Nhìn vào tương lai AI của OpenAI với kế hoạch tới năm 2028

OpenAI đang đặt ra kỳ vọng trong khoảng một năm tới, các mô hình AI của mình sẽ hoạt động như những thực tập sinh nghiên cứu. Đến năm 2028, chúng có thể trở thành những nhà nghiên cứu độc lập hoàn toàn.

Đây được xem là một mốc thời gian đầy tham vọng, phản ánh tầm nhìn về tương lai mà Sam Altman gọi là AGI cá nhân hóa, thời kỳ mà trí tuệ nhân tạo không chỉ trả lời câu hỏi, mà còn có thể hỗ trợ con người trong quá trình tư duy và khám phá ý tưởng mới.

Trong một buổi phát trực tiếp gần đây, khi được hỏi về thời điểm AGI (trí tuệ nhân tạo tổng quát) ra đời, Sam Altman cho rằng khái niệm này đã bị sử dụng quá rộng và không còn mang ý nghĩa cụ thể.

Ông cho biết, việc phát triển AGI sẽ là một quá trình kéo dài nhiều năm và mục tiêu của OpenAI là đến tháng 3/2028 có thể tạo ra một nhà nghiên cứu AI tự động thực thụ. Đồng thời xác định rõ ràng khái niệm này thay vì chỉ cố gắng đưa ra một định nghĩa làm hài lòng mọi người.

Rõ ràng, OpenAI đang hướng tới việc mở rộng khả năng của trí tuệ nhân tạo vượt ra ngoài phạm vi của ChatGPT hiện nay, biến nó thành một công cụ có thể thực sự nâng cao hiệu quả làm việc của con người trên toàn cầu. Tuy nhiên, để đạt được điều đó không hề đơn giản.

THỰC TẬP SINH NGHIÊN CỨU AI SẼ TRÔNG NHƯ THẾ NÀO?

Nếu những gì Sam Altman chia sẻ trở thành hiện thực và OpenAI thực sự ra mắt một thực tập sinh nghiên cứu AI vào năm 2026, thì điều đó có thể đánh dấu một bước ngoặt lớn trong cách con người và trí tuệ nhân tạo hợp tác trong lĩnh vực khoa học.

Khái niệm thực tập sinh nghiên cứu AI có thể hình dung là một phiên bản ChatGPT được nâng cấp toàn diện, không chỉ dừng lại ở việc trả lời câu hỏi hay soạn thảo văn bản như hiện nay, mà còn có khả năng tham gia trực tiếp vào quá trình nghiên cứu khoa học.

Hệ thống này có thể được giao nhiệm vụ đọc và phân tích một bài báo khoa học dài hàng chục trang, so sánh kết quả với các công trình trước đó, tổng hợp điểm mạnh và điểm yếu, xác định những hướng nghiên cứu mới trong lĩnh vực liên quan.

Không chỉ vậy, AI còn có thể giải thích các khái niệm kỹ thuật phức tạp bằng ngôn ngữ dễ hiểu, đồng thời đề xuất các bước nghiên cứu tiếp theo dựa trên dữ liệu và bằng chứng sẵn có.

Ở cấp độ hiện tại, các chatbot như ChatGPT đã có thể hỗ trợ phần nào những công việc này nhưng chúng vẫn phụ thuộc nặng nề vào sự hướng dẫn cụ thể của con người. Người dùng phải chỉ rõ cấu trúc, quy trình, thậm chí cả cách đặt câu hỏi để AI cho ra kết quả hợp lý.

Hiện tại, các chatbot như ChatGPT vẫn phụ thuộc nặng nề vào sự hướng dẫn cụ thể của con người

Altman lại hình dung về một thế hệ AI mới chủ động hơn, hiểu mục tiêu của người dùng và có thể tự ra quyết định hữu ích mà không cần được “dắt tay” từng bước.

Nếu đạt được điều đó, thực tập sinh AI có thể trở thành một bước tiến tự nhiên nhưng mang tính đột phá trong hành trình phát triển của ChatGPT. Nó sẽ không còn là công cụ phản hồi thụ động mà trở thành một cộng sự thực thụ trong nghiên cứu, giúp con người tiết kiệm thời gian và khai thác kiến thức sâu rộng hơn.

Tuy nhiên, để thực tập sinh AI trở nên đáng tin cậy, OpenAI vẫn phải giải quyết một trong những thách thức lớn nhất hiện nay là hiện tượng ảo giác của AI khi mô hình tự tạo ra thông tin sai nhưng lại trình bày với độ tự tin cao.

Nếu vấn đề này không được khắc phục, con người vẫn sẽ phải kiểm chứng từng kết quả mà AI đưa ra. Như vậy, công cụ này sẽ không thể phát huy hết giá trị của nó.

