Fed chính thức khởi động chu kỳ hạ lãi suất, cảnh báo rủi ro suy thoái

Trụ sở Cục Dự trữ liên bang Mỹ tại Washington DC. (Ảnh: Kyodo/TTXVN)

Cục Dự trữ Liên bang Mỹ (Fed) ngày 17/9 đã quyết định hạ lãi suất cơ bản 0,25 điểm phần trăm, đưa biên độ lãi suất xuống còn 4,00%-4,25%.

Đây là lần đầu tiên kể từ tháng 12/2024 Fed thực hiện động thái này, đánh dấu bước ngoặt quan trọng trong chính sách tiền tệ giữa bối cảnh thị trường lao động suy yếu và rủi ro suy thoái kinh tế ngày càng hiện hữu.

Trong tuyên bố chính sách, Ủy ban Thị trường Mở Liên bang (FOMC), cơ quan hoạch định chính sách lãi suất của Fed, cho biết tăng trưởng việc làm đã chậm lại, tỷ lệ thất nghiệp có dấu hiệu nhích lên, và những rủi ro đối với mục tiêu “tối đa hóa việc làm và ổn định giá cả” đang ngày càng rõ rệt.

Dù vậy, Fed vẫn giữ dự báo lạm phát Mỹ cuối năm nay ở mức 3% - cao hơn đáng kể so với mục tiêu 2% - và cho rằng tác động từ các mức thuế quan của chính quyền Tổng thống Mỹ Donald Trump sẽ mang tính tạm thời thay vì tạo ra lạm phát dai dẳng.

Lộ trình cắt giảm lãi suất

Theo dự báo mới, Fed có thể tiếp tục hạ lãi suất thêm hai lần nữa trong hai cuộc họp chính sách còn lại của năm, mỗi lần giảm 0,25 điểm phần trăm.

Điều này phản ánh sự thay đổi trong ưu tiên chính sách của Fed: từ lo ngại lạm phát kéo dài sang tập trung nhiều hơn vào nguy cơ suy giảm tăng trưởng và gia tăng thất nghiệp.

Điểm đáng chú ý là tân Thống đốc Fed Stephen Miran - người vừa được bổ nhiệm vào ngày 16/9 - đã bỏ phiếu phản đối quyết định trên, cho rằng mức cắt giảm 0,5 điểm phần trăm mới là cần thiết để hỗ trợ nền kinh tế.

Đây là lần duy nhất có ý kiến bất đồng trong cuộc họp của Fed, cho thấy nội bộ Fed vẫn còn chia rẽ về tốc độ nới lỏng chính sách tiền tệ.

Tác động tới thị trường và triển vọng kinh tế Mỹ

Động thái hạ lãi suất của Fed ngay lập tức tác động đến nhiều thị trường tài chính. Trên Phố Wall, chứng khoán Mỹ tăng nhẹ, cho thấy tâm lý nhà đầu tư phần nào yên tâm trước tín hiệu Fed sẵn sàng hỗ trợ tăng trưởng.

Đồng USD suy yếu so với rổ tiền tệ chính, phản ánh kỳ vọng dòng vốn có thể chảy mạnh hơn sang các tài sản rủi ro như cổ phiếu và hàng hóa.

Đồng USD. (Ảnh: THX/TTXVN)

Lợi suất trái phiếu chính phủ Mỹ ít biến động, cho thấy giới đầu tư vẫn đang chờ thêm tín hiệu rõ ràng về lộ trình cắt giảm tiếp theo.

Theo thị trường hợp đồng tương lai lãi suất, giới đầu tư gần như chắc chắn rằng Fed sẽ tiếp tục hạ lãi suất trong cuộc họp cuối tháng 10, với xác suất được dự đoán hơn 90%.

Về triển vọng kinh tế, việc Fed bắt đầu chu kỳ nới lỏng chính sách tiền tệ được kỳ vọng sẽ giảm chi phí vay vốn cho doanh nghiệp và người tiêu dùng, từ đó hỗ trợ chi tiêu và đầu tư trong ngắn hạn.

Tuy nhiên, các chuyên gia lưu ý rằng hiệu quả của chính sách có thể bị hạn chế, bởi kinh tế Mỹ đang đối mặt với những thách thức cơ bản: thị trường lao động có dấu hiệu chững lại, lạm phát vẫn cao hơn mục tiêu, trong khi môi trường thương mại toàn cầu bất ổn.

Việc Fed hạ lãi suất cũng đặt ra bài toán cân bằng khó khăn. Nếu cắt giảm quá chậm, nguy cơ suy thoái có thể tăng cao khi đà tăng trưởng tiếp tục suy yếu. Ngược lại, nếu cắt giảm quá mạnh, lạm phát có thể nóng trở lại, nhất là trong bối cảnh chính sách thương mại của chính quyền Tổng thống Donald Trump còn nhiều biến động.

