'Đường cao tốc số' giúp hàng Việt Nam chạm tới nhiều khu vực trên thế giới

Trải nghiệm sàn thương mại điện tử nongsan.buudien.vn. Ảnh: Minh Quyết/TTXVN

Bà Lại Việt Anh, Phó Cục trưởng Cục Thương mại điện tử và Kinh tế số (Bộ Công Thương) cho biết: Thương mại điện tử không chỉ là động lực tăng trưởng mà còn là nền tảng vững chắc cho sự bứt phá của nền kinh tế số quốc gia. Sự hiện diện ngày càng nhiều của hàng hóa Việt Nam trên kênh thương mại điện tử quốc tế đã và đang mở ra cơ hội lớn để đa dạng hóa thị trường xuất khẩu, nâng cao khả năng chống chịu trước biến động toàn cầu và gia tăng giá trị thương hiệu quốc gia.

Đặc biệt, công nghệ số chính là đòn bẩy quan trọng cho sự phát triển của thương mại điện tử. Việc ứng dụng các công nghệ như AI, Big Data và IoT sẽ giúp doanh nghiệp tối ưu hóa vận hành, giảm chi phí, phân tích xu hướng thị trường chính xác và xây dựng chiến lược tiếp cận thông minh. Từ đó, nâng cao nâng cao chất lượng sản phẩm đáp ứng những yêu cầu khắt khe của thị trường quốc tế.

Theo ông Nick Chai, Chủ tịch ACBC Malaysia, Việt Nam có nhiều lợi thế để trở thành trung tâm thương mại điện tử xuyên biên giới của khu vực nhờ vị trí địa lý chiến lược, nguồn cung hàng hóa phong phú, lực lượng dân số trẻ và chính sách hỗ trợ mạnh mẽ từ Chính phủ. Đây được xem là đòn bẩy giúp doanh nghiệp Việt bứt phá và tăng sức cạnh tranh quốc tế.

Giới phân tích cũng chỉ ra rằng: Việt Nam đang đứng trước cơ hội lớn để tăng tốc xuất khẩu nhờ mô hình thương mại điện tử đa kênh. Đơn cử như kinh nghiệm Trung Quốc, quốc gia đạt 2,71 nghìn tỷ NDT kim ngạch thương mại điện tử xuyên biên giới năm 2024 nhờ phát triển logistics, kho ngoại quan và nền tảng công nghệ hiện đại. Bởi vậy, doanh nghiệp Việt có thể tận dụng mô hình này để nhanh chóng nâng cao năng lực cạnh tranh toàn cầu.

Hơn nữa, đa dạng hóa thị trường là yếu tố then chốt, không chỉ tập trung vào Hoa Kỳ hay Trung Quốc mà còn mở rộng sang ASEAN, Trung Đông, châu Phi và Mỹ Latinh. Ngoài ra, việc chuyển dịch từ OEM (mô hình nhà sản xuất thiết bị gốc) sang D2C (trực tiếp đến người tiêu dùng) để xây dựng thương hiệu “Made in Vietnam”, kết hợp khai thác hiệu quả các kênh Amazon, TikTok Shop, Lazada, Shopee, JD.com… sẽ giúp gia tăng độ phủ và tối ưu doanh số. Đặc biệt, đầu tư vào logistics quốc tế cùng đào tạo nhân lực thương mại điện tử xuyên biên giới sẽ là nền tảng giúp hàng Việt vươn xa và tham gia sâu hơn vào chuỗi cung ứng toàn cầu.

Đáng lưu ý, thị trường ASEAN chính là “biên giới số” cho doanh nghiệp nhỏ, hợp tác xã và hộ kinh doanh tham gia thương mại điện tử xuyên biên giới. ASEAN là thị trường xuất khẩu lớn thứ tư của Việt Nam với kim ngạch đạt 32 tỷ USD năm 2023, đồng thời được dự báo có quy mô thương mại điện tử đạt 330 tỷ USD vào năm 2025. Đây không chỉ là khu vực năng động với sức mua gia tăng, mà còn là điểm đến đã được kiểm chứng cho hàng hóa Việt Nam, đặc biệt tại thị trường trọng điểm như Singapore, Thái Lan và Malaysia.

Thông qua các chương trình như Shopee International Platform (SIP), hơn 350.000 doanh nghiệp SMEs đã tham gia xuất khẩu trực tuyến, tận dụng hệ sinh thái logistics, thanh toán và chăm sóc khách hàng tích hợp sẵn để “ngồi một nơi - bán toàn cầu”. Các dịch vụ giá trị gia tăng như dịch thuật tự động, tối ưu hiển thị sản phẩm, kiểm soát danh mục hàng hóa và chăm sóc khách hàng bằng ngôn ngữ bản địa giúp giảm đáng kể rào cản khi mở rộng ra khu vực.

