Dưới vòm trời Brasilia

Tình ấy, là quê hương Kinh Bắc, nơi ông sinh ra, lớn lên và rời xa từ 1988, khi học Đại học Tổng hợp Hà Nội, khoa Tiếng Anh 33A. Gần 30 năm công tác tại Liên hiệp các tổ chức hữu nghị Việt Nam (VUFO) trước khi sang làm Đại sứ tại Brazil, ông Bùi Văn Nghị là Trưởng ban châu Mỹ, Tổng Thư ký Hội Việt - Mỹ. Sở trường đối ngoại nhân dân, ông đã tiếp nhiều đoàn khách Mỹ và đi hàng chục quốc gia; ký ức của ông về quá trình công tác tại Thủ đô nghìn năm văn hiến là “lãi ròng” cây xanh, hồ đẹp. Sau lưng VUFO là các con đường đẹp nhất Hà Nội, cây cổ thụ và triền xanh, đặc biệt con phố Phan Đình Phùng có vỉa hè lớn với 3 hàng cây rợp bóng. Bất cứ lúc nào đi qua đây đều được chở che bởi vòm xanh và tiếng vọng từ nhà thờ Cửa Bắc. Phía trước VUFO là hai hồ nước nên thơ nhất nhì Hà thành, miền Bắc. Một hồ Tây bồng bềnh sương, loang nắng. Một Trúc Bạch lao xao bến trúc thế kỷ chưa xa. Có bóng dáng Nguyễn Du, Hồ Xuân Hương ngâm thơ bên Dâm Đàm ảo mộng.

Đại sứ Bùi Văn Nghị và Hạ Nghị sĩ Pedro de Oliveira thăm cầu JK và nhà tưởng niệm Tổng thống J.Kubitschek

Ông Bùi Văn Nghị lên đường sang Brazil ngày 15-11-2023 nhận nhiệm vụ là Đại sứ Việt Nam tại 5 nước Nam Mỹ gần 300 triệu dân. Ông là người con Kinh Bắc sống ở Thủ đô gần gấp đôi thời gian ở quê hương bên sông Đuống. Ông đã gặp những người Mỹ, người nước ngoài bán tài sản, sẵn sàng chi tiền lớn làm sạch và bảo vệ những hồ nước của Hà Nội. Và ông mang tình yêu ấy sang Brasilia. Tại Thủ đô quốc gia lớn nhất Nam Mỹ, múi giờ sau Việt Nam 10 tiếng, ông vẫn sống trong tương tư Hà Nội, quy ra giờ Việt Nam để nhớ những người thân yêu nhất. Đêm 1-1-2024, là công dân Thủ đô xa xứ, ông ngắm pháo hoa rực sáng vòm trời Brasilia và nhớ những đêm 30 Tết đón Giao thừa bên hồ Hoàn Kiếm. Đang sống tại Thủ đô di sản thế giới, thành phố duy nhất trên hành tinh xây xong năm 1960 được UNESCO phong di sản năm 1987, người đàn ông ở tuổi 54 vẫn tìm “bóng dáng” Hà thành trên đất bóng đá, Samba bằng cây, hồ.

Khuôn viên Đại sứ quán Việt Nam tại Brazil (Ảnh Đại sứ cung cấp)

Đại sứ quán Việt Nam tại địa chỉ SHIS QI 9-Conj 10-Casa 01 Lago Sul thuộc phía Nam Thủ đô Brasilia, cách sân bay 20 phút xe chạy là vào đến trung tâm thành phố. Ông ấn tượng mạnh với hồ nhân tạo điều hòa lớn gấp 5 lần hồ Tây, như dòng sông. Hạ Nghĩ sĩ Pedro, đảng viên Đảng Cộng sản Brazil, Tổng Thư ký Hội Hữu nghị và Hợp tác Brazil - Việt Nam (ABRAVIET), tuổi 76 trẻ trung chở Đại sứ Bùi Văn Nghị “city tour” bằng ô tô. Theo trục chạy xe, họ cùng ngắm cây cầu JK khánh thành năm 2002 - cây cầu được Hiệp hội Kiến trúc sư Pennsylvania (Mỹ) đánh giá là cây cầu đẹp nhất thế giới. Rồi họ ngắm “máy bay kiến trúc” khi đứng giữa quảng trường mênh mông. Nhà ngoại giao Việt Nam xúc động khi năm đầu nhiệm kỳ trên cương vị Đại sứ lại đúng năm kỷ niệm 35 năm quan hệ ngoại giao giữa hai nước. Thủ đô Brasilia có kiến trúc hiện đại và quy hoạch đô thị mang tính nghệ thuật độc đáo trên cao nguyên bán sa mạc Serado ở miền Trung - Tây.