Trong ngắn hạn, nhiều nhà phân tích cho rằng kinh tế Mỹ vẫn duy trì tăng trưởng dương nhờ tiêu dùng và dịch vụ, nhưng đà phục hồi có thể mong manh.

Fed dự báo tăng trưởng năm nay khoảng 1,6%, cao hơn so với mức 1,4% đưa ra trước đó, nhưng vẫn thấp hơn nhiều so với mức trung bình trước đại dịch. Thị trường lao động - yếu tố then chốt - đang trở thành mối quan ngại chính khi tỷ lệ thất nghiệp có xu hướng nhích lên.

Trong trung hạn, việc Fed phát tín hiệu rõ ràng về lộ trình cắt giảm lãi suất có thể giúp ổn định kỳ vọng thị trường, song triển vọng kinh tế Mỹ vẫn phụ thuộc lớn vào diễn biến lạm phát, chính sách tài khóa và căng thẳng thương mại quốc tế.

Nhiều chuyên gia cảnh báo, nếu những yếu tố này không được kiểm soát, nguy cơ kinh tế Mỹ tăng trưởng chậm trong thời gian dài vẫn còn hiện hữu.

Sức lan tỏa ra toàn cầu

Chính sách nới lỏng của Fed không chỉ ảnh hưởng tới kinh tế Mỹ mà còn định hình triển vọng thị trường toàn cầu. Lãi suất Mỹ giảm có thể khiến đồng USD yếu hơn, qua đó hỗ trợ giá hàng hóa và giảm gánh nặng nợ bằng USD cho các nền kinh tế mới nổi.

Tuy nhiên, sự biến động chính sách thương mại của Mỹ và bất ổn địa chính trị vẫn là yếu tố rủi ro, khiến các thị trường quốc tế khó đoán định.

Trụ sở Ngân hàng Trung ương châu Âu (ECB) tại Frankfurt (Đức). (Ảnh: THX/TTXVN)

Động thái mới nhất của Fed góp phần thu hẹp khoảng cách lãi suất giữa Mỹ và Khu vực đồng tiền chung châu Âu (Eurozone), yếu tố có thể giảm áp lực lên đồng euro và phần nào giảm rủi ro dòng vốn chảy về Mỹ.

Tuy nhiên, Ngân hàng Trung ương châu Âu (ECB) vẫn đang theo dõi diễn biến lạm phát khu vực và rủi ro từ chính sách thương mại nên khả năng ECB vội vàng nới lỏng là thấp. Thay vào đó họ có thể tiếp tục giữ quan điểm “chờ thêm dữ liệu” trước khi quyết định cắt hay giữ lộ trình.

Tương tự, một đợt cắt giảm lãi suất ở Mỹ có thể giảm áp lực lên đồng bảng Anh và hỗ trợ tài sản rủi ro, nhưng nếu chỉ số lạm phát Anh vẫn dai dẳng hoặc triển vọng tài khóa yếu, Ngân hàng trung ương Anh (BoE) sẽ thận trọng và ít có động lực hạ lãi suất ngay chỉ vì Fed hành động.

Ngân hàng trung ương Nhật Bản (BoJ) vẫn đang cân nhắc giữa nhu cầu hỗ trợ tăng trưởng và áp lực lên tỷ giá. Nếu Fed giảm lãi suất trong khi BoJ không thay đổi, chênh lệch lãi suất có thể thu hẹp, tạo áp lực giảm bớt lên yen. Tuy nhiên BoJ có lý do để giữ chính sách ổn định, chẳng hạn như bảo vệ xuất khẩu khỏi biến động tỷ giá mạnh.

Tín hiệu từ cuộc họp Fed tháng 9/2025 cho thấy Mỹ đã chính thức bước vào chu kỳ hạ lãi suất mới. Nếu kịch bản Fed tiếp tục giảm lãi suất trong tháng 10 và tháng 12 diễn ra, kinh tế Mỹ có thể tránh được nguy cơ suy thoái sâu.Tuy nhiên, khoảng cách giữa mục tiêu kiểm soát lạm phát và yêu cầu hỗ trợ tăng trưởng vẫn là bài toán nan giải.

Giới phân tích nhận định thị trường sẽ tiếp tục biến động theo từng dữ liệu kinh tế được công bố, trong khi Fed phải duy trì sự cân bằng mong manh giữa ổn định giá cả và bảo vệ việc làm./.

(TTXVN/Vietnam+)