FDI 6 tháng 2019: Đột biến ở góp vốn mua cổ phần

Giải ngân vốn FDI 9,1 tỷ USD

Dữ liệu về thu hút vốn đầu tư trực tiếp nước ngoài nửa đầu năm nay vừa được Cục Đầu tư nước ngoài (Bộ Kế hoạch và Đầu tư) công bố, cho thấy dòng vốn ngoại tiếp tục đổ về Việt Nam, trong bối cảnh xung đột thương mại và địa chính trị tiếp tục xảy ra ở nhiều nước trên thế giới và dự báo kinh tế toàn cầu tăng chậm lại.

Hai con số đáng chú ý nhất là tính đến 20/6/2019, cà nước thu hút được tổng cộng 18,47% vốn FDI đăng ký, giảm 9,2% so với cùng kỳ năm ngoái; trong khi con số giải ngân đạt 9,1 tỷ USD, tăng 8% so với cùng kỳ.

Sự lệch pha ở con số đăng ký và giải ngân có thể hiểu là do các dự án đăng ký đầu tư với lượng vốn cam kết cao ở các năm trước nay được thúc đẩy giải ngân đầu tư thực tế. Tuy nhiên, dòng vốn đăng ký mới có sự sụt giảm khá mạnh có thể do một số tác động từ chiến tranh thương mại làm triển vọng kinh doanh kém tươi sáng và chính sách giảm thuế của nhiều nước tạo lực thu hút mạnh vốn đầu tư trên thế giới…

Tăng mạnh thâu tóm doanh nghiệp nội

Một xu hướng đáng chú ý khác ở vốn đăng ký là sự gia tăng mạnh mẽ dòng vốn góp, mua cổ phần của nhà đầu tư nước ngoài.

Theo báo cáo của Cục Đầu tư nước ngoài, trong con số 18,47 tỷ USD nêu ở trên, có 4.020 lượt góp vốn, mua cổ phần của nhà đầu tư nước ngoài với tổng giá trị vốn góp 8,12 tỷ USD, tăng 98,1% so với cùng kỳ năm 2018 và chiếm gần 44% tổng vốn đăng ký.

Dòng vốn này thường là thống kê lượng vốn FDI đổ vào mua từ 50% giá trị doanh nghiệp, dự án trở lên, nên nó cho thấy hoạt động thâu tóm của nhà đầu tư nước ngoài là rất lớn và đang lấn át các chủ trương đầu tư mới, mở rộng dự án cũ của nhà đầu tư nước ngoài.

Diễn biến này có xu hướng tăng rất mạnh trong vài năm trở lại đây, như năm 2018 lượng góp vốn, mua cổ phần của nhà đầu tư nước ngoài đạt 9,89 tỷ USD, tăng 59,8% so với năm 2017; năm trước đó là 6,19 tỷ USD, tăng 45,1% so với năm 2016.

Một mặt, xu hướng này thể hiện thị trường M&A phát triển, thông tin minh bạch đến nhà đầu tư và cơ hội hợp tác quốc tế mở rộng. Nhưng đồng thời, có cũng cảnh báo xu hướng “ngoại hóa” doanh nghiệp Việt và sự chuyển dịch từ vốn đầu tư trực tiếp vào dự án mới sang mua lại cổ phần để thâu tóm doanh nghiệp đang hoạt động.

Theo đó, cũng trong 6 tháng đầu năm 2019, cả nước chỉ có 1.723 dự án mới được cấp Giấy chứng nhận đăng ký đầu tư với tổng vốn đăng ký 7,41 tỷ USD, giảm tới 37,2% so với cùng kỳ năm 2018; có 628 lượt dự án đăng ký điều chỉnh với tổng vốn đăng ký tăng thêm 2,94 tỷ USD, giảm 33,8% so với cùng kỳ năm 2018.

Hà Nội tiếp tục dẫn đầu về thu hút FDI

Theo lĩnh vực đầu tư, các nhà đầu tư nước ngoài đã đầu tư vào 19 ngành lĩnh vực, trong đó tập trung nhiều nhất vào lĩnh vực công nghiệp chế biến, chế tạo với tổng số vốn đạt 13,15 tỷ USD, chiếm 71,2% tổng vốn đầu tư đăng ký. Lĩnh vực hoạt động kinh doanh bất động sản đứng thứ hai với tổng vốn đầu tư 1,32 tỷ USD, chiếm 7,2% tổng vốn đầu tư đăng ký. Đứng thứ ba là lĩnh vực bán buôn, bán lẻ với tổng vốn đầu tư đăng ký 1,05 tỷ USD, chiếm 5,7 % tổng vốn đầu tư đăng ký.

