EURO 2020 đã được giải cứu như thế nào?

Ý tưởng “điên rồ” của Michel Platini

Nếu Aleksander Ceferin có quyền quyết định, sẽ không có giải đấu nào như EURO 2020 khởi tranh vào cuối tuần này. Ngay cả khi COVID-19 chưa xuất hiện, vị Chủ tịch UEFA đã không hào hứng với kế hoạch tổ chức vòng chung kết lớn nhất châu Âu một cách dàn trải. Các trận đấu ở 11 quốc gia (ban đầu là 13) có nghĩa UEFA phải tìm ra 11 thành phố và 11 sân vận động có khả năng tổ chức các trận đấu đó. Một loạt vấn đề sẽ phát sinh, từ việc quản lý khách sạn đón du khách, quản lý các vấn đề liên quan đến pháp luật, cấp thị thực cho đến kiểm soát nguy cơ khủng bố.

Khi COVID-19 bùng phát, mọi chuyện trở nên khó khăn gấp nhiều lần. “Tôi sẽ không chấp nhận chuyện này một lần nào nữa”, Aleksander Ceferin nói trong cuộc phỏng vấn trực tuyến với báo giới vào cuối tháng trước về EURO 2020.

Chủ tịch UEFA Aleksander Ceferin chưa bao giờ hứng thú với cách tổ chức EURO 2020.

Lần đầu tiên trong lịch sử 61 năm tồn tại, EURO sẽ diễn ra trên toàn châu Âu, bắt đầu bằng trận đấu giữa Ý và Thổ Nhĩ Kỳ tại Rome vào rạng sáng 12-6. Nó sẽ có các cầu thủ lớn và những đám đông nhỏ, các thành phố chủ nhà cách xa nhau như Seville, Tây Ban Nha, gần cực Tây Nam của Bán đảo Iberia và Baku, thủ đô Azerbaijan, nép mình trên biển Caspi.

Giải đấu này cũng phải diễn ra với lịch trình cố định để các quốc gia chủ nhà chơi phần lớn số trận đấu trên sân đấu của họ nhưng đủ linh hoạt để thay đổi khi COVID-19 bùng phát và một số nước yêu cầu hạn chế đi lại hoặc nhập cảnh. Đó cũng là một trong những lý do khiến Anh bị tước bớt 2 thành phố đăng cai EURO 2020 và chỉ còn lại duy nhất thủ đô London.

Điều đó có nghĩa là bất cứ điều gì xảy ra trong tháng tới - dù cho bao nhiêu bàn thắng được ghi, bao nhiêu trận đấu gay cấn đến phút chót - chắc chắn sẽ chỉ có một cảm giác đối với ban tổ chức khi tiếng còi mãn cuộc vang lên vào ngày 11-7: Sự nhẹ nhõm.

“Nó rất phức tạp”, Ceferin nói trong một bản báo cáo, “và bây giờ nó càng ngày càng phức tạp hơn”. Chủ tịch UEFA không mất thời gian để nhắc lại đây vốn không phải ý tưởng của ông. Sự điên rồ của EURO 2020 bắt nguồn từ người tiền nhiệm Michel Platini. Trở lại năm 2012, Thổ Nhĩ Kỳ là quốc gia duy nhất tranh quyền đăng cai EURO 2020 nhưng họ rút lui vào phút chót.

EFA tin rằng EURO là giải đấu hàng đầu thế giới, chỉ thua kém World Cup về số lượng người xem và danh tiếng. Platini quyết định tổ chức EURO một vòng quanh châu Âu, mang niềm vui trải đều khắp lục địa già, tạo ra một ngày hội bóng đá thực sự.

Tuy nhiên, Platini chỉ tại vị đến năm 2015 trước khi bị cấm tham gia các hoạt động bóng đá vì bê bối tham nhũng. Vấn đề nằm ở chỗ, các ý tưởng của Platini đã hình thành và vẫn tồn tại. Năm 2016, Ceferin được bầu làm Chủ tịch UEFA và ông buộc phải tiếp tục với dự án này - khi mà các thành phố chủ nhà của EURO 2020 đã sớm được xác định.

