Đường cao tốc Đà Nẵng - Quảng Ngãi 34.500 tỷ đồng: Sai phạm hơn 400 tỷ đồng

Ngày 18/11, Thường trực Ban Chỉ đạo Trung ương về phòng, chống tham nhũng đã họp dưới sự chủ trì của Tổng Bí thư, Chủ tịch nước Nguyễn Phú Trọng - Trưởng Ban Chỉ đạo, đã quyết định bổ sung vụ án xảy ra tại Dự án cao tốc Đà Nẵng - Quảng Ngãi do Tổng công ty Đầu tư phát triển đường cao tốc Việt Nam (VEC) làm chủ đầu tư vào diện Ban Chỉ đạo theo dõi, chỉ đạo.

Trước đó, Cơ quan CSĐT Bộ Công an đã quyết định khởi tố bị can, thực hiện lệnh bắt tạm giam 4 người gồm: Nguyễn Tiến Thành, nguyên giám đốc Ban quản lý dự án đường cao tốc Đà Nẵng - Quảng Ngãi; Hà Văn Bình, nguyên giám đốc gói thầu số 7, Ban quản lý dự án đường cao tốc Đà Nẵng-Quảng Ngãi; Phạm Đình Phú, phó tổng giám đốc Công ty Phương Thành, giám đốc ban điều hành gói thầu số 5 và Nguyễn Thành An, thành viên Cienco 1, phó giám đốc ban điều hành gói thầu số 7.

Cao tốc Đà Nẵng - Quảng Ngãi nhiều lần xảy ra hư hỏng.

Các bị can bị khởi tố điều tra về tội “vi phạm quy định về xây dựng gây hậu quả nghiêm trọng” quy định tại điều 298 Bộ luật hình sự năm 2015.

Kết quả điều tra ban đầu xác định các bị can đã có hành vi sai phạm, gây thiệt hại trong quá trình thi công, nghiệm thu dự án đường cao tốc Đà Nẵng - Quảng Ngãi.

Liên quan đến Dự án này, ngày 29/9/2017 Kiểm toán Nhà nước có “Báo cáo kiểm toán hoạt động xây dựng và việc quản lý, sử dụng vốn đầu tư Dự án đường cao tốc Đà Nẵng - Quảng Ngãi” do VEC làm chủ đầu. Theo đó, Kiểm toán Nhà nước kiến nghị xử lý tài chính với số tiền hơn 410 tỷ đồng.

Theo Kiểm toán Nhà nước, tại gói thầu số 5 (thuộc vốn JICA), báo cáo kết quả khảo sát địa chất tại trụ P5 cầu Km39+645 không phản ánh đúng thực tế địa chất công trình dẫn đến trong quá trình lập thiết kế bản vẽ thi công (BVTC) phải thay đổi kết cấu móng từ móng nông sang móng cọc khoan nhồi, phải bổ sung chi phí 1.286 triệu đồng.

Lập thẩm định và phê duyệt đề cương khảo sát thiếu nội dung khoan địa chất tại vị trí tường chắn có cốt (MSE) theo qui định tại Điều 14.17, 14.18, 14.19 Qui trình khảo sát đường ô tô (22TCN263-200) dẫn đến trong quá trình lập BVTC do địa chất thay đổi so với hồ sơ thiết kế kỹ thuật phải bổ sung lớp đá gia cố móng tường MSE đoạn Km34+240-Km 35+040 với chi phí 3.768 triệu đồng.

Tại gói thầu số 3B, công tác khảo sát thăm dò địa chất chưa phát hiện đất yếu đoạn Km18+100 đến Km18+836, trong quá trình lập thiết kế BVTC phải khảo sát bổ sung và xử lý nền đất yếu phải bổ sung chi phí 18.010 triệu đồng.

Thường trực Ban Chỉ đạo Trung ương về phòng, chống tham nhũng quyết định đưa vụ án xảy ra tại Dự án đường cao tốc Đà Nẵng - Quảng Ngãi vào theo dõi, chỉ đạo.

Công tác thiết kế đường đỏ chưa tối ưu dẫn đến trong quá trình lập BVTC phải điều chỉnh hạ thấp đường đỏ 31 đoạn (từ Km0+00-Km0+900,… đến Km127+360-Km129+600) nhằm giảm khối lượng đắp. Ngoài ra, còn phải bổ sung thêm nhiều cống tròn, cống chui thoát nước và cống chui dân sinh ở tất cả các gói thầu.

Giải pháp thiết kế cọc khoan nhồi móng mố và trụ cầu FO03 chưa phù hợp với địa chất thực tế với giá trị dự toán 3.397 triệu đồng tuy nhiên đã được điều chỉnh trong quá trình lập thiết kế BVTC.

Cũng theo Kết luận, tại gói thầu A3, thiết kế biện pháp thi công vòng vây cọc ván thép cho một số mố trụ cầu trên cạn không phù hợp với kết quả khảo sát địa chất đã làm tăng giá trị dự toán 13.910 triệu đồng.

Việc lập, thẩm định và phê duyệt dự toán các gói thầu còn có một số tồn tại, hạn chế, cụ thể chưa trừ khối lượng kết cấu chiếm chỗ trong khối lượng đắp nền đường K95 xảy ra tại các gói thầu số 5, A1, A2, A3. Tính sai cự ly vận chuyển vật liệu cát, đá, thừa chi phí bốc dỡ xi măng, sắt thép xảy ra tại các gói thầu số 2, 3A, 5 và A4.

