EU bác vụ Nga kiện Euroclear, tìm ra cách 'bảo vệ' các nước, tổ chức nắm giữ tài sản của Moskva

Trụ sở Ủy ban châu Âu tại Brussels, Bỉ. Ảnh: THX/TTXVN

Kênh Euronews chiều 12/12 cho biết Ủy ban châu Âu đã bác bỏ vụ kiện mà Ngân hàng Trung ương Liên bang Nga nộp chống lại Euroclear – trung tâm lưu ký chứng khoán có trụ sở tại Bruxelles (Bỉ), nơi đang nắm giữ 185 tỷ euro tài sản bị đóng băng của Liên bang Nga - gọi đó là hành động “mang tính đầu cơ” và vô căn cứ.

Trong một tuyên bố ngắn được công bố vào sáng 12/12, Ngân hàng Trung ương Liên bang Nga thông báo bắt đầu tiến hành các thủ tục pháp lý nhằm “đòi bồi thường thiệt hại” và đổ lỗi cho Euroclear vì ngăn chặn việc giải phóng số tài sản đang chịu sự điều chỉnh của luật Liên minh châu Âu (EU).

Vụ kiện được đệ trình lên Tòa Trọng tài tại Moskva.

Diễn biến này xuất hiện trong bối cảnh EU vẫn đang hoàn thiện kế hoạch sử dụng tài sản thuộc chủ quyền của Liên bang Nga để cấp cho Ukraine một khoản vay bồi thường không lãi suất, trong đó Euroclear đóng vai trò trung tâm. Các nhà lãnh đạo EU dự kiến đưa ra quyết định cuối cùng khi họ nhóm họp vào ngày 18/12.

Trong một phát biểu đưa ra hôm 12/12, Ủy viên Kinh tế châu Âu Valdis Dombrovskis nhấn mạnh: “Đề xuất của chúng tôi có cơ sở pháp lý vững chắc và hoàn toàn phù hợp với luật pháp EU và luật pháp quốc tế. Tài sản không bị tịch thu, và nguyên tắc miễn trừ chủ quyền được tôn trọng”.

Ông Dombrovskis cho biết thêm: “Chúng tôi lường trước rằng Liên bang Nga sẽ tiếp tục khởi xướng các thủ tục pháp lý mang tính đầu cơ nhằm ngăn EU thực thi luật pháp quốc tế và thực hiện nghĩa vụ pháp lý buộc Liên bang Nga phải bồi thường cho Ukraine về những thiệt hại mà họ đã gây ra”.

Theo ông Dombrovskis, tất cả các tổ chức châu Âu có nắm giữ tài sản của Liên bang Nga, từ Euroclear đến các ngân hàng tư nhân, sẽ được “bảo vệ hoàn toàn” trước các biện pháp trả đũa của Moskva.

Kể từ tháng 2/2022, thời điểm Moskva triển khai chiến dịch quân sự đặc biệt ở Ukraine, EU đã kiểm soát 210 tỷ euro tài sản của Ngân hàng Trung ương Liên bang Nga.

Ông Dombrovskis cho biết chế độ trừng phạt hiện tại cho phép Euroclear “bù trừ” bất kỳ thiệt hại tiềm tàng nào.

Ví dụ, nếu một tòa án Liên bang Nga ra lệnh tịch thu 17 tỷ euro mà Euroclear có trên lãnh thổ Liên bang Nga, Euroclear sẽ được phép bù trừ khoản thiệt hại này bằng cách sử dụng 30 tỷ euro mà đối tác Liên bang Nga của họ - Trung tâm Lưu ký Thanh toán Quốc gia - đang giữ trong EU.

Ngoài ra, nếu được thông qua, khoản vay bồi thường sẽ đưa ra một cơ chế mới để xử lý các tranh chấp giữa các quốc gia.

Nếu Liên bang Nga tịch thu tài sản thuộc chủ quyền của Bỉ để trả đũa, Bỉ sẽ được phép “bù trừ” khoản thiệt hại từ 210 tỷ euro, trong khi Liên bang Nga sẽ không thể thu hồi khoản họ đã tịch thu khi tài sản được giải phóng.

Trụ sở Ngân hàng trung ương Liên bang Nga ở Moskva. Ảnh minh họa: Shutterstock/TTXVN

Yếu tố Bỉ

Các biện pháp bảo đảm pháp lý này nhằm xoa dịu lo ngại của Bỉ - nước hiện vẫn đang lo ngại về rủi ro từ khoản vay bồi thường cho Ukraine. Thủ tướng Bỉ Bart De Wever đã nhiều lần cảnh báo về nguy cơ nếu một thách thức pháp lý thành công xảy ra.

“Chúng tôi đã đưa ra một đề xuất. Chúng tôi tin tưởng vào tính hợp pháp và khả năng đứng vững trước tòa của nó”, một người phát ngôn Ủy ban châu Âu nói.

Euroclear, từ chối bình luận, nhưng trước đó đã chỉ trích khoản vay bồi thường là “rất mong manh”, có rủi ro pháp lý cao và mang tính thử nghiệm.

Vụ kiện diễn ra chỉ một ngày sau khi các nước EU đồng ý kích hoạt điều khoản khẩn cấp để đóng băng tài sản của Ngân hàng Trung ương Liên bang Nga trong tương lai gần.

Theo luật mới, 210 tỷ euro sẽ chỉ được giải phóng khi hành động của Liên bang Nga “không còn gây rủi ro đáng kể” đối với nền kinh tế châu Âu và Moskva đã trả bồi thường cho Kiev “mà không gây hậu quả kinh tế và tài chính” đối với khối - một tiêu chuẩn cao khó có thể đạt được trong tương lai gần, hoặc thậm chí là không bao giờ.

Việc đóng băng vô thời hạn này nhằm làm yên lòng Bỉ và Euroclear để tạo thuận lợi cho việc thông qua khoản vay bồi thường vào tuần tới.

Trong một tuyên bố riêng, Ngân hàng Trung ương Liên bang Nga cho biết họ “bảo lưu quyền, không cần thông báo thêm, để áp dụng tất cả các biện pháp và biện hộ cần thiết nếu các sáng kiến mà EU đề xuất được duy trì hoặc thực thi”.

Thành Nam/Báo Tin tức và Dân tộc