EU sẵn sàng hợp tác để Việt Nam trở thành quốc gia dẫn đầu khu vực về kinh tế xanh

Toàn cảnh họp báo Diễn đàn Kinh tế Xanh 2025 với chủ đề “Tiên phong đổi mới - Kiến tạo Tương lai” do EuroCham chủ trì tổ chức. (Nguồn: BTC)

Cầu nối Việt Nam-EU trong chuyển đổi bền vững

Phát biểu chào mừng, Chủ tịch EuroCham tại Việt Nam Bruno Jaspaert cho biết, Việt Nam là một trong những quốc gia dễ bị tổn thương trước biến đổi khí hậu do đặc điểm địa hình. Tuy nhiên, đây không chỉ là thách thức mà còn là cơ hội để Việt Nam khẳng định năng lực thích ứng thông qua các sáng kiến xanh và hợp tác quốc tế.

“Là doanh nghiệp, chúng tôi không chỉ có trách nhiệm tạo ra lợi nhuận, mà còn có trách nhiệm đóng góp trở lại cho mảnh đất mà mình đầu tư”, ông Jaspaert khẳng định.

Ông Bruno Jaspaert, Chủ tịch EuroCham phát biểu chào mừng tại họp báo. (Nguồn: BTC)

Theo đó, GEF 2025 do EuroCham tổ chức nhằm tạo không gian kết nối, trao đổi về các xu hướng công nghệ, mô hình kinh doanh và quy định pháp lý mới nhất liên quan đến tăng trưởng xanh. Diễn đàn hướng tới mục tiêu giúp doanh nghiệp Việt Nam tiếp cận tri thức và giải pháp bền vững, biến “chăm sóc môi trường” thành lợi thế cạnh tranh trong hoạt động sản xuất và thương mại, quy tụ các nhà hoạch định chính sách, lãnh đạo doanh nghiệp và các nhà đổi mới sáng tạo để biến tham vọng về khí hậu thành các giải pháp khả thi.

GEF 2025 tập trung vào 8 chủ đề chính: Từ công nghiệp đến đô thị, thu hẹp khoảng cách kỹ năng xanh, kinh tế tuần hoàn, chuyển đổi số, chuyển đổi năng lượng sạch và đổi mới sáng tại tại Việt Nam, cơ chế mua bán điện trực tiếp (DPPA), nông nghiệp bền vững, xây dựng bền vững và duy trì tăng trưởng bền vững.

Bên cạnh đó, theo Đại sứ EU tại Việt Nam Julien Guerrier, Việt Nam hiện là đối tác chiến lược hàng đầu của Liên minh tại khu vực Ấn Độ Dương-Thái Bình Dương. Năm 2025 đánh dấu 35 năm thiết lập quan hệ ngoại giao Việt Nam-EU, không có quốc gia nào trong khu vực có nhiều hiệp định song phương với EU hơn Việt Nam.

Trong đó, Hiệp định thương mại tự do EVFTA đã giúp tăng 40% kim ngạch thương mại hai chiều trong 5 năm qua, đưa đất nước hình chữ S trở thành đối tác thương mại lớn nhất của EU tại khu vực và đứng thứ 16 toàn cầu.

Đại sứ EU tại Việt Nam Julien Guerrier khẳng định vai trò của Việt Nam trong việc thúc đẩy chuyển đổi năng lượng và hợp tác kinh tế xanh tại khu vực. (Nguồn: BTC)

Trên nền tảng hợp tác kinh tế vững chắc, EU và Việt Nam tiếp tục mở rộng phối hợp trong lĩnh vực chuyển đổi xanh và phát triển bền vững. Hai bên đang hợp tác trong khuôn khổ Đối tác chuyển đổi năng lượng công bằng (JETP), với tổng cam kết tài chính 15 tỷ Euro, trong đó EU đóng góp 2,8 tỷ Euro nhằm hỗ trợ Việt Nam đạt mục tiêu phát thải ròng bằng 0 vào năm 2050.

Đại sứ Julien Guerrier khẳng định, “kinh tế xanh” là nền kinh tế của tương lai và EU sẵn sàng hợp tác để Việt Nam trở thành quốc gia dẫn đầu khu vực trong lĩnh vực này.

