Đường làng thênh thang

QTO - Hồi nhỏ Vĩnh hay xấu hổ vì mạ cứ nói lớn tiếng, đám đông nào có mạ xuất hiện là chộn rộn, ồn ào cả lên. Mạ nói chuyện bình thường mà cứ như sắp đánh nhau tới nơi. Hôm rồi, trước khi quyết định, mạ có gọi điện hỏi ý Vĩnh, chừ mạ cắt chừng đó đất cho làng để làm nhà văn hóa thì ý Vĩnh thế nào? Vĩnh ngạc nhiên, từ nhỏ đến lớn hình như đây là lần đầu tiên mạ hỏi ý kiến anh một cách trực tiếp và thẳng thắn như vậy. Bởi chuyện này không phải chuyện nhỏ, cắt đất hiến tặng giữa thời buổi này nghe thật khó tin. Đất đang lên giá, bữa trước Vĩnh nghe bạn bè xôn xao bây giờ có tiền cũng khó mua đất ở quê, cò đất ngày nào cũng lảng vảng quanh xóm gạ nhà này nhà nọ bán đất. Mạ nói nhà cửa đất đai sau này là của Vĩnh, mạ chết cũng không đem đi theo được. Đành rằng đất chừ có giá, bán cũng được tiền nhưng xã đang chủ trương xây dựng nông thôn mới, quá trình này đã thay đổi bộ mặt của làng, giờ chỉ thiếu tiêu chí một cái nhà văn hóa khang trang. Vĩnh cười chọc mạ nắm chủ trương rõ quá, anh bảo tùy mạ, mạ quyết gì anh cũng ủng hộ nhưng anh hỏi nhỏ mạ không tiếc ư. Mạ cười hiền, làng đã luôn bao dung với mạ con mình nên mạ tiếc chi.

Minh họa: H.H

Khi trưởng thôn thông báo, mạ là người đầu tiên ký giấy hiến đất xây nhà văn hóa, cả xóm đã chộn rộn. Mấy bữa rồi, mấy người cò đất đi về ngó nghiêng, đất đợt này lại sốt giá mà cắt đất cho xã, chỗ đó bán chắc cũng được nửa tỉ bạc chơ chẳng chơi. Cả xóm bàn ra tán vô, ngã ba quán mụ Vui thường ngày đã đông nay còn xôm tụ hơn. Cánh đàn ông, đàn bà tụ tập nói chuyện xây nhà văn hóa.

Thấy mạ về, họ ới mạ vào, mỗi người túm lại hỏi một câu.

- Chị không tiếc à? - Mụ Vui lên tiếng.

- Như hồi trước tui nói rồi đó, có đường làng khang trang thì mình đỡ vất vả, con nít đi học khỏe re, người lớn buôn bán thuận tiện, nửa đêm ngộ nhỡ ai đau ốm cũng chạy đi viện nhanh. Giờ có nhà văn hóa thì xã đạt chuẩn, nay mai huyện đạt chuẩn, khi đó đất đai càng có giá. Với lại tiền bạc biết mấy cho đủ.

Mạ nói oang oang để giải thích cho đám đông đang xôn xao bàn luận.

- Phong trào gì cũng vậy, có người tiên phong thì sẽ dễ dàng thuận tiện hơn. Chị luôn là người tiên phong trong mọi công cuộc đổi mới của làng - tiếng một ông chú từng trong đám chọc ghẹo mạ lên tiếng-Tui là tui nể chị lắm - chú nói thêm.

Vĩnh là con nhưng cũng nể mạ lắm. Hai năm trước, mạ cũng khiến cả xã ngạc nhiên khi hiến đất ruộng để làm đường. Nhờ sự đóng góp không ngần ngại của mạ, thêm bốn hộ gia đình đã gật đầu đồng ý hiến đất ruộng để mở rộng đường. Bây giờ không ai nghĩ mạ lại hiến thêm đất ở. Trong cuộc họp gần nhất, trưởng thôn vui vẻ thông báo đã có thêm hai hộ gia đình đăng ký hiến đất để xây nhà văn hóa. Nay mai dự án sẽ sớm bắt đầu và cần sự chung tay của đông đảo bà con dân làng.

Bây giờ, mỗi tối khi gọi điện thoại nói chuyện, mạ quay cho Vĩnh thấy cảnh các dì, các mệ đang nhảy dân vũ ở sân nhà văn hóa. Ngày làm mệt mô không thấy nhưng tối tối chị em gặp gỡ nhau chuyện trò, nhảy múa thấy vui khỏe, đi xong về ngủ ngon. Sân nhà văn hóa rộng rãi, chỗ thì người lớn nhảy múa, chỗ con nít chạy chơi, chỗ thì thanh niên đánh cầu lông. Nghe tiếng mạ cười sảng khoái, bà con chòm xóm vui vẻ đoàn kết mà Vĩnh vui lây.

