FAB-1500 - 'bom lượn' giá rẻ, sức công phá lớn, độ chính xác cao

Một xưởng sản xuất bom FAB-1500 của Nga. Ảnh: Bộ Quốc phòng Nga

Thời gian gần đây, truyền thông quốc tế đăng tải nhiều thông tin về một loại bom vừa được vào biên chế Quân đội Nga, là khí tài đắc lực trong việc phá hủy hệ thống phòng thủ của đối phương. Nhiều hãng thông tấn lớn trên thế giới cùng cho hay, loại bom đang được chú ý của Nga không phải là một loại vũ khí tối tân, mà là một loại vũ khí cơ bản từ thời Liên Xô, nhưng đã được Nga nâng cấp công nghệ, cải tiến hệ thống trượt... Loại bom này có tên FAB-1500, là loại bom dẫn đường có sức công phá lớn, có thể tạo ra một miệng hố rộng tới 15m, vùng ảnh hưởng rộng tới 500m; có thể phá hủy các hầm nằm sâu tới 20m dưới lòng đất và xuyên qua 3m bê tông cốt thép.

Một quả bom FAB-1500 nặng 1,5 tấn, trong đó, gần một nửa trọng lượng là chất nổ. Việc sở hữu lượng lớn thuốc nổ cho thấy, FAB-1500 có uy lực công phá khủng khiếp. Thực tế cho thấy, lượng thuốc nổ trong một quả bom FAB-1500 có thể gấp nhiều lần những mẫu bom thông dụng đang xuất hiện ở nhiều “điểm nóng” xung đột trên thế giới.

FAB-1500 cũng được biết đến với tên gọi “bom lượn”, bởi đặc điểm dễ nhận diện của loại bom này là hệ thống cánh lượn được gắn ngoài giúp bom có khả năng tấn công chính xác cao. FAB-1500 có bộ công cụ gồm cánh lượn có thể gấp gọn, hệ thống dẫn đường định vị vệ tinh kết hợp chỉ thị laser có tên gọi UMPK. Ở biến thể mới nhất, bộ công cụ này còn được trang bị động cơ phản lực giúp tăng tầm hoạt động của bom. FAB-1500 nhắm vào mục tiêu bằng hệ thống dẫn đường và cơ cấu cánh lượn có thể thu vào cho phép nó lướt với tốc độ cao và hủy diệt mục tiêu.

Những nâng cấp, cải tiến này đã giúp một mẫu bom thông thường biến thành vũ khí chính xác cao với sai số lệch mục tiêu chỉ khoảng vài mét. Đặc biệt, để hiện đại hóa và hoán cải loại bom hàng không thời Liên Xô này không cần quá nhiều chi phí và giá thành của những loại vũ khí như vậy cũng tương đối thấp. Nhờ vào chi phí rẻ, việc phổ biến loại vũ khí này trở nên dễ dàng.

Bom lượn FAB-1500 hiện được quân đội Nga trang bị trên các dòng máy bay chiến đấu Su-34 và Su-35. Khi được thả từ độ cao 12km, FAB-1500 có tầm hoạt động tới 60km, thậm chí đạt tới 150km với phiên bản bom có trang bị động cơ phản lực. Khoảng cách này nằm ngoài tầm bắn của nhiều hệ thống phòng không tại khu vực. Mặt khác, tốc độ bay của FAB-1500 có thể đạt tới 1.900km/giờ, nên rất khó bị phát hiện và đánh chặn.

Theo giới chuyên gia trong lĩnh vực quốc phòng, FAB-1500 sẽ đóng vai trò như một phương án tấn công tầm xa mới và mang lại sức tàn phá cao hơn nhiều cho nhiều máy bay chiến thuật của Nga. Theo đó, máy bay Nga có thể triển khai bom tương đối chính xác từ rất xa mà không cần bay vào khu vực không phận tranh chấp, tránh nguy cơ bị lực lượng phòng không của đối phương bắn rơi. Để tăng hiệu quả tác chiến, bom lượn có thể được sử dụng phối hợp cùng với tên lửa hành trình và UAV tự sát, khiến hệ thống phòng không đối phương bị quá tải hoặc tấn công nhầm.

Đề cập đến xu hướng phát triển loại bom này, giới chuyên gia nhận định, dễ thấy, FAB-1500 sẽ giúp Nga tận dụng sức mạnh không quân chiến thuật hiệu quả hơn, thay vì phải huy động máy ném bom tầm xa. Việc sử dụng FAB-1500 trên các máy bay chiến đấu sẽ là một yếu tố quan trọng để “san bằng” các tuyến phòng thủ cố định của đối phương.

Thực tế hiện nay, tổ hợp Patriot của Mỹ gần như là hệ thống phòng không duy nhất có tầm bắn đủ xa để ngăn chặn bom FAB-1500. Ngoài ra, một phương án chống lại FAB-1500 là việc sử dụng máy bay chiến đấu có khả năng đối chọi cao khiến các chiến đấu cơ của Nga e ngại và phải hoạt động ở tầm xa hơn, từ đó hạn chế các đợt tấn công dồn dập của Nga bằng loại bom lượn “đáng gờm” này.

Thanh Trúc