Đừng để AI triệt tiêu cảm xúc và khả năng sáng tạo của nhà báo

Buổi giao lưu có sự góp mặt của Nhà báo Nguyễn Tùng Dương - Thư ký tòa soạn Báo Tiền Phong điện tử; Nhà báo Nguyễn Tuấn Anh - Trưởng ban Sinh Viên - Hoa Học Trò, Báo Tiền Phong; cùng đông đảo các phóng viên, biên tập viên và cộng tác viên (CTV).

Nhà báo Nguyễn Tuấn Anh và nhà báo Nguyễn Tùng Dương tại buổi giao lưu, chia sẻ kinh nghiệm làm báo với các CTV và thực tập sinh.

Mở đầu buổi trò chuyện, nhà báo Nguyễn Tuấn Anh nhấn mạnh mục tiêu của buổi giao lưu: “Nghe chia sẻ là một chuyện, nhưng điều quan trọng nhất là bài viết của các em sau hôm nay phải tốt hơn. Đó là điều mà tất cả anh chị trong tòa soạn mong đợi.”

Các cây viết tương lai chăm chú lắng nghe chia sẻ từ các nhà báo giàu kinh nghiệm.

Tiếp nối buổi chia sẻ, nhà báo Nguyễn Tùng Dương chia sẻ về tâm thế người làm báo trong thời đại đa phương tiện.

Bắt đầu bằng câu chuyện truyền thông cho cuộc thi Hoa hậu Việt Nam (nhà báo Nguyễn Tùng Dương là người phụ trách truyền thông cuộc thi Hoa hậu Việt Nam 2024), anh khẳng định: “Dù có làm video, podcast hay infographic đi nữa thì nội dung bài viết vẫn là cốt lõi. Nội dung mới là nơi chứa đựng thông điệp, tư duy, và giúp độc giả tìm thấy từ khóa. Khả năng viết của nhà báo vẫn là "vua". Các em dù có làm các sản phẩm đa phương tiện hay đến mấy mà không có bài viết, không có nội dung thì cũng không tương tác được... Điểm mạnh của Chuyên trang Sinh Viên Việt Nam (SVO) vẫn là các bài viết. Viết thì mới có từ khóa, mới có nội dung chuyên sâu."

Anh cũng kể về thói quen cá nhân tưởng chừng nhỏ nhặt nhưng đầy hữu ích: luôn mang theo sổ tay và bút chì bên mình, thậm chí để cạnh gối khi ngủ: “Khi nằm xuống mà nảy ra ý tưởng, dùng bút bi thì mực không ra, còn bút chì thì viết được ngay. Ý tưởng hay thường đến lúc thư giãn nhất,” anh dí dỏm chia sẻ.

Nhà báo Nguyễn Tùng Dương cho rằng lạm dụng AI sẽ triệt tiêu cảm xúc và sáng tạo của nhà báo.

Đặc biệt, nhà báo Tùng Dương ghi nhận nỗ lực của các cộng tác viên trẻ: “Bài của các em gửi lên từ Ban Sinh Viên – Hoa Học Trò "sạch", gọn gàng. Điều đó tạo ra sự yên tâm cho người xử lý và cả tòa soạn.”

Không thể bỏ qua chủ đề “nóng” hiện nay – việc ứng dụng trí tuệ nhân tạo (AI) trong nghề báo, nhà báo Tùng Dương chia sẻ quan điểm rõ ràng: “AI như ChatGPT có thể khiến câu văn mượt mà hơn, nhưng nếu lạm dụng thì rất dễ đánh mất chất riêng của nhà báo. Nó triệt tiêu cảm xúc và sáng tạo – điều làm nên một người viết thực thụ.”

Anh khẳng định, giọng văn của AI tuy tinh gọn nhưng dễ bị phát hiện, và không thể thay thế giọng văn báo chí – nơi cần cá tính, cảm xúc và cả trách nhiệm của con người.

Phần hỏi – đáp giữa các CTV và các nhà báo kỳ cựu diễn ra sôi nổi. Nhiều câu hỏi đặt ra xoay quanh những vấn đề thực tiễn mà những cây viết trẻ thường gặp phải khi bước vào nghề.

Khi được hỏi cách đặt tít hiệu quả, anh chia sẻ bí quyết đơn giản nhưng thiết thực: “Viết xong bài, đọc lại, nội dung nào hay nhất thì chọn làm tít. Đừng nghĩ tít phải giật gân. Chỉ cần đúng và đủ, miễn là từ trái tim thì sẽ chạm được người đọc.”

Khoảng 30 CTV đã tham dự chương trình.

Một vấn đề khác cũng được đặt ra: Làm sao cân bằng giữa tính thời sự và tính kiểm duyệt, nhất là với đề tài liên quan đến đối ngoại? Nhà báo Nguyễn Tùng Dương giải thích rõ: “Ở Việt Nam, báo chí có hệ thống phân cấp rất chặt. Những bài viết liên quan đến chính trị – đối ngoại cần được rà soát kỹ càng. Vậy nên thay vì đẩy hết thông tin vào một bài, hãy chia tuyến: bài ảnh nhanh và bài phân tích sau.”

“Làm báo không chỉ là nghề – đó là cách sống. Hãy viết bằng trách nhiệm, sự chỉn chu, và trái tim biết rung động với cuộc đời,” nhà báo Nguyễn Tùng Dương đúc kết.

Các CTV tặng hoa cảm ơn nhà báo Nguyễn Tùng Dương.

Ảnh: Lê Vượng

Hiếu Nguyễn