EU bất ngờ áp đặt gói trừng phạt mới, khắc nghiệt với Nga

Trong khuôn khổ gói trừng phạt thứ 16, có tới 13 ngân hàng Nga sẽ bị cắt khỏi hệ thống giao dịch tài chính quốc tế SWIFT. Tên cụ thể của những ngân hàng vẫn chưa được tiết lộ, khiến báo chí phải suy đoán về việc tổ chức tài chính nào sẽ bị ảnh hưởng.

Tuy nhiên đây chỉ là một phần của kế hoạch lớn hơn, bao gồm lệnh cấm phát sóng 8 kênh truyền thông của Nga, cấm hoàn toàn việc nhập khẩu nhôm từ Nga và hạn chế quyền tiếp cận của 150 chở dầu vào các cảng và dịch vụ của EU.

Gói trừng phạt dự kiến sẽ được chính thức phê duyệt vào ngày 24/2/2025, trùng với ngày kỷ niệm năm thứ 3 diễn ra cuộc xung đột ở Ukraine.

Bước đi này là sự tiếp nối chính sách nhất quán của EU nhằm tăng cường sức ép kinh tế lên Nga. Những hạn chế như vậy không chỉ ảnh hưởng đến ngành ngân hàng mà còn cả các ngành công nghiệp quan trọng khác.

Việc ngắt kết nối với SWIFT - hệ thống đảm bảo thanh toán quốc tế nhanh chóng và an toàn, sẽ làm phức tạp nghiêm trọng hoạt động kinh tế đối ngoại của các ngân hàng, buộc họ phải tìm kiếm những cách thay thế kém hiệu quả hơn để tiến hành hoạt động.

Lệnh cấm phát sóng truyền thông Nga sẽ hạn chế ảnh hưởng của Moskva đối với không gian thông tin của châu Âu, trong khi việc cấm nhập khẩu nhôm và lệnh trừng phạt vận tải sẽ ảnh hưởng đến doanh thu xuất khẩu và chuỗi hậu cần của nước này.

Theo các chuyên gia kinh tế, những biện pháp như vậy có thể khiến Nga bị cô lập hơn nữa khỏi thị trường toàn cầu, làm tăng tác động của những lệnh hạn chế trước đây.

Lịch sử trừng phạt các ngân hàng Nga bắt đầu từ năm 2022, khi sau khi xung đột nổ ra, EU cùng với Mỹ, Anh và Canada đã loại 7 ngân hàng lớn khỏi SWIFT, bao gồm VTB và Promsvyazbank.

Sau đó các ngân hàng lớn nhất, ví dụ như Sberbank cũng phải chịu lệnh trừng phạt - như một phần của gói trừng phạt thứ 6, được thông qua vào mùa hè cùng năm.

Việc bị loại khỏi SWIFT là một đòn mạnh, theo Hiệp hội SWIFT quốc gia Nga, cho đến năm 2022, hệ thống này đã bao phủ hơn một nửa các tổ chức tín dụng của nước này và Moskva đứng thứ hai về số lượng người dùng sau Mỹ.

Để ứng phó, Nga đã đẩy mạnh việc sử dụng hệ thống SPFS của riêng mình, nhưng vẫn chưa thể thay thế hoàn toàn SWIFT do phạm vi phủ sóng quốc tế và năng lực kỹ thuật còn hạn chế.

Gói trừng phạt thứ 16 hiện đang được thảo luận tại Brussels là kết quả của những cuộc đàm phán kéo dài giữa các nước EU.

Vào cuối tháng 1/2025, tờ Bloomberg đã đưa tin về kế hoạch đóng cửa khoảng 15 ngân hàng, cũng như ban hành lệnh cấm theo từng giai đoạn đối với việc nhập khẩu nhôm của Nga.

Đáng chú ý nhất là các hạn chế đối với cái gọi là "hạm đội bóng tối" - những tàu chở dầu bán vượt quá mức giá trần do phương Tây đặt ra là 60 đô la một thùng.

Việc phê duyệt gói trừng phạt này đòi hỏi sự đồng ý của tất cả 27 quốc gia thành viên, điều này thường làm phức tạp quá trình này do vị thế của Hungary - một đồng minh thân cận của Nga trong EU.

Tuy nhiên lần này có thông tin cho rằng các bên đã đạt được thỏa hiệp: Những đại sứ EU đã nhất trí về gói biện pháp mới vào ngày 19/2, và quyết định cuối cùng của các nhà lãnh đạo dự kiến sẽ được đưa ra trong những ngày tới.

Bạch Dương

Theo AFP