EU: Trung Đông đang đứng trên 'bờ vực của cuộc xung đột toàn diện'

Cảnh đổ nát do xung đột Hamas - Israel tại Deir al-Balah, Dải Gaza. Ảnh: THX/TTXVN

Tuyên bố nhân kỷ niệm một năm bùng phát xung đột Hamas - Israel, ông Borrell nhận định: "Người dân trong khu vực bất an hơn bao giờ hết và bị cuốn vào vòng xoáy bất tận của bạo lực, hận thù và trả thù… Toàn bộ Trung Đông đang đứng trên bờ vực của cuộc xung đột toàn diện mà cộng đồng quốc tế dường như không thể kiểm soát".

Ông Borrell nhắc lại lời kêu gọi "ngừng bắn ngay lập tức trên mọi mặt trận," đồng thời nhấn mạnh đây là cách duy nhất để giải thoát các con tin của Israel đang bị giam giữ tại Gaza.

Người đứng đầu Cơ quan LHQ về cứu trợ người tị nạn Palestine (UNRWA), ông Philippe Lazzarini cho biết các con tin đang bị giam giữ tại Gaza đã phải đối mặt với "nỗi đau khổ không thể diễn tả thành lời", song nhấn mạnh xung đột ở đó cũng đã biến Gaza thành "đống đổ nát không thể nhận ra và một nghĩa địa cho hàng chục nghìn người".

Cùng ngày 7/10, Ngoại trưởng Pháp Jean-Noel Barrot khẳng định an ninh của Israel không thể được bảo đảm chỉ bằng sức mạnh quân sự và sẽ cần một giải pháp ngoại giao cho vấn đề này. Ông Barrot nhấn mạnh: "Chỉ riêng vũ lực không thể bảo đảm an ninh cho Israel. Thành công quân sự không thể thay thế cho chính trị… Để đưa các con tin về nhà với những người thân yêu của họ, để những người phải di dời được trở về nhà, sau một năm chiến tranh, đã đến lúc cần đến giải pháp ngoại giao".

Trong khi đó, Ngoại trưởng Jordan, ông Ayman Safadi cảnh báo cuộc tấn công của Israel đang đẩy khu vực đến "vực thẳm" của một cuộc xung đột toàn diện. Phát biểu tại họp báo ở Beirut (Libăng), Ngoại trưởng Safadi nhấn mạnh cuộc tấn công của Israel bắt đầu từ Gaza và hiện đã tiếp tục lan tới Libăng “đang đẩy toàn bộ khu vực vào vực thẳm của một cuộc chiến tranh khu vực toàn diện".

Cùng ngày, Tổng thống Nam Phi, ông Cyril Ramaphosa cho biết nước này sẽ tiếp tục đóng vai trò thúc đẩy hòa bình ở Trung Đông. Ông một lần nữa kêu gọi chấm dứt ngay lập tức cuộc tấn công vào Gaza. Tổng thống Nam Phi kêu gọi Israel thực hiện ngay lập tức các lệnh tạm thời của tòa án ngày 26/1/2024, ngày 28/3/2024 và ngày 24/5/2024.

Cũng trong ngày 7/10, các cơ quan của LHQ và một số tổ chức nhân đạo quốc tế đã kỷ niệm một năm ngày bùng phát cuộc xung đột tại Dải Gaza với những kêu gọi ngừng bắn ngay lập tức và tăng cường các nỗ lực nhân đạo trong khu vực.

Văn phòng Điều phối các vấn đề nhân đạo của LHQ (OCHA) nhấn mạnh các tác động tàn khốc của cuộc xung đột, hơn 41.600 người Palestine thiệt mạng và "gần như toàn bộ dân số" tại Gaza phải di dời.

Quyền Điều phối viên cứu trợ khẩn cấp của LHQ Joyce Msuya mô tả cuộc khủng hoảng nhân đạo là "không thể tưởng tượng nổi," đồng thời kêu gọi cộng đồng quốc tế gây sức ép buộc tất cả các bên liên quan tuân thủ luật nhân đạo quốc tế, đảm bảo thả con tin, bảo vệ dân thường và đảm bảo an toàn cho các nhân viên cứu trợ.

Ủy ban Chữ thập Đỏ Quốc tế (ICRC) cũng kêu gọi hành động khẩn cấp. Trong tuyên bố của mình, ICRC mô tả năm qua là "năm mất mát và đau thương," đồng thời nhấn mạnh đến tổn thất to lớn mà cuộc xung đột đã gây ra cho các gia đình. ICRC nhấn mạnh tất cả các bên cần tuân thủ luật nhân đạo quốc tế, để giảm bớt đau khổ của con người và mở đường cho một tương lai hòa bình hơn.

Liên đoàn Chữ thập Đỏ và Trăng lưỡi liềm Đỏ Quốc tế (IFRC) kêu gọi chấm dứt ngay lập tức tình trạng bạo lực, nhấn mạnh rằng "nhân đạo phải thắng thế”. IFRC cũng hối thúc chấm dứt các hành động thù địch và trả tự do cho tất cả các con tin.