Công tác quản lý hợp đồng thầu phụ chưa chặt chẽ, chưa đảm bảo theo quy định của Hồ sơ mời thầu làm dẫn đến gói thầu số 1: Nhà thầu chính là liên danh Cienco5-Cienco 1 giao lại cho các nhà thầu phụ thực hiện thiết kế BVTC; thi công một số hạng mục xây lắp với đơn giá từ 93-93,5% đơn giá trúng thầu (thấp hơn 1,5-2%) là chưa đúng theo quy định của Hồ sơ mời thầu và quy định của hợp đồng đã ký với chủ đầu tư (trường hợp nhà thầu phụ được chủ đầu tư chấp thuận, nhà thầu chính phải đảm bảo rằng đơn giá của nhà thầu phụ tối thiểu bằng 95% đơn giá giữa nhà thầu chính và chủ đầu tư).

Gói thầu số 4, Tổng công ty Sông Đà giao thầu cho nhà thầu phụ với tỷ lệ 94%, vượt 44% so với quy định của hợp đồng, tương ứng 240,058 tỷ đồng; Tổng công ty xây dựng Thăng Long giao thầu cho nhà thầu phụ với tỷ lệ 99%, vượt 49% so với quy định của hợp đồng, tương ứng 266,184 tỷ đồng.

Gói thầu số 3B, nhà thầu chính ký hợp đồng với 2 nhà thầu phụ là Công ty TNHH TM&SX Trung Chính với giá trị 63.119 triệu đồng và Công ty CP XDCTGT Đà Nẵng với giá trị 7.425 triệu đồng chưa được chủ đầu tư chấp thuận.

"Trách nhiệm để xảy ra những vi phạm nêu trên thuộc về chủ đầu tư là VEC, Tổ chuyên gia đấu thầu, liên danh tư vấn OC-KEI-SMEC (gói thầu TVGS đoạn vốn JICA)", kết luận nêu.

Về quản lý chất lượng công trình, Kiểm toán Nhà nước chỉ rõ qua kiểm tra thực tế hiện trường một số gói thầu số 5, A2, A5 có hiện tượng đất đắp K95 lẫn đá (kt: 30x25; 25x45; 30x40cm), cụ thể tại gói thầu A2 tại các vị trí Km89+900-Km90+240 đã nghiệm thu; tại tứ nón và đầu cầu CB25 đã thi công chưa nghiệm thu; gói thầu A5 tại các vị trí tứ nón cầu và đầu cầu OP25, Km130+500-Km130+550 (taluy phải tuyến) Km130+600-Km130+700, đoạn vuốt nối dân sinh Km132+00-Km134+300. Các vị trí này đã thi công nhưng chưa nghiệm thu; gói thầu số 5 tại các vị trí Km39+400 taluy bên phải tuyến đã nghiệm thu.

Mới đây đường dẫn cầu Bà Ngôn vượt trên cao tốc Đà Nẵng - Quảng Ngãi tại địa phận xã Tam Đại, huyện Phú Ninh, tỉnh Quảng Nam bị nứt toác.

Nhật ký thi công của nhà thầu chưa thể hiện đầy đủ các công tác nghiệm thu các công việc hằng ngày trên công trường, thiếu dấu giáp lai, đánh số trang chưa đầy đủ, chưa tuân thủ theo quy định của Bộ Xây dựng. Trách nhiệm để xảy ra những vi phạm nêu trên thuộc về chủ đầu tư VEC, BQL Dự án đường cao tốc Đà Nẵng-Quảng Ngãi, đơn vị TVGS và các nhà thầu thi công.

Về quản lý chi phí đầu tư, theo Kiểm toán Nhà nước, trong quá trình thực hiện còn một số sai sót, tồn tại được phát hiện qua kiểm toán với số tiền 375.296 triệu đồng, trong đó sai khối lượng là 57.099 triệu đồng, sai đơn giá 294.472 triệu đồng và sai khác 23.724 triệu đồng.

Chưa thực hiện việc giảm trừ kết cấu chiếm chỗ (cống ngang, đất, mặt trồng cỏ, rãnh thoát nước, ống luồn cáp quang) trong hạng mục đắp K95 nền đường theo quy định của chỉ dẫn kỹ thuật, với giá trị 43.710 triệu đồng xảy ra tại các gói thầu số 1, 2, 4, 5, 6, 7, A2, A3, A4 và A5.

Nghiệm thu thanh toán khối lượng vượt khối lượng được phê duyệt theo bãn vẽ hoàn công (Km55-Km56 gói thầu số 7) với giá trị 482 triệu đồng. Gói thầu A4, nghiệm thu sai khối lượng hạng mục đá hộc xây vữa, hạng mục đào đá…với giá trị 3.357 triệu đồng. Nghiệm thu trùng khối lượng nền đường với trạm thu phí và nhà điều hành của gói thầu số 1 với giá trị 1.072 triệu đồng.

Chưa đủ cơ sở xác nhận giá trị nghiệm thu, thanh toán cho lệnh thay đổi (VO) của hạng mục giếng cát D400 theo đơn giá tạm duyệt của các gói thầu số 3A, 3B, A3 với tổng giá trị 14.639 triệu đồng (do định mức giếng cát D400 chưa được xây dựng và công bố để áp dụng).

Chưa thực hiện việc điều chỉnh giá kịp thời các chứng chỉ thanh toán tạm thời (IPC) đến thời điểm 31/3/2017, với giá trị 294.472 triệu đồng xảy ra tại các gói thầu số 1, 2, 3A, 3B, 4, 5, 6, 7, A2, A5, 14A2 và 14B1.

Chưa đủ điều kiện xác nhận khoản sinh hoạt phí của các đơn vị là doanh nghiệp thực hiện rà phá bom mìn, với giá trị 8.399 triệu đồng (các gói thầu rà phá bom mìn).

Trách nhiệm để xảy ra tồn tại nêu trên thuộc về chủ đầu tư là VEC, đơn vị tư vấn và các nhà thầu thi công.

Kim Chi