Nói cách khác, chừng nào AI còn chưa đạt được độ chính xác và khả năng tự nhận thức về giới hạn của mình, nó vẫn chỉ là một trợ lý hỗ trợ chứ chưa thể trở thành đồng nghiệp nghiên cứu đáng tin cậy.

Con đường để biến thực tập sinh nghiên cứu AI thành hiện thực vì thế vẫn còn dài nhưng đây chắc chắn là một mục tiêu hấp dẫn mở ra viễn cảnh mà con người và AI có thể cùng nhau sáng tạo tri thức mới.

2028 VÀ XA HƠN NỮA

Mục tiêu mà Sam Altman đặt ra cho năm 2028 thậm chí còn táo bạo hơn nhiều so với những gì OpenAI đang thực hiện hiện nay. Thay vì chỉ đóng vai trò hỗ trợ cho các nhà nghiên cứu con người, trí tuệ nhân tạo trong tầm nhìn của ông sẽ hành động như một nhà nghiên cứu độc lập.

Theo đó, các chatbot AI có thể tự mình đặt câu hỏi, hình thành giả thuyết, thiết kế và tiến hành thí nghiệm, rồi phân tích kết quả và báo cáo lại phát hiện của mình. Ở cấp độ đó, AI sẽ không còn là một công cụ hỗ trợ đơn thuần, mà sẽ trở thành một đồng nghiệp số thực thụ trong thế giới nghiên cứu khoa học.

Tầm nhìn này có thể khiến nhiều người cảm thấy vừa hào hứng, vừa lo ngại. Viễn cảnh về một nhà nghiên cứu AI, dù chưa đạt tới mức AGI (trí tuệ nhân tạo tổng quát) hoàn chỉnh, vẫn đủ sức làm thay đổi căn bản cách con người tiếp cận tri thức, tiến hành nghiên cứu và ra quyết định.

Viễn cảnh về một nhà nghiên cứu AI đủ sức làm thay đổi căn bản cách con người tiếp cận tri thức, tiến hành nghiên cứu và ra quyết định (Ảnh minh họa)

Nó gợi mở khả năng về một kỷ nguyên mà trí tuệ nhân tạo không chỉ hỗ trợ, mà còn cùng con người tham gia sáng tạo tri thức mới, làm việc độc lập và hợp tác như một thành viên trong nhóm nghiên cứu.

Dù vậy, hướng đi mà Altman đề xuất không hề thiếu cơ sở. AI vốn nổi tiếng với khả năng xử lý và phân tích khối lượng dữ liệu khổng lồ trong thời gian ngắn, một nhiệm vụ vượt xa năng lực của con người.

Do đó, việc để các hệ thống này tự thực hiện các thí nghiệm quy mô nhỏ, kiểm tra giả thuyết và học hỏi từ kết quả được xem là bước tiến tự nhiên nhằm mở rộng năng lực của AI trong lĩnh vực nghiên cứu.

Tuy nhiên, con đường tiến tới mục tiêu đó sẽ không dễ dàng. Việc chuyển đổi từ các chatbot đối thoại như ChatGPT hiện nay sang những tác nhân nghiên cứu thực thụ đòi hỏi bước nhảy vọt về công nghệ, khả năng suy luận, nhất là tính an toàn.

Các vấn đề như độ chính xác của thông tin, tính minh bạch trong lập luận và trách nhiệm kiểm soát hệ thống vẫn là những thách thức lớn chưa có lời giải. Câu hỏi ai sẽ kiểm soát và giám sát những nhà nghiên cứu AI này có thể trở thành tâm điểm tranh luận trong những năm tới.

Ngay cả khi OpenAI tự tin với lộ trình phát triển của mình, chất lượng vẫn luôn quan trọng hơn tốc độ. Một hệ thống AI có thể trả lời nhanh nhưng sai lệch sẽ gây hại nhiều hơn là giúp ích.

Điều mà cộng đồng khoa học mong đợi là một trí tuệ nhân tạo có khả năng giải thích rõ cách nó suy luận, trích dẫn nguồn dữ liệu đáng tin cậy và thừa nhận giới hạn của bản thân khi không chắc chắn.

Nếu dự đoán của Sam Altman trở thành hiện thực, mốc thời gian đạt tới AGI có lẽ sẽ không còn quá quan trọng. Bởi trên thực tế, OpenAI và nhiều đối thủ trong lĩnh vực trí tuệ nhân tạo đã bắt đầu hành trình chuyển đổi AI từ một công cụ phản hồi thụ động thành một người cộng tác chủ động, có tư duy và khả năng sáng tạo riêng.

Dù còn nhiều thách thức phía trước, tầm nhìn đó có thể đánh dấu bước khởi đầu cho một thời kỳ hoàn toàn mới. Thời kỳ mà con người và AI cùng nhau mở rộng giới hạn của tri thức nhân loại.

Đức Anh