Dùng tên Quách Tĩnh, Hoàng Dung, nhà văn Trung bồi thường 270.000 USD

Hình ảnh tác giả võ hiệp Kim Dung giữ một bản sao cuốn tiểu thuyết Thư kiếm ân cừu lục tại văn phòng của ông ở thành phố vào năm 2002. Ảnh: Reuters.

Mới đây, một cuộc chiến pháp lý lớn về bản quyền của cố nhà văn Kim Dung đã diễn ra. Cụ thể vụ kiện đã được đệ trình chống lại Dương Trị, nhà văn mạng được hâm mộ ở Trung Quốc - người đã viết một cuốn tiểu thuyết năm 2002 có tên There They Were - Họ đã ở đó. Tác giả họ Dương đã sử dụng tên của các nhân vật nổi tiếng xuất hiện trong các tác phẩm của cố tác giả võ hiệp Kim Dung, dẫn đến khiếu nại vi phạm bản quyền.

Sau một cuộc chiến pháp lý kéo dài, phán quyết cuối cùng của Tòa án Sở hữu trí tuệ Quảng Châu đã ra phán quyết có lợi cho người sở hữu bản quyền tác phẩm của cố nhà văn Kim Dung. Tòa án tuyên bố rằng, cuốn tiểu thuyết của Dương Trị cấu thành hành vi vi phạm bản quyền và cạnh tranh không lành mạnh.

Tòa án đã yêu cầu Dương Trị và nhà xuất bản của anh ta phải bồi thường 1,88 triệu nhân dân tệ (270.000 USD). Phán quyết này bao gồm 1,68 triệu nhân dân tệ bồi thường thiệt hại kinh tế và 200.000 nhân dân tệ cho các chi phí pháp lý. Nhà xuất bản chịu trách nhiệm sản xuất và phát hành sách của Dương Trị chịu 330.000 nhân dân tệ nộp phạt.

Ngoài khoản bồi thường, những người nắm giữ bản quyền bốn tiểu thuyết của Kim Dung bao gồm Thần điêu đại hiệp, Thiên Long Bát Bộ, Thần điêu hiệp lữ và Tiếu ngạo giang hồ - được cấp 30% tiền bản quyền nếu cuốn tiểu thuyết gây tranh cãi của Dương Trị được tái bản.

Phán quyết do tòa án đưa ra trong vụ án này dự kiến tạo tiền lệ cho các nhà văn và nhà xuất bản tiểu thuyết của người hâm mộ Trung Quốc, thường sử dụng các nhân vật và kịch bản từ các tác phẩm nổi tiếng, có bản quyền mà không có sự đồng ý của tác giả gốc.

Họ đã ở đó được viết dưới bút danh Jiang Nan của Dương Trị, ban đầu được xuất bản thành một bộ trên một diễn đàn trực tuyến có tên Qingyun Shuyuan.

Cuốn tiểu thuyết đi sâu vào cuộc sống của một nhóm sinh viên đại học mang tên các nhân vật chính nổi tiếng của Kim Dung, bao gồm Quách Tĩnh và Hoàng Dung từ Anh hùng xạ điêu và Thần điêu đại hiệp.

Thành công của Dương Trị với tác phẩm đầu tay đã khiến anh sáng tạo ra các bộ truyện giả tưởng khác ví dụ như Long tử và Điêu kỳ, giúp anh được gọi là "tác giả giàu nhất Trung Quốc đại lục" vào năm 2015 khi nhận được 32 triệu nhân dân tệ tiền bản quyền.

Cuốn tiểu thuyết vi phạm bản quyền Họ đã ở đó. Ảnh: Sohu.

Tuy nhiên, vào năm 2016, Kim Dung và những người được ủy quyền chịu trách nhiệm về di sản văn học của ông đã kiện Dương Trị và các nhà xuất bản vì vi phạm bản quyền và cạnh tranh không lành mạnh.

Kim Dung đòi bồi thường 5 triệu nhân dân tệ và yêu cầu loại bỏ Họ đã ở đó khỏi thị trường văn học Trung Quốc. Năm 2018, Tòa án Nhân dân quận Thiên Hà của Quảng Châu đã phán quyết rằng Dương Trị phải bồi thường 1,88 triệu nhân dân tệ và trang trải các chi phí pháp lý, đồng thời đưa ra lời xin lỗi công khai đối với nhà văn Kim Dung.

Tòa án cũng ra lệnh cho Dương Trị và các nhà xuất bản của anh ta ngừng in Họ đã ở đó và tiêu hủy tất cả hàng tồn kho.

Cả hai bên đều kháng cáo quyết định của tòa án cấp dưới và vụ kiện vẫn tiếp tục. Thật không may, tiểu thuyết gia Kim Dung đã qua đời vào ngày 30/10/2018, ở tuổi 94. Tuy nhiên, những người chịu trách nhiệm di sản của ông vẫn tiếp tục theo đuổi vụ kiện và cuối cùng, Tòa án Sở hữu Trí tuệ Quảng Châu đã đưa ra phán quyết nghiêng về phía họ.

Phía tòa án không cấm tái bản tác phẩm đang tranh chấp của Dương Trị bởi tòa tuyên bố rằng cốt truyện và thể loại là khác nhau nhưng tên và tính cách giống nhau. Tòa án đã tìm cách cân bằng lợi ích của tất cả các bên và thúc đẩy sự phát triển của các ngành công nghiệp văn hóa, tòa án sẽ không ngăn chặn hành vi vi phạm nếu bồi thường kinh tế đầy đủ, cũng như các biện pháp thay thế khác đã được đưa ra.

Vụ kiện giữa Dương Trị và nhà văn Kim Dung đã được cộng đồng văn học Trung Quốc theo dõi chặt chẽ và đặt ra câu hỏi về tính hợp pháp của tiểu thuyết người hâm mộ ở Trung Quốc. Một số nhà phê bình cho rằng phán quyết có thể ảnh hưởng đến sự sáng tạo và có thể ngăn cản các nhà văn tạo ra tác phẩm mới dựa trên các tác phẩm văn học hiện có.

Tuy nhiên, những người ủng hộ phán quyết cho rằng đây là một bước cần thiết để bảo vệ quyền sở hữu trí tuệ của các tác giả và đảm bảo rằng họ được đền bù xứng đáng cho công việc của mình. Họ cũng lập luận rằng, những người viết tiểu thuyết dành cho người hâm mộ nên xin phép tác giả gốc trước khi sử dụng các nhân vật và bối cảnh của họ.

Phán quyết cũng nhấn mạnh tầm quan trọng ngày càng tăng của quyền sở hữu trí tuệ ở Trung Quốc, nơi vi phạm bản quyền là một vấn đề dai dẳng. Trong những năm gần đây, Chính phủ Trung Quốc đã thực hiện các bước để tăng cường luật sở hữu trí tuệ và trấn áp vi phạm bản quyền.

Việt Phương/Dân Việt