Tiếp nối hành trình, mở rộng tầm ảnh hưởng

Tại lễ công bố GEF 2025, bà Pauline Duterte, Quản lý dự án GEF/GEFE, Trưởng bộ phận Truyền thông và Tiếp thị EuroCham nhấn mạnh, trải qua ba năm hình thành và phát triển, Diễn đàn đã trở thành một trong những nền tảng hàng đầu tại Việt Nam về chuyển đổi xanh, kết nối giữa khu vực công, khối doanh nghiệp và các tổ chức quốc tế.

Bà Pauline Duterte, Trưởng bộ phận Truyền thông và Tiếp thị EuroCham, giới thiệu các hoạt động tại GEF 2025. (Nguồn: BTC)

GEF lần đầu tiên được tổ chức vào năm 2022, tại TP. Hồ Chí Minh, thu hút hơn 5.900 người tham dự, 161 diễn giả và 185 gian hàng triển lãm. Năm 2023, GEF diễn ra tại Hà Nội với định hướng chính sách rõ nét, quy tụ 700 đại biểu, 70 diễn giả và 12 phiên thảo luận, khẳng định vai trò ngày càng quan trọng của kinh tế xanh trong phát triển quốc gia. Đến năm 2024, GEF ghi dấu bước tiến mạnh mẽ với 8.000 khách tham dự, 30 hội nghị, 200 gian hàng và 13 gian trưng bày quốc gia, minh chứng cho thấy sức lan tỏa của hợp tác xanh giữa Việt Nam và châu Âu ngày càng sâu rộng.

Theo bà Pauline Duterte, bước sang GEF 2025, với chủ đề “Tiên phong đổi mới - Kiến tạo tương lai”, chương trình tiếp tục kế thừa thành quả của những năm trước, đồng thời mang đến nhiều điểm mới.

Ban tổ chức cho biết, GEF 2025 sẽ bao gồm phiên toàn thể với sự tham dự của lãnh đạo cấp cao Việt Nam và châu Âu, cùng bài phát biểu khai mạc cấp cao. Đây là điểm mới nổi bật của năm nay.

Bên cạnh đó, Diễn đàn còn mở rộng quy mô với 9 hội nghị chuyên đề xoay quanh các chủ đề về tăng trưởng xanh, chuyển đổi năng lượng và kinh tế tuần hoàn. Lần đầu tiên, 3 hội thảo chuyên sâu được đưa vào chương trình, tạo không gian thảo luận thực tiễn giữa các hiệp hội doanh nghiệp châu Âu và Việt Nam. Khép lại ngày làm việc, GEF 2025 sẽ có phiên kết nối doanh nghiệp. Đây là cơ hội để các đại biểu, chuyên gia và nhà hoạch định chính sách gặp gỡ, trao đổi hợp tác.

Ông Nguyễn Phan Đính chia sẻ về các phiên thảo luận tại Diễn đàn Kinh tế Xanh năm nay. (Nguồn: BTC)

Chia về về các chủ đề tiêu biểu tại Diễn đàn năm nay, ông Nguyễn Phan Đính, thành viên tổ Công tác chương trình GEF 2025 cho biết, các phiên thảo luận tập trung vào những chủ đề nóng như: Năng lượng tái tạo và cơ chế mua bán điện trực tiếp (DPPA) - những thách thức và cơ hội với doanh nghiệp FDI; đổi mới năng lượng sạch, tài chính xanh, kinh tế tuần hoàn, và chuyển đổi số bằng trí tuệ nhân tạo (AI); phát triển đô thị xanh, nông nghiệp bền vững, và nâng cao kỹ năng xanh cho lực lượng lao động tương lai.

Mỗi phiên thảo luận tại GEF 2025 không chỉ nhằm chia sẻ kiến thức hay kinh nghiệm, mà còn phản ánh tinh thần hợp tác, nguồn động lực đưa Việt Nam tiến lên trên hành trình phát triển bền vững.