Theo đối tác đầu tư, đã có 95 quốc gia và vùng lãnh thổ có dự án đầu tư tại Việt Nam. Hồng Kông dẫn đầu với tổng vốn đầu tư 5,3 tỷ USD (trong đó, có 3,85 tỷ USD mua cổ phần vào công ty TNHH Vietnam Beverage tại Hà Nội), chiếm 28,7% tổng vốn đầu tư. Hàn Quốc đứng thứ hai với tổng vốn đầu tư 2,73 tỷ USD, chiếm 14,8% tổng vốn đầu tư vào Việt Nam. Trung Quốc đứng vị trí thứ ba với tổng vốn đầu tư đăng ký 2,29 tỷ USD, chiếm 12,4% tổng vốn đầu tư. Xinh-ga-po, Nhật Bản lần lượt xếp vị trí thứ tư và thứ năm với tổng vốn đăng ký 2,2 tỷ USD và 1,95 tỷ USD.

Theo địa bàn đầu tư, nhà đầu tư nước ngoài đã đầu tư vào 55 tỉnh thành phố, trong đó Hà Nội thu hút nhiều vốn FDI nhất với tổng số vốn đăng ký hơn 4,87 tỷ USD, chiếm 26,4% tổng vốn đầu tư. TP.HCM đứng thứ hai với tổng vốn đăng ký 3,09 tỷ USD, chiếm 16,7% tổng vốn đầu tư. Bình Dương đứng thứ ba với tổng số vốn đăng ký 1,37 tỷ USD chiếm 7,4% tổng vốn đầu tư.

Xuất khẩu của khối FDI giảm tốc

Xuất khẩu của khu vực FDI, kể cả dầu thô đạt 85,9 tỷ USD, tăng 5,9% so với cùng kỳ năm 2018 và chiếm 70% kim ngạch xuất khẩu; không kể dầu thô đạt 84,87 tỷ USD, tăng 6% so với cùng kỳ 2018 và chiếm 69,1% kim ngạch xuất khẩu.

Xuất khẩu của khu vực FDI tăng về mặt giá trị, song lại giảm về tốc độ tăng so với cùng kỳ năm 2018. Xuất khẩu kể cả dầu thô tăng 14,8% và xuất khẩu không kể dầu thô tăng 15,8%.

Nhập khẩu của khu vực FDI đạt 70,22 tỷ USD, tăng 7,8% so với cùng kỳ năm 2018 và chiếm 57,2% kim ngạch nhập khẩu.

Tính chung trong 6 tháng đầu năm 2019, khu vực đầu tư nước ngoài xuất siêu 15,68 tỷ USD kể cả dầu thô và xuất siêu 12,73 tỷ USD không kể dầu thô.

Một số dự án lớn trong 6 tháng đầu năm 2019 Dự án góp vốn, mua cổ phần của Beerco Limited (Hồng Kông) vào Công ty TNHH Vietnam Beverage, giá trị vốn góp 3,85 tỷ USD với mục tiêu chính sản xuất bia và mạch nha ủ men bia tại Hà Nội. Dự án chế tạo lốp xe Radian toàn thép ACTR (Trung Quốc), tổng vốn đầu tư đăng ký 280 triệu USD đầu tư tại Tây Ninh với mục tiêu sản xuất lốp xe toàn thép TBR. Dự án Nhà máy chế tạo thiết bị điện tử, phương tiện thiết bị mạng và các sản phẩm âm thanh đa phương tiện, tổng vốn đầu tư đăng ký 260 triệu USD do Goertek (Hongkong) co., Limited đầu tư tại Bắc Ninh. Dự án Nhà máy điện mặt trời Hòa Hội tại Phú Yên, tổng vốn đầu tư đăng ký 216,7 triệu USD, do nhà đầu tư Thái Lan đầu tư tại Phú Yên với mục tiêu sản xuất điện mặt trời. Dự án Công ty TNHH lốp Advance Việt Nam, tổng vốn đầu tư đăng ký 214,4 triệu USD do Guizhou Advance Type Investment co.,ltd (Trung Quốc) đầu tư với mục tiêu sản xuất, tiêu thụ lốp, cao su và các sản phẩm liên quan tại Tiền Giang. Dự án Vinhtex, tổng vốn đầu tư đăng ký 200 triệu USD do Royal Pagoda Private Limited (Xinh-ga-po) đầu tư với mục tiêu sản xuất vải và nhuộm vải dệt kim tại Nghệ An. Dự án Công ty TNHH điện tử Meiko Việt Nam (Hồng Kông) với mục tiêu thiết kế, lắp ráp và sản xuất linh kiện điện tử tại Hà Nội điều chỉnh tăng vốn đầu tư thêm 200 triệu USD.

Anh Quân