EOR 2019: 'Cánh cửa lớn' mở triển vọng phát triển năng lượng tái tạo
Báo cáo Triển vọng Năng lượng Việt Nam 2019 góp phần quan trọng trong hoạch định chính sách năng lượng của Việt Nam trong thời gian tới.
Là quốc gia đang có tốc độ phát triển khá nhanh và tăng trưởng kinh tế ở mức cao so với các nước trong khu vực và trên thế giới, của Việt Nam cũng đã tăng tương ứng khoảng 10% trong giai đoạn 2001-2010, nhu cầu về điện đã tăng 13%/năm trong giai đoạn 2001-2010 và khoảng 11% trong giai đoạn 2011-2018.
Nắm bắt nhu cầu cũng như khả năng cung cấp năng lượng của Việt Nam trong giai đoạn phát triển mới, ngay từ năm 2013, Chính phủ Đan Mạch và Việt Nam đã ký hiệp định hợp tác dài hạn trong lĩnh vực năng lượng. Các dự án, chương trình hợp tác với Đan Mạch trong thời gian qua đã đóng góp tích cực vào việc thực hiện các mục tiêu của Việt Nam về đảm bảo an ninh năng lượng và phát triển ngành năng lượng theo hướng bền vững.
Thông tin đầu vào cho Quy hoạch Phát triển Điện VIII
Hai năm trước đây, Báo cáo Triển vọng Năng lượng Việt Nam năm 2017 được xây dựng với sự hỗ trợ kỹ thuật của Cục Năng lượng - Bộ Năng lượng, Hạ tầng kỹ thuật và Khí hậu Đan Mạch, cùng với sự chỉ đạo của Bộ Công Thương đã cho thấy, hệ thống điện của Việt Nam có thể vận hành với tỷ trọng của các nguồn năng lượng tái tạo ở mức cao. Báo cáo cũng đã đề xuất các kịch bản tham khảo khác nhau cho phát triển ngành năng lượng của Việt Nam cũng như xác định các cơ hội phát triển ngành điện.
Nối tiếp hoạt động này, trong Chương trình Hợp tác Đối tác Năng lượng Việt Nam – Đan Mạch giai đoạn 2017-2020, Cục Điện lực và Năng lượng tái tạo - Bộ Công Thương Việt Nam đã phối hợp với Cục Năng lượng Đan Mạch triển khai xây dựng Báo cáo Triển vọng Năng lượng 2019 (EOR 2019).
Đánh giá về Báo cáo Triển vọng Năng lượng Việt Nam 2019 được công bố chiều 4/11, Thứ trưởng Bộ Công Thương – ông Hoàng Quốc Vượng nêu rõ, EOR 2019 đã trình bày các kết quả nghiên cứu về các kịch bản phát triển điện và năng lượng, đồng thời khuyến nghị chính sách đối với các vấn đề trọng tâm liên quan đến sự phát triển của hệ thống điện, hệ thống năng lượng Việt Nam trong dài hạn.
“EOR 2019 cung cấp một số thông tin đầu vào phục vụ cho việc xây dựng Quy hoạch Phát triển Điện VIII cũng như Quy hoạch phát triển năng lượng quốc gia của Việt Nam. Báo cáo được xây dựng với nguồn số liệu chất lượng tốt, sử dụng các mô hình cấp cao để tính toán các kịch bản phát triển điện nói riêng và năng lượng nói chung, cung cấp các thông tin hữu ích về phát triển hệ thống điện và năng lượng trong ngắn hạn và dài hạn, phù hợp với định hướng của Chính phủ Việt Nam về phát triển năng lượng bền vững gắn liền với mục tiêu bảo vệ môi trường và an ninh năng lượng”, ông Hoàng Quốc Vượng nêu rõ.
Nêu bật những điểm mới trong Báo cáo Triển vọng Năng lượng Việt Nam 2019, ông Nguyễn Tuấn Anh, Trưởng phòng Kế hoạch – Quy hoạch, Cục Điện lực và Năng lượng tái tạo (Bộ Công Thương) chỉ rõ, những dữ liệu trong Báo cáo đã được cập nhật hết sức chi tiết. Phương pháp xây dựng báo cáo được triển khai theo mô hình tiên tiến hơn năm 2017 thể hiện qua cách phân tích, đánh giá hết sức khách quan.
“Báo cáo Triển vọng Năng lượng Việt Nam 2019 lần này sẽ cung cấp những số liệu vô cùng quan trọng trong việc hỗ trợ xây dựng tổng sơ đồ Điện VIII cũng như tổng sơ đồ năng lượng của Việt Nam trong thời gian tới”, ông Nguyễn Tuấn Anh đánh giá.
