FIM-92 Stinger: 'Mắt thần' tầm thấp của chiến trường hiện đại

Theo Sputnik, FIM-92 Stinger là tên lửa phòng không vác vai (MANPADS) do General Dynamics (Mỹ) phát triển, được biên chế từ năm 1981. Ống phóng nặng khoảng 15kg, trong đó quả tên lửa có khối lượng khoảng 10,1kg; chiều dài tên lửa 1,52m, đường kính 7cm.

Trọng lượng nhẹ giúp binh sĩ dễ dàng mang theo và triển khai; trong một số trường hợp, quân đội Mỹ còn lắp Stinger lên các phương tiện như Humvee để tăng cường khả năng phòng không cơ động.

FIM-92 Stinger được cho là giải pháp phòng không tầm thấp tin cậy với tầm bắn 48km. Ảnh: United States Marine Corps

Phiên bản FIM-92B có thể phóng từ nhiều nền tảng khác nhau, bao gồm xe M1097 Avenger, tổ hợp M6 Linebacker hoặc Humvee trang bị Stinger. Ngoài ra còn có biến thể dành cho phóng từ trực thăng mang tên Air-to-Air Stinger (ATAS).

Stinger dẫn đường bằng tia hồng ngoại, cho phép tiêu diệt mục tiêu ở cự ly vào khoảng 4-8 km và ở độ cao đến 3,5-3,8 km. Hệ thống được vận hành bởi tổ lái 2 người và có khả năng triển khai nhanh trên nhiều nền tảng chiến đấu. Hệ thống còn tích hợp chế độ phân biệt bạn - thù, giúp giảm nguy cơ bắn nhầm vào máy bay thân thiện.

Nhỏ gọn, dễ triển khai và liên tục được nâng cấp, Stinger vẫn là lựa chọn phòng không tầm thấp của nhiều quân đội. Ảnh: United States Marine Corps

Các biến thể chính của dòng Stinger bao gồm: FIM-92A (phiên bản cơ bản); FIM-92B (kỹ thuật tìm kiếm quang thụ động); FIM-92C (vi xử lý có thể lập trình lại); FIM-92D (nâng cao khả năng chống nhiễu); FIM-92E (cập nhật phần mềm, tăng hiệu quả gặp mục tiêu nhỏ như UAV, tên lửa hành trình và trực thăng trinh sát hạng nhẹ).

Dòng Stinger tiếp tục có các biến thể như FIM-92F (cải tiến từ E), FIM-92G (nâng cấp từ D, chi tiết không công bố rộng), FIM-92H (phiên bản D nâng lên tiêu chuẩn E) và FIM-92I Block II (phát triển trên nền E).

Ống phóng nhẹ và khả năng gắn trên xe, trực thăng biến Stinger thành công cụ phòng không đa nền tảng. Ảnh: United States Marine Corps

Một số chương trình nâng cấp khác từng được thử nghiệm nhưng bị hủy vì lý do kinh phí; trong đó, FIM-92J là bản nâng cấp Block 1 nhằm thay thế các thành phần cũ, kéo dài tuổi thọ khai thác thêm khoảng 10 năm.

Cơ chế phóng của Stinger bắt đầu bằng động cơ đẩy sơ bộ, tách tên lửa ra khỏi xạ thủ ở khoảng cách an toàn, sau đó động cơ nhiên liệu rắn hai tầng khởi động, giúp tên lửa đạt tốc độ khoảng Mach 2,2 (xấp xỉ 750 m/s). Phần đầu đạn nặng khoảng 3kg, chứa 1,02kg hỗn hợp nổ HTA-3, bọc trong vỏ hình trụ titan pyrophoric có tính an toàn trước nhiễu bức xạ điện từ. Đầu đạn có thể kích nổ bằng cách xuyên phá, va chạm hoặc thông qua cơ chế tự hủy; thời gian tự hủy nằm trong khoảng 15-19 giây sau khi phóng.

Hòa Bình