EU khởi động chiến lược mới về an ninh

Động thái này đánh dấu một cột mốc quan trọng của EC trong việc tăng cường khả năng phòng vệ trước những thách thức an ninh ngày càng phức tạp.

EU khởi động sáng kiến quan trọng để giải quyết tốt hơn các mối đe dọa an ninh. Ảnh: EC

Chiến lược mang tên "ProtectEu" là một cuộc "đại tu" đầy tham vọng đối với các nhiệm vụ của Cơ quan Cảnh sát châu Âu (Europol) cũng như Cơ quan Biên phòng và Bảo vệ bờ biển châu Âu (Frontex). Phó Chủ tịch điều hành EC Henna Virkkunen và Ủy viên phụ trách Nội vụ và Di cư Magnus Brunner đều cho rằng, chiến lược này nhằm cung cấp "một phản ứng toàn diện đối với các mối đe dọa do con người gây ra đối với an ninh nội địa EU", bao gồm khủng bố, tội phạm có tổ chức và tội phạm mạng.

Với phương châm “cần phải thay đổi tư duy và cách suy nghĩ về an ninh”, EC đã xác định 6 lĩnh vực hành động, gồm: Nâng cao nhận thức về mối đe dọa, cải thiện năng lực thực thi pháp luật, xây dựng khả năng phục hồi lớn hơn trước các mối đe dọa hỗn hợp, chống tội phạm có tổ chức, chống khủng bố và nhấn mạnh vào quan hệ đối tác an ninh toàn cầu.

Trên trang chủ của EC, ngày 1-4, Chủ tịch cơ quan này Ursula von der Leyen cho biết, an toàn là một trong những điều kiện tiên quyết đối với các xã hội cởi mở, năng động và nền kinh tế thịnh vượng. Đó là lý do tại sao EU khởi động một sáng kiến quan trọng để giải quyết tốt hơn các mối đe dọa an ninh.

Thời gian tới, Europol sẽ được trao nhiều quyền hơn để điều tra các vụ án phức tạp, quy mô lớn, xuyên biên giới, gây ra mối đe dọa nghiêm trọng đối với an ninh nội bộ của khối. Chiến lược mới cũng đề cập đến việc cung cấp cho lực lượng thực thi pháp luật nhiều quyền truy cập hơn vào dữ liệu, bao gồm các giao dịch ngân hàng của nghi phạm và các tin nhắn được mã hóa.

Thực tế nhiều năm gần đây ở EU cho thấy, các loại tội phạm có tổ chức, hoạt động xuyên biên giới ngày càng nhiều hơn. Trong khi đó, hành động của cơ quan chức năng có liên quan thường dừng lại ở biên giới quốc gia. Vì vậy, Europol sẽ được chuyển đổi thành một cơ quan cảnh sát thực sự hiệu quả, trang bị nhiều nguồn lực và các công cụ sáng tạo cho những cuộc điều tra xuyên biên giới phức tạp, có sự hợp tác chặt chẽ với các quốc gia thành viên và các cơ quan EU khác như Cơ quan Tư pháp (Eurojust), Văn phòng Công tố châu Âu (Eppo) và Cơ quan An ninh mạng (Enisa). Tăng cường nguồn lực cho Europol sẽ giúp củng cố năng lực của các quốc gia thành viên trong việc tiến hành các cuộc điều tra thông qua giám định kỹ thuật số, giải mã, xử lý lượng dữ liệu lớn và sử dụng hiệu quả các công nghệ mới nổi.

Bên cạnh việc nâng cấp Europol, theo kế hoạch, số lượng nhân viên của Frontex sẽ được tăng gấp ba, lên khoảng 30.000 người. Đến năm 2027, cơ quan này sẽ được trang bị công nghệ tiên tiến để giám sát và nhận định tình huống, thu thập thông tin tình báo cho hệ thống Quản lý biên giới tích hợp của EU để kiểm soát hoạt động di cư. Trong tương lai, vai trò của Frontex trong việc hỗ trợ các quốc gia thành viên thực hiện hoạt động hồi hương cũng sẽ được mở rộng.

Theo Europol, 85% cuộc điều tra tội phạm ở các quốc gia thành viên dựa vào khả năng của các cơ quan chức năng trong việc tiếp cận thông tin kỹ thuật số. Vì hầu hết mọi hình thức tội phạm có tổ chức đều để lại "dấu vân tay", do đó, EU đã đề xuất lộ trình tiếp cận dữ liệu hợp pháp và hiệu quả cho các cơ quan thực thi pháp luật, kèm theo đánh giá tác động để cập nhật các quy tắc lưu giữ dữ liệu hiện hành.

Một trong những nội dung quan trọng của chiến lược là tăng cường chia sẻ dữ liệu giữa các quốc gia thành viên EU. Theo kế hoạch, đến năm 2026, các nước thành viên sẽ sử dụng Hệ thống Thông tin Schengen (SIS) để báo cáo về những công dân ngoài EU có liên quan đến khủng bố hoặc các loại tội phạm nghiêm trọng khác, dựa trên dữ liệu được chia sẻ bởi các nước thứ ba với Europol.

Thông qua chiến lược ProtectEu, EC khẳng định nỗ lực từng bước xây dựng một hệ thống an ninh vững chắc hơn, qua đó, củng cố an ninh nội địa châu Âu trong bối cảnh địa chính trị ngày càng biến động. Đây sẽ là bước đệm để EC tiến hành giai đoạn tiếp theo của chiến lược tăng cường an ninh, tập trung vào khả năng phục hồi, song song với kế hoạch ra mắt "Lá chắn dân chủ châu Âu" trong thời gian tới.

Quỳnh Dương (Theo EC, Euractiv)