Trong ngần ấy năm, chỉ có một trục trặc nhỏ xảy ra khi Brussels (Bỉ) xin rút lui vì không thể cải tạo/xây dựng sân vận động đủ tiêu chuẩn. Đến tháng 3-2020, công tác chuẩn bị cho EURO coi như hoàn tất, mọi thứ đều sẵn sàng. Một số nhà tài trợ đã chạy chương trình khuyến mại của họ và các bộ sưu tập thẻ, hình ảnh EURO 2020 cũng xuất hiện trong các cửa hàng lưu niệm. Nhưng, đó cũng là lúc đại dịch bùng phát khiến thế giới phải tạm ngừng hoạt động.

Đi tìm giải pháp

Martin Kallen, Giám đốc UEFA thừa nhận ông đã rơi vào trạng thái hoảng sợ và liên tục đặt ra những câu hỏi không có lời đáp. “Chúng tôi sẽ tổ chức giải đấu như thế nào? Chúng tôi phải làm gì bây giờ? Không chỉ có bóng đá, mà mọi thứ diễn ra trong xã hội đều như vậy. Chúng tôi không biết chuyện gì sẽ xảy ra trong tuần tiếp theo”, ông nhớ lại.

Các đội tuyển dự EURO 2020 phải sống chung với nguy cơ dịch bệnh.

Việc hủy bỏ, theo Ceferin, sẽ là một đòn nặng về tài chính, ảnh hưởng đến tương lai của một số liên đoàn dựa vào tiền trợ cấp từ cơ quan quản lý bóng đá châu Âu để tồn tại.

Sau vài tuần họp bàn liên tục và đánh giá tất cả các phương án, UEFA đi đến lựa chọn lùi giải đấu lại đúng một năm. Tên gọi EURO 2020 vẫn được giữ lại, đảm bảo cho các nhà tài trợ tối ưu sản phẩm và thương hiệu của họ xung quanh các kế hoạch đã gắn liền với giải đấu từ trước đó.

Đến mùa thu năm 2020, UEFA đi thêm một bước nữa để giảm thiểu tổn thất, đó là yêu cầu các thành phố đăng cai phải đưa ra các điều kiện đảm bảo cho phép người hâm mộ tham dự các trận đấu. Yêu cầu này khiến tranh cãi giữa UEFA và các quốc gia chủ nhà nổ ra nhưng các quan chức cho biết họ cần khán giả đến sân. Doanh thu ước tính của EURO 2020 sẽ giảm ít nhất 300 triệu euro. Ngoài ra, những nhà tổ chức cảm thấy sự trở lại của người hâm mộ - cho dù chỉ là số ít, cũng có ý nghĩa quan trọng và mang tính biểu tượng với bóng đá.

Đối đầu với nguy cơ

Vào buổi sáng ngày diễn ra trận Chung kết Champions League giữa Man City và Chelsea vào cuối tháng 5 vừa qua, các quan chức cấp cao của UEFA đã có cuộc họp khẩn trong khách sạn của họ ở Bồ Đào Nha sau khi biết quy định mới ở Scotland sẽ khiến một đội tuyển bị cách ly toàn bộ ngay cả khi chỉ có một cầu thủ dương tính với SARS-CoV-2.

Các công nhân xây dựng sân vận động ở St. Petersburg, Nga, một trong 11 thành phố đăng cai tổ chức EURO 2020.

Một quyết định nhanh chóng được gửi đến các đội tuyển Cộng hòa Séc và Croatia, những đội nằm ở bảng D cùng Scotland. Cả hai đội tuyển chấp nhận đóng quân tại quê nhà và di chuyển liên tục - với quãng đường xa hơn trước mỗi trận đấu. Ngay cả Scotland cũng chọn nước Anh làm nơi đóng quân cho đến trước khi họ phát hiện một tuyển thủ mắc COVID-19. Ngôi sao của Scotland và 6 đồng đội tiếp xúc gần với anh buộc phải cách ly ngay trước trận giao hữu với Hà Lan. Sự vắng mặt của họ làm nổi bật một sự thay đổi khác được thiết lập vào đầu năm nay để đối phó với đại dịch: các đội tuyển được đăng ký tối đa 26 thay vì 23 cầu thủ như thường lệ.