Các tổ chức của LHQ cùng nhấn mạnh rằng viện trợ nhân đạo không thể thay thế cho ý chí chính trị cần thiết cho hòa bình lâu dài, đồng thời kêu gọi tất cả các bên liên quan ưu tiên mạng sống và phẩm giá của con người trong việc giải quyết xung đột.

Cùng ngày, Tổng thống Mỹ Joe Biden và ứng cử viên tổng thống của Đảng Dân chủ, bà Kamala Harris đã bày tỏ lo ngại về những tổn thất nặng nề đối với dân thường Palestine trong chiến dịch quân sự của Israel nhằm vào Gaza.

Trong tuyên bố đánh dấu một năm ngày bùng phát xung đột Hamas - Israel, Tổng thống Biden khẳng định Mỹ vẫn "hoàn toàn cam kết" với an ninh của Israel. Tuy nhiên, ông Biden nhấn mạnh: "Lịch sử cũng sẽ ghi nhớ ngày 7/10 là một ngày đen tối đối với người dân Palestine... Quá nhiều thường dân đã phải chịu đựng quá nhiều trong năm xung đột này".

Về phần mình, bà Harris cho biết bà rất "đau lòng trước số người thiệt mạng và sự tàn phá ở Gaza trong năm qua", và nhấn mạnh sẽ "luôn đấu tranh để người dân Palestine được tôn trọng, tự do, an ninh và có quyền tự quyết". Phó Tổng thống Mỹ nhấn mạnh giải pháp ngoại giao trên khắp khu vực biên giới Israel-Libăng là con đường duy nhất để khôi phục lại sự bình yên lâu dài".

Trong khi đó, Tổng thống Thổ Nhĩ Kỳ Tayyip Erdogan chỉ trích hệ thống quốc tế đã không ngăn chặn được xung đột ở Gaza và ở Libăng hiện nay, đồng thời cảnh báo rằng Israel sẽ "phải trả giá".

Trong phát biểu của mình cùng ngày, Thủ tướng Israel, ông Benjamin Netanyahu cho biết nước này đang thay đổi thực tế an ninh trong khu vực để đảm bảo một cuộc tấn công như ngày 7/10/2023 sẽ không tái diễn. Ông cũng cam kết sẽ đưa tất cả các con tin đang bị giam giữ ở Gaza trở về.

Ngày kỷ niệm một năm bùng phát xung đột ở Gaza diễn ra trong bối cảnh Israel vẫn đang giao tranh với Hamas ở Gaza và tham gia vào chiến dịch quân sự mới chống lại lực lượng Hezbollah ở Libăng. Israel cũng đang chuẩn bị trả đũa Iran sau cuộc tấn công bằng tên lửa vào tuần trước, làm dấy lên lo ngại nguy cơ xung đột toàn diện trong khu vực.

Theo thông tin cập nhật, các bác sĩ Palestine cho biết Israel đã tăng cường các cuộc tấn công trên không và trên bộ ở Gaza làm ít nhất 52 người thiệt mạng trong ngày 7/10. Cùng ngày, lực lượng Hamas cho biết đã bắn loạt tên lửa vào thủ đô Tel Aviv của Israel. Theo dịch vụ cứu thương của Israel, hai người bị thương nhẹ.

Một nguồn tin an ninh Libăng cho biết trong ngày 7/10, Israel đã tiến hành cuộc không kích trong gần sân bay duy nhất của nước này tại Beirut, gần thành trì của Hezbollah ở phía Nam thủ đô.

Trong khi đó, hãng thông tấn quốc gia chính thức của Libăng cũng đưa tin Israel đã tiến hành "một loạt cuộc không kích nhắm vào hơn 30 thị trấn và làng mạc ở quận Tyre. Cùng ngày, Quân đội Israel thông báo đã tiến hành một cuộc tấn công "có mục tiêu" vào một vùng ngoại ô phía Nam Beirut, mà quân đội mô tả là thành trì quan trọng của Hezbollah.

Liên quan đến tình hình căng thẳng tại Trung Đông, Anh đã đưa gia đình của nhân viên đại sứ quán đang làm việc tại Israel về nước trong bối cảnh cuộc chiến giữa Israel và Hezbollah leo thang và nguy cơ xảy ra xung đột khu vực.

Bộ Ngoại giao Anh nhấn mạnh: "Như một biện pháp phòng ngừa sau khi căng thẳng leo thang trong khu vực, các thành viên gia đình của nhân viên Đại sứ quán Anh đã tạm thời được đưa về nước. Nhân viên của chúng tôi vẫn ở lại".

Các tên lửa của lực lượng Hezbollah ở Libăng đã tấn công thành phố lớn thứ ba của Israel là Haifa vào sáng sớm 7/10, trong bối cảnh Israel dường như chuẩn bị mở rộng các cuộc tấn công trên bộ vào Libăng.

Anh khuyến cáo công dân không nên đi đến khu vực gần biên giới với Gaza và các khu vực khác của Israel cũng như vùng lãnh thổ Palestine bị chiếm đóng "trừ khi cần thiết".

H.N (tổng hợp từ TTXVN, Vietnam+)