EU đặt nhiều kỳ vọng vào nỗ lực nâng cấp quan hệ với Việt Nam

Trưa 31/7, ông Josep Borrell – Phó Chủ tịch EC kiêm Cao ủy EU về Chính sách Đối ngoại và An ninh cùng ông Julien Guerrier - Đại sứ EU tại Việt Nam, đồng chủ trì cuộc gặp gỡ báo chí tại Hà Nội trước khi khép lại chuyến thăm chính thức 3 ngày tới Việt Nam. Theo đó, ông Josep Borrell nêu lên những lý do khiến EU mong muốn khởi động quá trình nâng cấp quan hệ với Việt Nam.

Ấn tượng về con người, sự tăng trưởng và thiện chí chính trị của Việt Nam

Mở đầu cuộc họp báo, ông Josep Borrell cho biết đã tới Hà Nội hôm 25/7 để dự Lễ Quốc tang Tổng Bí thư Nguyễn Phú Trọng, trước khi bắt đầu chuyến thăm chính thức Việt Nam. Một lần nữa, ông gửi lời chia buồn sâu sắc tới Đảng, Nhà nước, Chính phủ và nhân dân Việt Nam về sự mất mát to lớn này, nêu rõ rằng Tổng Bí thư Nguyễn Phú Trọng đã có những đóng góp rất tích cực trong việc nâng tầm vị thế đất nước trên trường quốc tế cũng như thúc đẩy mạnh mẽ mối quan hệ với EU.

Phó Chủ tịch EC kiêm Cao ủy EU về Chính sách Đối ngoại và An ninh Josep Borrell.

Ông Josep Borrell cho biết rất ấn tượng về sự kiên cường của người dân cũng như sự tăng trưởng nhanh chóng của Việt Nam, đặc biệt trong việc phát triển kinh tế và trở thành một chủ thể chính trị trên trường quốc tế. Trong Hiệp hội các quốc gia Đông Nam Á (ASEAN), Việt Nam là nước có nhiều thỏa thuận song phương nhất với EU, trong đó có Hiệp định khung Đối tác và Hợp tác toàn diện Việt Nam - EU (PCA) và Hiệp định Thương mại tự do Việt Nam - EU (EVFTA).

“Lẽ tự nhiên rằng khi hai bên có quan hệ chính trị, kinh tế, thương mại… phát triển nhanh chóng, việc cần làm tiếp theo là phải tăng cường mạnh mẽ hơn nữa. Sự sâu sắc đạt được trong mối quan hệ song phương cũng như thiện chí chính trị của EU và Việt Nam cần tiếp tục được duy trì và phát huy. Ngay từ thời điểm này, những nỗ lực cần được thúc đẩy nhằm nâng tầm mối quan hệ đôi bên thật tương xứng. Một trong những kỳ vọng cao nhất của chuyến thăm này là quyết định của hai bên về việc khởi động các bước nhằm nâng cấp quan hệ lên Đối tác Chiến lược toàn diện trong thời gian tới”, ông Josep Borrell nhấn mạnh.

Nói về những bước hợp tác để hiện thực hóa việc nâng cấp quan hệ, ông Josep Borrell cho hay, kết quả sẽ đến trong tương lai nhưng thiện chí chính trị ở ngay đây. Hai bên cần thúc đẩy thực hiện các dự án ưu tiên hay cải cách luật để tạo môi trường thuận lợi cho các nhà đầu tư. Việt Nam hiện phát triển nhanh nhưng cần hướng đến sự bền vững như bảo tồn thiên nhiên, tái tạo năng lượng sạch. EU sẽ hỗ trợ Việt Nam đạt được cam kết mức phát thải ròng bằng 0 vào năm 2050 thông qua Thỏa thuận Đối tác Chuyển dịch Năng lượng Bình đẳng (JETP).

Đối tác quan trọng của EU trong chiến lược Ấn Độ Dương - Thái Bình Dương

Nói về chiến lược Ấn Độ Dương – Thái Bình Dương của khối, ông Josep Borrell nhấn mạnh rằng Việt Nam là đối tác rất quan trọng tại khu vực này – nơi sẽ viết tiếp lịch sử nhân loại trong giai đoạn tới. Thực tế, 38% hàng nhập khẩu và 22% hàng xuất khẩu của EU đi qua Biển Đông nên bất kỳ sự cố hay gia tăng căng thẳng tại đây đều gây ra những tác động tiêu cực. Ông Josep Borrell đánh giá cao những nỗ lực ngoại giao và đàm phán của Việt Nam với các quốc gia trong khu vực như Indonesia và Philippines nhằm góp phần vào hòa bình và ổn định khu vực.

Ông Josep Borrell và ông Julien Guerrier cùng các phóng viên Việt Nam và quốc tế trong cuộc họp báo tại Hà Nội ngày 31/7.

Ông Josep Borrell thông tin, ngoài những hiệp ước an ninh với Nhật Bản, Hàn Quốc, sắp tới là Australia và New Zealand, EU thường xuyên tham gia vào các cơ chế đối thoại của ASEAN để duy trì trao đổi liên tục và đầy đủ. Với Việt Nam, EU sẽ tiếp tục đẩy mạnh chương trình hợp tác nhằm nâng cao năng lực bảo đảm an ninh trên biển, an ninh mạng, quản lý khủng hoảng. EU cũng duy trì cơ chế tham vấn đối thoại an ninh – quốc phòng thường niên với Việt Nam.

Nỗ lực giải nút thắt EVIPA và IUU

Liên quan tới Hiệp định bảo hộ đầu tư Việt Nam – EU (EVIPA), ông Josep Borrell thừa nhận việc chậm trễ trong việc phê duyệt, cho biết đang thúc giục các quốc gia thành viên còn lại tăng tốc quá trình xem xét phê chuẩn vì lợi ích các bên.

EVIPA bao gồm nội dung bảo hộ đầu tư và giải quyết tranh chấp đầu tư, cần sự phê chuẩn của Nghị viện châu Âu và nghị viện các nước thành viên để chính thức có hiệu lực. Hiện đã có 18/27 nước EU phê chuẩn EVIPA và 9 nước chưa phê chuẩn bao gồm Ireland, Áo, Ba Lan, Bỉ, Đức, Pháp, Cộng hòa Cyprus, Hà Lan, Slovenia.

Cũng tại cuộc họp báo, đánh giá về nỗ lực của Việt Nam để có thể được gỡ thẻ vàng IUU (khai thác hải sản bất hợp pháp, không khai báo và không theo quy định), ông Josep Borrell cho rằng cả EU và Việt Nam đều cần nỗ lực để bảo đảm sự bền vững trong vấn đề nghề cá. Hai bên đã có những hợp tác cụ thể như lắp thiết bị giám sát hành trình trên tàu cá để truy vết. "EU hy vọng sẽ nhận được báo cáo từ các cơ quan liên quan của Việt Nam trong tháng 9 tới. Dựa trên báo cáo, EU sẽ tổ chức đoàn thanh tra đến Việt Nam để đánh giá tình hình", ông Josep Borrell nói.

Kim Ngọc