Những thách thức sẽ liên tục xuất hiện, buộc UEFA phải căng mình chống đỡ. Ví dụ như trận tứ kết ở Munich vào ngày 2-7 có thể phải đổi địa điểm nếu các quốc gia thuộc Vương quốc Anh góp mặt. Bởi lẽ Munich vẫn nằm trong danh sách “đỏ” của Vương quốc Anh và các cầu thủ sẽ phải cách ly khi trở về.

Ronaldo có cơ hội thiết lập một loạt kỷ lục nếu Bồ Đào Nha tiến sâu ở EURO 2020.

Ngay cả các lãnh đạo của UEFA cũng đã phải điều chỉnh lại kế hoạch du lịch của mình: Họ sẽ chia thành 2 nhóm để thăm tất cả 11 thành phố đăng cai, với một nhóm do Ceferin đứng đầu và nhóm còn lại “phó tướng” của ông, Theodore Theodoridis dẫn dắt. Hành trình của họ đã được lên kế hoạch tỉ mỉ cho đến hết ngày 21- 6, một ngày quan trọng mà Thủ tướng Anh Boris Johnson, đã dành để “mở khóa” nước Anh thoát khỏi hầu hết các hạn chế liên quan đến đại dịch.

Ceferin nói rằng, ông có kế hoạch nói chuyện với các chính trị gia đứng đầu nước Anh, bao gồm cả Thủ tướng Johson và hy vọng Chính phủ Anh sẽ ủng hộ ý tưởng lấp đầy Wembley trong trận chung kết EURO 2020 vào giữa tháng 7. Đó sẽ là cái kết hoàn hảo cho hành trình giải cứu vòng chung kết này trong suốt một năm qua.

Kỳ EURO đáng nhớ của Cristiano Ronaldo

Việc EURO hoãn lại một năm khiến không ít ngôi sao bỏ lỡ giải đấu này. May mắn thay, lão tướng Ronaldo vẫn khỏe mạnh và có phong độ đỉnh cao để cùng Bồ Đào Nha bước vào hành trình bảo vệ ngôi vương vào cuối tuần này.

Nếu không có gì bất trắc xảy ra, Ronaldo sẽ trở thành cầu thủ tham dự nhiều kỳ EURO nhất lịch sử (5 kỳ). Hiện tại, có đến 17 cầu thủ từng xuất hiện ở 4 kỳ EURO khác nhau nhưng hầu hết đã treo giày. Lẽ ra, Zlatan Ibrahimovic sẽ cùng Ronaldo chia sẻ kỷ lục này nhưng tiền đạo 39 tuổi người Thụy Điển lại dính chấn thương ở AC Milan cuối mùa giải vừa qua và phải rút lui trong tiếc nuối.

Ronaldo cũng gần như chắc chắn xô đổ kỷ lục ghi bàn nhiều nhất lịch sử các vòng chung kết EURO do Michel Platini nắm giữ. Lúc này, anh và Platini cùng có tổng cộng 9 bàn.

Ngoài ra, Ronaldo sẽ có cơ hội chinh phục kỷ lục cầu thủ thi đấu nhiều trận nhất ở EURO (tính cả vòng loại và vòng chung kết). Lúc này, CR7 đã có tổng cộng 56 trận, chỉ kém người đứng đầu là Gianluigi Buffon 2 trận. Nếu tính riêng vòng chung kết, Ronaldo đã độc chiếm kỷ lục ra sân nhiều nhất từ EURO 2016, với tổng cộng 21 trận - hơn người đứng sau Bastian Schweinsteiger đến 3 trận.

An Khánh