E sợ chiến tranh năng lượng với Nga, Ukraine tăng tốc phòng vệ
Kiev cảnh báo, thế giới cần xem xét nghiêm túc khả năng về một cuộc khủng hoảng năng lượng mới.
Trang Oil Price đưa tin, tính đến ngày 22/6, sản lượng khí gas dự trữ của Ukraine đã đạt 13 tỷ mét khối. Đây được đánh giá là một trong những nỗ lực của quốc gia châu Âu nhằm chuẩn bị cho kịch bản tồi tệ nhất khi nước này đánh mất vai trò kênh vận chuyển chính của khí gas Nga vào châu Âu.
Theo hãng thông tấn Unian, khối lượng khí gas trên đại diện cho 42% năng lực dự trữ của Ukraine và là tỷ lệ dự trữ khí gas cao nhất trong vòng 6 năm trở lại đây.
Mặc dù Nga đã phủ nhận việc sẽ loại bỏ Ukraine khỏi hệ thống vận chuyển khí gas của mình, nhưng Kiev vẫn luôn khăng khăng rằng, Moscow có ý định như vậy thông qua dự án đường ống Nord Stream. Hiện tại, tập đoàn năng lượng Nga Gazprom và Naftogaz – công ty mẹ của Ukrtransgaz, đang thương thảo các điều khoản của hợp đồng vận chuyển trong tương lai. Trước đó, hai bên đã phải rất nỗ lực để dàn xếp thỏa đáng một vụ kiện tụng trong đó cả hai tập đoàn đều cáo buộc nhau làm điều sai trái.
Ukraine từng lên tiếng cảnh báo về một cuộc khủng hoảng khí gas. Hồi đầu tháng, Thứ trưởng Ngoại giao Olena Zerkal tuyên bố: "Trong khi Nga trì hoãn quá trình thương lượng về hợp đồng trong tương lai, cần nghiêm túc xem xét kịch bản tồi tệ về một cuộc khủng hoảng khí gas. Đó là lý do tại sao mỗi quốc gia châu Âu, bao gồm Ukraine, đều đang tăng cường dự trữ khí gas của mình".
Thời hạn cho việc đàm phán thỏa thuận mới là tháng 1/2020 khi hợp đồng hiện tại hết hạn. Bộ trưởng Năng lượng Nga Alexander Novak cho hay, các cuộc thương lượng vẫn đã được lên kế hoạch vào tháng 9 sắp tới, với sự tham gia của Ukraine, Nga và đại diện của Liên minh châu Âu (EU). Hơn 1/3 sản lượng xuất khẩu khí gas của Nga là cung cấp cho các khách hàng EU. Phần lớn khối lượng này đều được vận chuyển qua Ukraine và giúp đem lại nguồn thu phí quá cảnh đáng kể cho Kiev.
Cũng trong tháng Sáu, một quan chức của Naftogaz đã đưa ra một đề xuất thay thế cho phương án vận chuyển gas trực tiếp (không qua Ukraine). Theo đó, Gazprom có thể bán gas cho Naftogaz ở biên giới Nga – Ukraine và sau đó, công ty Ukraine sẽ bán lại nó cho các nước châu Âu. Tuy nhiên, nhìn vào thực tế Gazprom từng nhiều lần cáo buộc Naftogaz không trả thuế quá cảnh, cơ hội để Moscow chấp nhận ý tưởng trên được đánh giá là khá nhỏ nhoi.