Nhà đầu tư quan tâm gì khi sàn giao dịch tài sản mã hóa chính thức triển khai ở Việt Nam?

Ảnh minh họa.

Phát biểu tại sự kiện, ông Trần Hùng Sơn - Viện trưởng Viện Nghiên cứu Phát triển Công nghệ Ngân hàng, Trường Đại học Kinh tế - Luật (UEL) cho biết, theo số liệu của Triple A, Việt Nam hiện thuộc nhóm quốc gia có tỷ lệ sở hữu tiền mã hóa cao nhất thế giới. Song song với đó, Chính phủ cũng đã có những bước đi chính sách quan trọng, gần đây nhất là việc ban hành Nghị quyết số 05/2025/NQ-CP về thí điểm thị trường tài sản mã hóa. Những diễn biến này đặt ra câu hỏi: nếu Việt Nam chính thức triển khai sàn giao dịch trong nước, xu hướng lựa chọn của nhà đầu tư sẽ ra sao?

Nhóm nghiên cứu đã khảo sát 523 nhà đầu tư, trong đó có 70 người đã hoặc đang tham gia thị trường, và áp dụng mô hình Phân tích hành vi chuyển đổi (Push–Pull–Mooring) để đánh giá các yếu tố tác động. Theo đó, yếu tố “đẩy” là những trải nghiệm tiêu cực tại sàn quốc tế, yếu tố “kéo” là các lợi ích kỳ vọng từ sàn trong nước, và yếu tố “neo” là các rào cản hoặc động lực níu giữ như khung pháp lý và ảnh hưởng xã hội.

Kết quả cho thấy những rủi ro trên sàn quốc tế hay lợi ích quảng bá từ sàn trong nước không phải nguyên nhân quyết định hành vi chuyển đổi. Yếu tố then chốt chính là “neo” - tức các quy định pháp lý minh bạch và tác động từ cộng đồng. Điều này đồng nghĩa, việc xây dựng niềm tin và cộng đồng nhà đầu tư quan trọng hơn nhiều so với việc chỉ quảng bá tính năng.

Khảo sát cũng chỉ ra ba nhóm kỳ vọng nổi bật của nhà đầu tư đối với một sàn giao dịch trong nước. Trước hết là khung pháp lý rõ ràng cùng cơ chế giải quyết tranh chấp minh bạch. Tiếp đến là hệ thống giao dịch ổn định, an toàn và chi phí cạnh tranh. Cuối cùng là chính sách thuế hợp lý: có tới 55% nhà đầu tư cho biết sẵn sàng thực hiện nghĩa vụ thuế, song họ kỳ vọng được miễn giảm trong giai đoạn đầu (từ 3 - 5 năm) và đặc biệt là cần có cơ chế khấu trừ lỗ khi tính thuế, một điểm khác biệt quan trọng so với chứng khoán truyền thống.

Một phát hiện khác từ nghiên cứu là khoảng trống lớn về kiến thức tài chính. Không ít nhà đầu tư vẫn nhầm lẫn giữa tài sản mã hóa và tài sản truyền thống, cho thấy nhu cầu cấp thiết của việc giáo dục tài chính khi thị trường chính thức mở cửa. Từ kết quả nghiên cứu, ông Trần Hùng Sơn đưa ra bốn khuyến nghị chính sách: ưu tiên xây dựng niềm tin và cộng đồng để hình thành một thị trường lành mạnh; thiết kế lộ trình thuế hợp lý với cơ chế miễn, giảm giai đoạn đầu; khẩn trương hoàn thiện khung pháp lý và hệ thống giao dịch sau Nghị quyết 05; và cuối cùng là đẩy mạnh phổ cập kiến thức tài chính nhằm hỗ trợ, bảo vệ nhà đầu tư cũng như nâng cao hiểu biết xã hội về tài sản mã hóa.

Ngô Sơn