Đặc biệt, điểm mới của năm nay là ba hội thảo thực tiễn do các hiệp hội doanh nghiệp châu Âu phối hợp tổ chức, mang tính ứng dụng cao: Sản xuất và chuỗi cung ứng xanh do Hiệp hội doanh nghiệp Đức (GBA) điều phối; đầu tư cho chuyển đổi xanh của doanh nghiệp nhỏ và vừa (SMEs) do DBAV & BeluxCham điều phối; phát triển giao thông đô thị bền vững Phòng Thương mại Pháp (CCIFV) điều phối.

Doanh nghiệp tiên phong chia sẻ kinh nghiệm chuyển đổi xanh

Tại Việt Nam, APM Terminals, thành viên của Tập đoàn A.P. Moller Maersk, đang trở thành một trong những doanh nghiệp tiên phong thúc đẩy chuyển đổi xanh trong lĩnh vực logistics và cảng biển.

Ông Nguyễn Xuân Kỳ, cố vấn cấp cao tại Maeks Việt Nam, châu Á và Trung Đông, đại diện APM Terminals cho biết, Tập đoàn đã đặt mục tiêu đạt phát thải ròng bằng 0 vào năm 2040, với các mốc trung gian cụ thể: giảm 65% lượng khí thải vào năm 2030.

Ông Nguyễn Xuân Kỳ, cố vấn cấp cao tại Maeks Việt Nam, châu Á và Trung Đông, đại diện APM Terminals. (Nguồn: BTC)

Lộ trình này được triển khai thông qua ba nhóm giải pháp chính. Thứ nhất, điện khí hóa toàn bộ thiết bị xếp dỡ container nhằm giảm phát thải trực tiếp trong hoạt động vận hành. Thứ hai, sử dụng nguồn năng lượng tái tạo như điện mặt trời, gió và pin lưu trữ. Thứ ba, APM Terminals là một trong những doanh nghiệp sáng lập Liên minh cảng không phát thải (ZEPaC), hợp tác cùng các tập đoàn quốc tế như DP World để phát triển pin thế hệ mới dành cho thiết bị cảng.

Không chỉ dừng ở quy mô toàn cầu, những nỗ lực này đã được hiện thực hóa tại Việt Nam. Cảng Cái Mép, do APM Terminals đầu tư và vận hành, hiện nằm trong top 10 cảng container hiệu quả nhất thế giới theo xếp hạng của Ngân hàng Thế giới và Standard & Poor’s. Bên cạnh đó, mô hình cảng điện hóa tại Hải Phòng cũng đang được doanh nghiệp triển khai với hệ thống AutoGate, công nghệ quản lý luồng xe ra vào cảng tự động, giúp giảm thời gian chờ, giảm ùn tắc và phát thải.

Theo đại diện APM Terminals, chuyển đổi xanh không chỉ là câu chuyện về công nghệ, mà là sự thay đổi toàn diện trong tư duy vận hành.

“Điện khí hóa, số hóa và hợp tác chuỗi giá trị là ba trụ cột giúp chúng tôi tiến gần hơn tới mục tiêu phát thải ròng bằng 0, đồng thời đóng góp cho tăng trưởng xanh của Việt Nam”, ông Nguyễn Xuân Kỳ nhấn mạnh.

Bên cạnh đó, trả lời câu hỏi của phóng viên về những thách thức lớn nhất của Việt Nam trong mục tiêu giảm phát thải ròng bằng 0 vào năm 2050, Đại sứ EU Julien Guerrier và Chủ tịch EuroCham Bruno Jaspaert tin rằng, để hoàn thành mục tiêu này, Việt Nam cần (i) xây dựng khung pháp lý rõ ràng, đặc biệt trong lĩnh vực năng lượng tái tạo; (ii) nâng cấp cơ sở hạ tầng năng lượng, hệ thống lưới điện quốc gia; (iii) giảm phụ thuộc vào nhiên liệu hóa thạch. Ngoài ra, ông cũng đề cập vai trò của sự hợp tác và giúp đỡ từ các doanh nghiệp tư nhân nước ngoài trong quá trình này.

Các đại biểu, khách mời tại họp báo GEF 2025. (Nguồn: BTC)

Đoàn Ngân - Mai Liên