Thống kê cho thấy, năm 2024, thị trường thương mại điện tử Việt Nam đạt quy mô trên 25 tỷ USD, tăng trưởng 20% so với năm 2023, chiếm khoảng 10% tổng mức bán lẻ hàng hóa và doanh thu dịch vụ tiêu dùng cả nước. Điều này giúp Việt Nam giữ vững vị trí trong top 3 thị trường thương mại điện tử lớn nhất Đông Nam Á. Hơn nữa, nhiều thương hiệu Việt, sản phẩm địa phương đã khẳng định chỗ đứng trên nền tảng thương mại điện tử trong nước và bắt đầu hướng ra thị trường quốc tế thông qua các nền tảng toàn cầu.

Với đà phát triển mạnh của thương mại điện tử, thương mại điện tử xuyên biên giới được đánh giá không chỉ là xu hướng quan trọng trong bài toán kinh doanh của doanh nghiệp mà còn là động lực chiến lược cho xuất khẩu quốc gia và được đưa vào Kế hoạch GoGlobal do Chính phủ chỉ đạo thực hiện.

Theo bà Nguyễn Thị Hoài An, Phó Chủ tịch Liên minh Thương mại điện tử xuyên biên giới toàn cầu (ACBC Global), Chủ tịch ACBC Việt Nam, đây là thời khắc vàng để bứt phá của Việt Nam, khi quốc gia này sở hữu những lợi thế chiến lược như vị trí địa lý thuận lợi để trở thành trung tâm logistics khu vực, nguồn nguyên liệu phong phú, lực lượng nhân lực trẻ và khả năng chuyển đổi số nhanh. Thương mại điện tử xuyên biên giới giúp hàng hóa Việt Nam hiện diện ở khắp thị trường quốc tế và mở ra cơ hội xuất khẩu tri thức và dịch vụ chất lượng cao, định hình sản phẩm quốc gia trên bản đồ thương mại toàn cầu.

Do đó, doanh nghiệp Việt Nam cần chuẩn bị thật kỹ lưỡng trên nhiều phương diện. Trước hết, sản phẩm phải đáp ứng tiêu chuẩn chất lượng cao, có câu chuyện thương hiệu rõ ràng và vận hành với quy trình chuyên nghiệp. Đồng thời, doanh nghiệp không nên chỉ dừng lại ở việc gia công hoặc sản xuất theo đơn đặt hàng cho đối tác nước ngoài, mà cần tự xây dựng thương hiệu riêng của mình để khẳng định vị thế.

Bên cạnh đó, một hướng đi quan trọng là doanh nghiệp bán hàng trực tiếp tới người tiêu dùng cuối cùng, thay vì chỉ qua trung gian. Mô hình này giúp sản phẩm đến tay khách hàng nhanh hơn, đồng thời tạo sự gắn kết và tin tưởng lớn hơn giữa thương hiệu và người mua. Ngoài ra, việc truy xuất nguồn gốc sản phẩm một cách minh bạch cũng vô cùng cần thiết. Doanh nghiệp có thể ứng dụng các công nghệ hiện đại để chứng minh nguồn gốc, quy trình sản xuất và chất lượng của hàng hóa. Đồng thời, việc đạt được các chứng nhận quốc tế uy tín sẽ giúp sản phẩm Việt Nam tạo được niềm tin và chinh phục người tiêu dùng toàn cầu.

Đại diện Cục Thương mại điện tử và Kinh tế số (Bộ Công Thương) cho hay: Thời gian qua, Bộ Công Thương đã quyết liệt triển khai các giải pháp, nhằm tạo nền tảng cho môi trường số văn minh, hiện đại và hiệu quả trên mọi lĩnh vực. Cùng đó, tiếp tục phối hợp cùng đối tác uy tín tổ chức các chương trình đào tạo, tập huấn về thương mại điện tử xuyên biên giới nhằm hỗ trợ doanh nghiệp trong nhiều lĩnh vực trên cả nước. Ngoài ra, Bộ Công Thương cũng ưu tiên xây dựng Hệ sinh thái Xúc tiến thương mại số nhằm thiết lập kênh tiêu thụ trong nước và quốc tế; đồng thời, hoàn thiện cơ chế, chính sách tạo hành lang pháp lý thúc đẩy xúc tiến thương mại trên môi trường số.

Theo kế hoạch tổng thể phát triển thương mại điện tử quốc gia giai đoạn 2026- 2030, thương mại điện tử xuyên biên giới là một trong những trụ cột chiến lược của giai đoạn tới, với mục tiêu xây dựng hệ sinh thái xuất khẩu số bền vững, nâng cao năng lực cạnh tranh quốc tế của doanh nghiệp Việt Nam và đưa hàng Việt vươn xa hơn trên bản đồ thương mại toàn cầu. Với tầm nhìn đó, Bộ Công Thương sẽ tiếp tục triển khai đồng bộ nhiều giải pháp như hoàn thiện thể chế, chính sách; hỗ trợ doanh nghiệp đào tạo và nâng cao năng lực; kết nối với các nền tảng thương mại điện tử lớn trên thế giới. Mặt khác, Bộ Công Thương sẽ phối hợp với Thương vụ Việt Nam tại nước ngoài để quảng bá, xúc tiến xuất khẩu hàng Việt ra thị trường thế giới thông qua các mô hình thương mại điện tử.

Uyên Hương (TTXVN)