Theo TS. Nguyễn Ngọc Hưng, Phòng Kinh tế - Dự báo và Quản lý nhu cầu năng lượng, Viện Năng lượng Việt Nam, những nội dung của Báo cáo Triển vọng Năng lượng Việt Nam 2019 sẽ góp phần quan trọng trong việc hoạch định chính sách năng lượng của Việt Nam trong thời gian tới.
“Báo cáo được xây dựng với nguồn số liệu có chất lượng tốt, sử dụng các mô hình cấp cao để tính toán các kịch bản phát triển điện nói riêng và năng lượng nói chung. Báo cáo cung cấp các thông tin hữu ích về phát triển hệ thống điện và năng lượng trong ngắn và dài hạn, phù hợp với định hướng của Việt Nam về phát triển năng lượng bền vững gắn liền với mục tiêu bảo vệ môi trường và an ninh năng lượng”, TS. Nguyễn Ngọc Hưng nhận xét.
Đảo ngược xu hướng tiêu thụ than
Nhìn nhận về Báo cáo Triển vọng Năng lượng Việt Nam 2019, nhiều chuyên gia Quốc tế cho rằng, Việt Nam cần sớm nghiên cứu việc giảm nhu cầu sử dụng than trong tương lai và có hành động sớm trong tiêu thụ điện than.
Theo ông Jakob Stenby Lundsager, cố vấn dài hạn Chương trình hợp tác Đối tác năng lượng Việt Nam - Đan Mạch, nhu cầu tiêu thụ điện than đang tăng nhanh chóng ở Việt Nam và sẽ tăng gấp đôi trong giai đoạn 2020 - 2030.
“Việt Nam nhập khẩu thuần than từ năm 2015 và xu hướng này càng ngày càng tăng từ nay đến năm 2050, nhu cầu có thể tăng gấp 8 lần dẫn đến 3/4 nhu cầu năng lượng của Việt Nam phụ thuộc vào năng lượng nhập khẩu. Do đó, Việt Nam cần phải sớm nghiên cứu việc giảm nhu cầu sử dụng than trong tương lai, thúc đẩy phát triển năng lượng tái tạo, tiết kiệm năng lượng, phát triển nhiệt điện khí có thể góp phần đảo ngược xu hướng tiêu thụ than hiện nay”, ông Jakob Stenby Lundsager chỉ rõ.
Chỉ rõ việc sử dụng điện năng hoàn toàn phụ thuộc vào nguồn nhiên liệu tự nhiên không tái tạo, dễ gây ô nhiễm môi trường, phụ thuộc nguồn cung đó là than và thủy điện, ông Morten Baek, Quốc Vụ khanh, Bộ Năng lượng, Hạ tầng kỹ thuật và Khí hậu Đan Mạch đề xuất việc phát triển năng lượng tái tạo là một cơ hội lớn, phù hợp xu thế giảm phát thải khí nhà kính, giảm ô nhiễm môi trường.
“EOR 2019 chính là “cánh cửa lớn” mở ra triển vọng phát triển năng lượng tái tạo tại Việt Nam khi nguồn năng lượng mặt trời, điện gió, sinh khối ở Việt Nam vô cùng phong phú và đầy tiềm năng”, ông Morten Baek cho biết./.
EOR 2019 có 3 kịch bản với 3 hướng bổ sung cho nhau nhằm đạt được mục tiêu giảm sản lượng tiêu thụ than, giảm phụ thuộc thủy điện, tiết kiệm năng lượng và thúc đẩy sử dụng năng lượng tái tạo.
Để thực hiện được mục tiêu thúc đẩy phát triển năng lượng tái tạo, EOR 2019 khuyến nghị Chính phủ Việt Nam đảo ngược xu thế tiêu thụ than ở mức cao; tăng cường các phương tiện sử dụng năng lượng hiệu quả; hỗ trợ các dự án đầu tư tiết kiệm năng lượng quy mô lớn.
Đặc biệt, EOR 2019 khuyến nghị, tiết kiệm năng lượng cần được Việt Nam ưu tiên hàng đầu trong quy hoạch điện VIII bằng khung pháp lý ổn định, đơn giản, minh bạch và tăng cường tính cạnh tranh. Các dự án năng lượng tái tạo có thể đạt được tỷ lệ 40% năng lượng tái tạo trong cơ cấu nguồn điện vào năm 2030./.