ElonMusk ra tay, nhiều nhà khoa học AI hàng đầu bị 'cướp' khỏi tay Mark Zuckerberg

Cuộc chiến tranh giành nhân tài AI giữa hai đối thủ đang diễn ra gay gắt. Ảnh: AFP.

Ngay cả khi Mark Zuckerberg tung ra những hợp đồng giữ chân nhân tài lên tới 300 triệu USD trong 4 năm, làn sóng nhân tài AI rời bỏ Meta vẫn không thể chặn lại.

Những nhân viên này vốn thuộc đội AI của Meta, hỗ trợ Zuckerberg trong cuộc đua phát triển “siêu trí tuệ” (superintelligence) – một dạng trí tuệ nhân tạo gần như “thần thánh”, có khả năng tư duy độc lập và thông minh vượt xa con người.

Musk công khai khoe đồng thời đá xoáy Zuckerberg trên mạng X: “Nhiều kỹ sư xuất sắc của Meta đã gia nhập hoặc sắp gia nhập xAI, và chúng tôi không cần phải trả những khoản phí ký hợp đồng vô lý”.

Từ tháng 1/2025 đến nay, ít nhất 14 nhà nghiên cứu và kỹ sư của Meta đã chuyển sang xAI, nhiều người khác thì đầu quân cho OpenAI – đơn vị phát triển ChatGPT.

Phía Meta lên tiếng trước làn sóng này: “Bất kỳ tập đoàn lớn nào cũng có sự dịch chuyển nhân sự nhất định”. Họ cũng khẳng định những người rời đi không thuộc TBD Lab, phòng nghiên cứu siêu trí tuệ mới nhất của Meta.

Theo giới truyền thông trong số những nhân sự quan trọng đã rời Meta, có: Trần Hân Lôi (Xinlei Chen) – nhà khoa học nghiên cứu AI nền tảng; Trang Tịnh Nghiêu (Ching-Yao Chuang) – nhà khoa học nghiên cứu; Alan Rice – Giám đốc trung tâm dữ liệu; Thịnh Sâm (Sheng Sen) – nghiên cứu viên từng tham gia mở rộng mô hình Llama.

Hai người từng là bạn nay trở thành đối thủ trong cuộc chiến AI. Ảnh: AFP.

Meta phát triển Llama – mô hình AI cạnh tranh với Grok của xAI và ChatGPT của OpenAI, có thể trả lời câu hỏi, sinh phản hồi, hình ảnh và video. Tuy nhiên, Llama gặp nhiều trở ngại trong quá trình phát triển.

Năm nay, Meta có bước ngoặt lớn: bỏ ra 14,3 tỷ USD để thâu tóm Scale AI - startup huấn luyện mô hình AI, đồng thời từ bỏ dự án mô hình “Quái Thú” (Behemoth) vì không đạt kỳ vọng.

Dù Musk liên tục khoe khoang việc “rút máu” đội AI của Meta, nhưng hồ sơ tòa án hé lộ ông đã từng tìm cách bắt tay Meta với thương vụ 97,4 tỷ USD để cùng nhau thâu tóm đối thủ OpenAI. Musk là đồng sáng lập OpenAI cùng Sam Altman, nhưng sau đó rút lui do bất đồng về định hướng thương mại hóa và an toàn. Năm 2024, ông còn kiện Sam Altman và OpenAI, cáo buộc họ phản bội nguyên tắc phi lợi nhuận ban đầu.

Giới quan sát cho rằng việc các nhân tài AI liên tiếp rời bỏ Meta liên quan nhiều hơn đến văn hóa và môi trường làm việc, chứ không chỉ do vấn đề lương thưởng. Ngày 3/8, Musk từng viết trên X: “Giá trị thị trường của xAI vượt xa Meta. Chúng tôi đánh giá cao thành tích – ai tạo ra đột phá lớn thì thu nhập sẽ tăng vọt”.

Trong khi đó, Sam Altman, ông chủ OpenAI tiết lộ trong một podcast hồi tháng 6 rằng Zuckerberg sẵn sàng trả hơn 100 triệu USD/năm kèm khoản bonus khổng lồ để lôi kéo nhân sự của OpenAI. Tạp chí WIRED thậm chí đưa tin Meta từng chào giá tới 300 triệu USD/4 năm cho các nhà nghiên cứu AI hàng đầu.

Andrew Bosworth, CTO Meta, đáp trả rằng Altman đã bỏ qua việc OpenAI cũng đã tung “giá trên trời” để giữ chân nhân tài, và thừa nhận đây là thị trường nhân lực khốc liệt chưa từng thấy trong 20 năm ông làm việc trong ngành công nghệ.

Dù là Meta, OpenAI hay xAI, cả ba gã khổng lồ công nghệ đều tin rằng siêu trí tuệ có thể mang đến đột phá mang tính cách mạng trong các lĩnh vực: chữa bệnh, khai sinh công nghệ mới, thậm chí giúp con người giải mã vũ trụ. Nó có khả năng xử lý tác vụ phức tạp, ra quyết định và dự báo tương lai.

Hiện Musk đang huy động kỹ sư Tesla xây dựng trung tâm dữ liệu cao cấp để tăng tốc phát triển AI, hút thêm nhân tài. Trong khi đó, OpenAI tiếp tục đẩy mạnh dòng GPT, vốn đã chứng minh khả năng viết báo, sáng tác nghệ thuật và hỗ trợ lập trình.

Điều này cũng tạo nên sự so sánh đầy cay đắng: mấy hôm nay, cộng đồng mạng xôn xao về chuyện một du học sinh gốc Hoa học ngành tiếng Anh phải làm ba công việc cùng lúc để duy trì cuộc sống. Trong khi đó, những du học sinh khác nắm vững công nghệ AI lại trở thành “chiến lợi phẩm” trong cuộc săn đầu người của Elon Musk và Mark Zuckerberg.

Thực tế khắc nghiệt nhưng cũng nhắc nhở: trong cạnh tranh toàn cầu, năng lực chuyên môn và giá trị nhân tài mới chính là lá bài cứng rắn nhất.

Thu Thủy