FED tăng lãi suất lần thứ 10, mở ra cơ hội tạm dừng chu kỳ thắt chặt

Quyết định tạm dừng có thể được bàn tiếp

Với mức tăng trên, FED đã nâng lãi suất cơ bản lên phạm vi từ 5 - 5,25%, mức chưa từng đạt được kể từ mùa hè năm 2007, đánh dấu chuỗi tăng lãi suất nhanh nhất kể từ những năm 1980. Trong tuyên bố công bố quyết định của FED, các nhà hoạch định chính sách cũng tiết chế ngôn ngữ khi nói về việc tăng lãi suất trong tương lai, cho rằng các động thái bổ sung “có thể” là phù hợp. Tại cuộc họp báo sau thông báo, ông Jerome H. Powell - Chủ tịch FED đã nhấn mạnh, bất kỳ thay đổi bổ sung nào đều phải dựa trên cơ sở các dữ liệu kinh tế sắp tới.

Tựu chung lại, những tuyên bố trên cho thấy một sự thay đổi có ý nghĩa trong lập trường của FED. Trong nhiều tháng, các quan chức ngân hàng trung ương đã cho rằng cần phải tăng lãi suất thêm nữa, song bây giờ, họ có thể ngừng tăng lãi suất tại bất kỳ cuộc họp nào sắp tới - có thể là ngay sau cuộc họp tháng tới, diễn ra vào ngày 13 - 14/6.

Nguồn: Ngân hàng Dự trữ Liên bang Mỹ FED.

Tuy nhiên, ngân hàng trung ương của quốc gia giàu có này đã cẩn thận để mở các lựa chọn của họ vào thời điểm kinh tế vĩ mô cực kỳ không chắc chắn, để ngỏ khả năng có thể tiếp tục tăng lãi suất nếu nền kinh tế và lạm phát trở nên nóng hơn. “Quyết định tạm dừng không được đưa ra hôm nay” - ông Powell nói trong cuộc họp báo. “Chúng tôi sẽ xem xét các dữ liệu kinh tế, thảo luận ở từng cuộc họp và chúng tôi sẽ tiếp cận câu hỏi đó tại cuộc họp tháng 6”.

Lập trường thận trọng của FED phản ánh một loạt thách thức phức tạp mà ngân hàng trung ương đang phải đối mặt, khi cố gắng chế ngự lạm phát bằng cách hạ nhiệt nền kinh tế, nhưng không đặt vào tình trạng đóng băng sâu, đồng thời không muốn tỷ lệ thất nghiệp tăng cao hơn mức cần thiết để kiểm soát việc tăng giá.

Thị trường vẫn kỳ vọng lãi suất sẽ giảm vào cuối năm

Các động thái lãi suất gần đây của FED đang thu hút sự giám sát ngày càng tăng. Nhiều người đang đặt câu hỏi liệu ngân hàng trung ương có đang mạo hiểm với một cuộc suy thoái kinh tế có thể đẩy tỷ lệ thất nghiệp lên cao một cách nghiêm trọng hơn bằng cách tăng chi phí đi vay vào thời điểm có nhiều thách thức khác hay không.

Brendan F. Boyle - thành viên cấp cao của Ủy ban Ngân sách Hạ viện cho rằng, động thái lãi suất mới nhất của ngân hàng trung ương là “thiếu thận trọng và chỉ làm tăng thêm rủi ro mà nền kinh tế phải đối mặt”.

Thị trường phản ứng sau quyết định của Cục Dự trữ Liên bang Mỹ

Các cổ phiếu, ban đầu phản ứng tích cực với tuyên bố của Cục Dự trữ Liên bang Mỹ, nhưng đã sụt giảm sau nhận xét của ông Powell cho thấy một lộ trình lãi suất nhẹ nhàng hơn không được đảm bảo. S&P 500 kết thúc ngày giảm 0,7% trong khi chỉ số trung bình công nghiệp Dow Jones giảm 0,8%, tương đương 270 điểm, và Nasdaq Composite mất 0,5%.

Trên thực tế, tốc độ tăng lãi suất đã chậm lại và nhẹ nhàng, nhưng có thể trở lên phức tạp hơn do những rắc rối ngân hàng gần đây. Chính sách của FED đã đóng một vai trò trong các vấn đề: Nhiều ngân hàng bị căng thẳng trong những tuần gần đây đã phải gánh chịu hậu quả vì họ không tự bảo vệ mình một cách đầy đủ trước lãi suất tăng, vốn đã làm giảm giá trị thị trường của các khoản thế chấp và trái phiếu mà họ nắm giữ.

Ngoài ra, đã có những dấu hiệu khác cho thấy các động thái của FED - vốn cần có thời gian để phát huy hết tác dụng - đang bắt đầu tác động đến nền kinh tế. Các khoản thế chấp đắt đỏ hơn đã chuyển thành sự chậm lại trong thị trường nhà ở.

Mặt khác, lạm phát đã tăng nhanh trong hai năm nay và đang cho thấy sức mạnh bền bỉ. Việc tăng giá ngày càng được thúc đẩy bởi các ngành dịch vụ như du lịch và chăm sóc trẻ em, thay vì tình trạng thiếu nguồn cung tạm thời hoặc giá dầu tăng đột biến. Điều đó có thể làm cho lạm phát ngày nay khó có thể dập tắt hoàn toàn.

Chủ tịch FED cho biết ông và các quan chức khác nghĩ rằng lạm phát sẽ cần thời gian để giảm xuống. Ông nói thêm, có thể nhu cầu sẽ cần chậm lại nhiều hơn và thị trường lao động sẽ cần dịu đi để đưa mức tăng giá trở lại bình thường. “Trong bối cảnh đó, sẽ không thích hợp nếu chúng ta cắt giảm lãi suất” - Powell nói.

Nhưng thị trường nhìn mọi thứ khác đi. Các nhà đầu tư phần lớn đang đặt cược rằng các quan chức FED sẽ không tăng lãi suất nữa trong năm nay và một số dự đoán lãi suất sẽ giảm ngay trong mùa hè này. Đến cuối năm, nhiều người kỳ vọng lãi suất sẽ thấp hơn nhiều so với mức hiện tại.

Hoàng Lê (theo The New York Times)