Fed giữa ngã ba đường, hạ lãi suất để cứu việc làm hay tiếp tục cuộc chiến chống lạm phát?

CPI của Mỹ trong tháng 9/2025 ghi nhận mức tăng 3%, thấp hơn dự báo của thị trường. Ảnh: AOL

Giới chuyên gia dự báo Fed sẽ công bố đợt cắt giảm lãi suất thứ hai trong năm 2025 tại cuộc họp chính sách diễn ra từ ngày 28–29/10. Tuy nhiên, việc Chính phủ Mỹ tiếp tục đóng cửa khiến các báo cáo thống kê kinh tế bị đình trệ, làm gia tăng thách thức cho các nhà hoạch định chính sách tiền tệ trong việc đánh giá sức khỏe thực sự của nền kinh tế.

Việc thiếu hụt dữ liệu kinh tế quan trọng buộc Fed phải ra quyết định trong tình trạng “mù thông tin” khi không có đầy đủ chỉ báo như thông lệ. Mặc dù vậy, giới phân tích nhận định Fed nhiều khả năng vẫn giảm lãi suất thêm 0,25 điểm phần trăm, đưa biên độ lãi suất cơ bản xuống còn 3,75 -4%, đồng thời tránh phát tín hiệu rõ ràng về định hướng chính sách cho cuộc họp cuối cùng trong năm vào tháng 12 tới.

Tình trạng thiếu dữ liệu chính thức được dự báo càng làm cuộc tranh luận về chính sách tiền tệ trong nội bộ Fed trở nên gay gắt hơn: nên tiếp tục nới lỏng chính sách tiền tệ để hỗ trợ thị trường lao động đang yếu đi, hay giữ lập trường cứng rắn khi lạm phát vẫn cao hơn mục tiêu dài hạn 2%.

Theo báo cáo mới nhất, chỉ số giá tiêu dùng (CPI) trong tháng 9 tăng 0,3% so với tháng trước đó và tăng 3% so với cùng kỳ năm trước. Các nhà kinh tế mà Dow Jones khảo sát đã kỳ vọng các mức tăng tương ứng là 0,4% và 3,1%.

Tuy nhiên, các thước đo lạm phát mà Fed theo dõi sát sao vẫn duy trì ở mức cao hơn mục tiêu 2%, theo dữ liệu được công bố trước khi chính phủ ngừng hoạt động. Trong khi đó, thị trường việc làm cho thấy dấu hiệu chững lại rõ rệt: chỉ có 22.000 việc làm mới được tạo ra trong tháng 8, dù tỷ lệ thất nghiệp vẫn ở mức thấp lịch sử 4,3%.

Theo quy định của Quốc hội, Fed có hai nhiệm vụ trọng yếu gồm kiểm soát lạm phát và duy trì việc làm, thông qua công cụ điều chỉnh lãi suất cơ bản.

Chuyên gia kinh tế trưởng Diane Swonk của KPMG nhận xét: “Fed khó có thể hoàn thành cả 2 mục tiêu khi chỉ có trong tay một công cụ thô sơ là lãi suất”. Bà Swonk cũng dự báo Fed có thể thực hiện thêm 2 đợt hạ lãi suất nữa trong năm nay và sớm tuyên bố kết thúc chương trình thu hẹp bảng cân đối kế toán, còn được gọi là “thắt chặt định lượng”, do lo ngại rủi ro thanh khoản gia tăng trên thị trường tài chính.

Đồng quan điểm, ông Joseph Gagnon, cựu quan chức Fed và hiện là chuyên gia cao cấp tại Viện Kinh tế Quốc tế Peterson (PIIE), cho rằng Fed sẽ phải xác định xem lạm phát còn dư địa để tăng hay đã đạt đỉnh, mà theo ông đó là một câu hỏi rất khó trả lời trong thời điểm hiện tại. Chuyên gia này nhận định, lập luận “lạm phát tăng nóng chỉ là tạm thời, trong khi đà suy yếu của thị trường lao động có thể kéo dài hơn” nhiều khả năng vẫn sẽ chiếm ưu thế tại cuộc họp chính sách tháng 10, bởi các dữ liệu hiện có vẫn củng cố hướng đánh giá này.

Bên cạnh những khó khăn kinh tế, Fed còn phải đối mặt với áp lực chính trị chưa từng có. Tổng thống Donald Trump nhiều lần công kích trực diện Chủ tịch Fed Jerome Powell trên mạng xã hội Truth Social, cáo buộc Fed “phản ứng chậm chạp” và “làm tổn hại tăng trưởng”.

Dù Fed vẫn được kỳ vọng tiếp tục nới lỏng chính sách trong thời gian tới, giới quan sát cảnh báo, việc ra quyết định mà thiếu dữ liệu đầy đủ có thể khiến ngân hàng trung ương đối mặt với rủi ro làm chậm quá trình kiểm soát lạm phát, hoặc khiến nền kinh tế suy yếu nhanh hơn dự kiến./.

Nguyễn Phương (Theo MarketWatch, CNA)