Được miễn trách nhiệm hình sự và không bị xử lý thì không phải là tiền sự

Miễn trách nhiệm hình sự mà không bị hình thức xử lý nào sẽ không được coi là tiền sự (Ảnh minh họa)

Luật sư Đặng Văn Sơn trả lời:

Trách nhiệm hình sự (TNHS) là một dạng trách nhiệm pháp lý, là hậu quả pháp lý mà người phạm tội phải chịu trước Nhà nước. TNHS chỉ có thể áp dụng đối với người phạm tội nhưng không có nghĩa người phạm tội nào cũng đều phải chịu trách nhiệm hình sự. Trong nhiều trường hợp, theo quy định của pháp luật hình sự, người phạm tội không bị buộc phải chịu trách nhiệm hình sự.

Từ đó, có thể hiểu miễn truy cứu TNHS là việc cơ quan có thẩm quyền (Tòa án) dựa vào các căn cứ, điều kiện cụ thể của người phạm tội để có thể ra quyết định cho người đó không phải chịu trách nhiệm hình sự .

Theo quy định tại Điều 29 - Bộ luật Hình sự thì người phạm tội được miễn trách nhiệm hình sự khi có một trong những căn cứ: Khi tiến hành điều tra, truy tố hoặc xét xử, do có sự thay đổi chính sách, pháp luật làm cho hành vi phạm tội không còn nguy hiểm cho xã hội nữa; Khi có quyết định đại xá.

Tiếp đến là khi tiến hành điều tra, truy tố, xét xử do chuyển biến của tình hình mà người phạm tội không còn nguy hiểm cho xã hội nữa; Khi tiến hành điều tra, truy tố, xét xử, người phạm tội mắc bệnh hiểm nghèo dẫn đến không còn khả năng gây nguy hiểm cho xã hội nữa; Người phạm tội tự thú, khai rõ sự việc, góp phần có hiệu quả vào việc phát hiện và điều tra tội phạm, cố gắng hạn chế đến mức thấp nhất hậu quả của tội phạm và lập công lớn hoặc có cống hiến đặc biệt, được Nhà nước và xã hội thừa nhận.

Bên cạnh đó còn là trường hợp người thực hiện tội phạm ít nghiêm trọng hoặc tội phạm nghiêm trọng do vô ý gây thiệt hại về tính mạng, sức khỏe, danh dự, nhân phẩm hoặc tài sản của người khác và được người bị hại hoặc người đại diện của người bị hại tự nguyện hòa giải và đề nghị miễn trách nhiệm hình sự, thì có thể được miễn trách nhiệm hình sự”.

Ngoài ra, các trường hợp: Người tự ý nửa chừng chấm dứt việc phạm tội được miễn TNHS về tội định phạm; Người đã nhận làm gián điệp, nhưng không thực hiện nhiệm vụ được giao và tự thú, thành khẩn khai báo với cơ quan nhà nước có thẩm quyền, thì được miễn TNHS. Khi có đầy đủ các tài liệu, chứng cứ để xác định rằng người phạm tội thuộc một trong các trường hợp vừa nêu thì cơ quan tiến hành tố tụng có thẩm quyền phải miễn TNHS cho họ.

Về trường hợp bạn nêu, do thông tin bạn cung cấp không đầy đủ ở chỗ tuy bạn được miễn TNHS nhưng không rõ có bị xử lý hành chính hay hình thức nào không nên chúng tôi không thể đưa ra câu trả lời chính xác. Và hiện nay, ngoài quy định tại Nghị quyết 01-HĐTP của Hội đồng thẩm phán TAND Tối cao ngày 18-10-1990 hướng dẫn về tiền án, tiền sự thì chưa có văn bản nào quy định trực tiếp về tiền án, tiền sự.

Luật sư Đặng Văn Sơn (Văn phòng luật sư Đặng Sơn và Cộng sự)

Cụ thể, tại điểm b, khoản 2 Mục II của Nghị quyết quy định: “Người đã được xóa án thì không coi là có tiền án. Người đã được xóa kỷ luật, xóa việc xử phạt vi phạm hành chính (tức là đã được coi như chưa bị kỷ luật, chưa bị xử phạt vi phạm hành chính) thì không coi là có tiền sự. Đối với các quyết định xử lý của cơ quan, đoàn thể, tổ chức xã hội mà pháp luật chưa quy định thời hạn để được coi như chưa bị xử lý, nếu tính từ ngày ra quyết định xử lý đến ngày phạm tội đã quá 1 năm, thì không coi là có tiền sự nữa.

Vì thế nếu bạn được miễn TNHS mà không bị áp dụng bất kỳ hình thức xử lý nào khác thì sẽ không phải là tiền sự.

ANTĐ