Mạ hỏi cuối tuần này Vĩnh về nhà được không. Vĩnh về để đón nhận sự bất ngờ. Một người đàn ông hiện diện trong nhà. Ông chào Vĩnh, xưng ba một cách tự nhiên. Mạ chẳng giải thích chi, như thể để hai người đàn ông trưởng thành tự phân bua giãi bày với nhau. Câu đầu tiên Vĩnh hỏi ông thật tình rất con nít:

- Do mạ dữ quá nên ba bỏ đi phải không?

Ông cười, nói giọng nam lơ lớ:

- Đâu có, mạ con hiền khô, dễ thương hết sức mà. Là ba luôn mộng giang hồ nuôi chí lớn, ba muốn rong ruổi nơi này nơi kia làm ăn còn mạ thì chỉ muốn ở làng.

Lời giải thích thật hời hợt và khó tha thứ, vậy những năm qua sao ba không về thăm con, không phụ mạ nuôi con. Vĩnh tính hỏi dồn ép thật nhiều nhưng nghĩ lại thôi. Vĩnh biết mạ là người không bứt ra được quê. Hồi Vĩnh nói ước mơ mai mốt kiếm thật nhiều tiền rồi mua nhà phố đón mạ vô ở. Mạ nói không, con ưng ở phố thì ở chứ mạ ở đây thôi. Cái miệng mạ đi nơi khác ở họ ghét, chỉ có ở đây bà con mới thương. Hóa ra mọi chuyện đâu chỉ chừng đó, mụ Vui kể năm đó Vĩnh ốm nặng, ba đi làm xa để kiếm tiền chữa bệnh cho Vĩnh nhưng rồi ông cũng bệnh thập tử nhất sinh. Ông tự nguyện xa hai mẹ con, bảo mạ Vĩnh ở nhà kiếm người khác đi. Nửa đêm Vĩnh sốt co giật, mạ lấy mâm gõ, vừa gõ vừa hét kêu cứu. Bà con làng xóm chạy sang chở Vĩnh đi cấp cứu kịp thời, hồi đó đường sá ổ gà ổ vịt tối tăm, lên tới bệnh viện nghe bác sĩ nói chậm tí là không cứu nổi. Chuyện này chẳng có chi vui nên bà con chòm xóm dặn nhau không được nhắc tới trước mặt hai mạ con Vĩnh, sợ mạ nhớ tới lại buồn tủi. Vĩnh trầm ngâm nghĩ, hèn chi mạ cứ luôn dặn Vĩnh mình mang ơn làng xóm.

- Làng giờ thay đổi quá, đường rộng, sạch đẹp, không còn bùn đất như xưa. Cái cổng làng cũng hoành tráng, đẹp ghê - ba nói thao thao bất tuyệt rồi chìa cái ảnh đứng chụp ở cổng làng khoe với Vĩnh. Cuộc trở về của ông nhẹ nhàng đơn giản và nhàn tênh vậy đó.

Đường làng giờ thênh thang, hai bên hoa mười giờ nở rộ đẹp nên thơ lắm. Hôm rồi, có cặp đôi trong làng ra đó chụp ảnh cưới. Nghe nói chú rể công tác bên Đoàn thanh niên, cô dâu thì làm bên phụ nữ, hai người nên duyên từ lúc cùng nhau làm nên con đường này. Có nhiều chuyện Vĩnh được nghe trong buổi lễ xã đón nhận đạt chuẩn nông thôn mới. Rồi nghe đâu trong công cuộc đóng góp xây nhà văn hóa hôm bữa, ba Vĩnh cũng đem một ít tiền về chung tay. Mạ hình như chẳng oán thù trách móc chi, chỉ có lòng Vĩnh đầy những câu hỏi. Nhưng rồi anh tự nhủ, cứ như người làng mình cũng hay, chẳng chấp trách hỏi han chi mấy chuyện cũ, mình đàn ông đàn ang để ý chi nữa. Vĩnh nghĩ đến chuyện sẽ về quê làm việc. Bây giờ tỉnh nhà phát triển, có nhiều cơ hội việc làm, anh cũng muốn cống hiến trí tuệ sức trẻ của mình cho quê hương. Về nhà gần mạ, để được đi giữa đường làng thênh thang thoáng gió chứ không phải chen chúc trong những con đường ngột ngạt đầy xe ở phố. Đời sống rồi sẽ đi lên, tương lai ngày sau sẽ tươi đẹp hơn ngày trước.

Diệu Ái