Nhìn từ trên cao, Brasilia hình chim bay hay máy bay là Quảng trường Tam quyền rộng lớn, trước mặt là Dinh Tổng thống, phía sau là Tòa án Tối cao (Tối cao Pháp viện), bên trái là Thượng viện hình bát ngửa, Hạ viện hình bát úp. Đầu máy bay là Quảng trường Tam quyền, gồm trụ sở cơ quan Lập pháp - Hành pháp - Tư pháp. Đầu máy bay dọc trục Bắc - Nam là các cơ quan Chính phủ, tháp truyền hình, bảo tàng. Trục Đông - Tây chia các khu dân cư theo hai cánh Bắc - Nam, xung quanh hai trục là các thành phố vệ tinh. Khí hậu chia hai mùa. Mùa ẩm ướt (tháng 11 đến tháng 5 năm sau) mây mù nhiều, tháng - 2024 là 25 độ, trời mát, có mưa. Mùa khô (tháng 6 đến 10) trời khô. Khắp thành phố là hoa Ipe có 4 màu trắng, vàng, đỏ, tím; tùy từng thời kỳ mà sắc hoa sẽ thay đổi.

Thật choáng ngợp về nhà tưởng niệm Tổng thống Juscelino Kubitschek. Tổng thống đã chọn kiến trúc sư giỏi nhất về thiết kế - Oscar Nimayer và công trình sư quy hoạch đô thị - Lucio Costar để khẩn trương dồn nhân tài vật lực. Phù điêu ngay cổng gắn chân dung Kubitschek và những lời ngợi ca người làm nên Brasilia, dù ông đã mất từ 1976, cả Thủ đô là công trình khổng lồ khiến ông bất tử.

Giáo sĩ người Italia J.Bosco đã tiên tri về sự thay đổi Thủ đô sẽ đem đến nền văn hóa mới, thay đổi lịch sử, kinh tế đất nước từ năm 1883; việc thay đổi Thủ đô mới được đưa ra Hiến pháp năm 1891. Brasilia là Thủ đô mới từ ngày 21-4-1960 sau 3 năm cật lực. Thăm bảo tàng, qua sân vận động Brasilia sức chứa 2,5 vạn người và đến nhà thờ lớn thành phố mang tên Nossa Senhora Aperecida. Nhà thờ với giáo đường tường kính màu xanh này là một trong các nhà thờ lớn và đẹp nhất đất nước. Xây năm 1970, lúc đầu dự định là nhà thờ đa giáo, sau chỉ dành cho Thiên chúa giáo.

Biểu tượng bàn tay cầu nguyện với 16 cột uốn cong hợp nhau đỡ mái của nhà thờ, 3 nữ thần bay trên giàn tháp, nhà thờ này từng được Giáo hoàng Paul VI làm lễ ban phước lành. Nơi đây có Thánh giá Chúa Jesus, tổ chức các cuộc cầu nguyện, đám cưới và lễ rửa tội (Thánh Baptist) cho nhân dân.

Thủ đô rộng, nhiều đại lộ cây xanh, mùa này đang mát, hoa Ipe nở vàng sắp sang sắc tím. Ngày làm việc từ 9 giờ sáng, người Brazil đa số cao lớn, trẻ trung, phóng khoáng, không cầu kì về ăn mặc, xe trên đường chủ yếu là Nhật Bản, Hàn Quốc. Có các chợ trời giới thiệu sản vật địa phương, gian hàng đồ mỹ nghệ gần nhà thờ, bán mua ôn tồn, không chèo kéo. Không có sự nhộn nhịp tấp nập sôi động ở Thủ đô yên tĩnh không nhiều nhà cao tầng này. Tiền Brazil là đồng Real, 1USD = 4,6 - 4,8 Real. Giá cả tại đây đắt gấp rưỡi Việt Nam. Đô thị hiện đại và gây nhiều trầm trồ này như quốc gia Brazil, đa chủng tộc, nhưng da nâu đa số và các cô gái đẹp thấy thường xuyên.