Fumio Kishida, thủ tướng tiếp theo của Nhật Bản là ai?

Xuất thân truyền thống

Sinh ra trong một gia đình chính trị truyền thống ở Hiroshima, ông Kishida, 64 tuổi, có cha và ông nội đều là các nhà lập pháp ở Hạ viện. Ông có mối liên hệ gia đình với cựu Thủ tướng Kiichi Miyazawa, và đứng đầu Kochikai, một trong những phe phái lâu đời nhất của LDP.

Tân chủ tịch đảng Dân chủ Tự do (LDP) cầm quyền Nhật Bản, người sẽ kế nhiệm Thủ tướng Yoshihide Suga - Ảnh: Reuters

Sau khi tốt nghiệp đại học Waseda năm 1982, ông Kishida làm việc cho một ngân hàng trước khi trở thành thư ký cho một nghị sĩ Quốc hội năm 1987. Sáu năm sau, ông Kishida chính thức bước vào chính trường khi được bầu vào Hạ viện.

Từ năm 1999 đến năm 2011, ông Kishida đã trải qua nhiều vị trí quan trọng trong đảng LDP và nội các chính phủ như vị trí Quốc vụ khanh phụ trách Okinawa và Vùng lãnh thổ phương Bắc vào năm 2007, Bộ trưởng phụ trách vấn đề tiêu dùng vào năm 2008 và Chủ tịch Ủy ban Các vấn đề quốc hội của LDP vào năm 2011.

Năm 2012, Kishida được bổ nhiệm làm Ngoại trưởng Nhật Bản và giữ vị trí này suốt 5 năm dưới thời ông Abe. Ông Kishida cũng từng có thời gian ngắn làm Bộ trưởng Quốc phòng trước khi chuyển sang vai Chủ tịch Hội đồng Nghiên cứu chính sách - cơ quan hoạch định chính sách hàng đầu của LDP vào năm 2017 đến năm 2020.

Ông Kishida từng được coi là nhân vật có khả năng kế nhiệm Thủ tướng Shinzo Abe, người đã từ chức vào tháng 9 năm ngoái. Tuy nhiên, ông Kishida đã thất bại trong cuộc bỏ phiếu vào vị trí chủ tịch đảng LDP trước ứng viên Yoshihide Suga.

Được biết đến là một người ăn nói nhẹ nhàng, khi nói về phong cách lãnh đạo của mình, ông Kishida chia sẻ rằng xây dựng sự đồng thuận từ dưới lên rất quan trọng trong chính trị và không kém cách tiếp cận từ trên xuống. Trong chiến dịch tranh cử chức chủ tịch LDP, ông Kishida xây dựng hình ảnh là một nhà lãnh đạo biết lắng nghe.

Thủ tướng Nhật Bản Yoshihide Suga và Chủ tịch đảng LDP Fumio Kishida - Ảnh: Reuters

Sự lựa chọn của LDP

Khi chọn Fumio Kishida làm chủ tịch, các thành viên đảng Dân chủ Tự do (LDP) cầm quyền cho thấy mong muốn một người có cách tiếp cận an toàn để dẫn dắt đảng này bước vào cuộc tổng tuyển cử diễn ra vào tháng 11 tới, Nikkei nhận định.

Trong cuộc bầu cử lãnh đạo đảng diễn ra vào thứ Tư (29/9), ông Kishida dễ dàng đánh bại đối thủ chính của mình là Taro Kono, Bộ trưởng vắc xin thẳng thắn của Nhật Bản, người tự nhận mình là nhà cải cách. Ông cũng vượt qua ứng viên Sanae Takaichi, một người bảo thủ cứng rắn được cựu Thủ tướng Shinzo Abe hậu thuẫn, và Seiko Noda, một nhà lập pháp trung tả, người có tư tưởng tiến bộ trong các chính sách xã hội.

Ông Kishida, người sẽ chính thức được bầu làm thủ tướng vào tuần tới, ít nổi tiếng bằng ứng viên Kono trong số các đảng viên có cấp bậc và hồ sơ trong vòng đầu tiên của cuộc bỏ phiếu hôm thứ Tư (29/9). Nhưng ông đã nhận được gần gấp đôi số phiếu bầu từ các nhà lập pháp trong cuộc đối đầu với Kono.

Nhận xét về tân chủ tịch của LDP, Masato Kamikubo, giáo sư khoa học chính trị tại Đại học Ritsumeikan ở Kyoto, cho rằng ông Kishida là một chính trị gia "ôn hòa và có kinh nghiệm tốt", nhưng "không có bất kỳ thành công lớn nào trong việc hoạch định chính sách".

Trong khi đó, đánh giá về cuộc bỏ phiếu, Koichi Nakano, giáo sư khoa học chính trị, Đại học Sophia, Nhật Bản, cho biết: "Cả tháng độc quyền trên truyền hình và báo chí trong thời gian chuẩn bị cho cuộc bầu cử không phải là điều tồi tệ đối với LDP nhưng kết quả quá thấp sẽ làm giảm tâm trạng ăn mừng nhanh chóng".

"Phe đối lập phải cảm thấy nhẹ nhõm vì họ không phải chiến đấu chống lại “đứa con cưng” của truyền hình”, ông Nakano nhấn mạnh – ám chỉ ứng viên Taro Kono.

Ông Kishida sẽ nhậm chức Thủ tướng Nhật Bản sau cuộc họp Quốc hội bất thường vào đầu tháng 10 - Ảnh: Kai Fujii

Chính sách của Kishida

Trong một bài phát biểu nhận nhiệm vụ, ông Kishida cam kết sẽ lãnh đạo một đảng bước sang cuộc tổng tuyển cử sẽ diễn ra trong vòng vài tuần và tiếp tục chiến đấu với đại dịch COVID-19 đã tàn phá nền kinh tế Nhật Bản.

"Cuộc bầu cử lãnh đạo LDP đã kết thúc. Tất cả chúng ta hãy đối mặt với cuộc bầu cử hạ viện và thượng viện như một tập thể", ông Kishida nói. "Cuộc khủng hoảng quốc gia của chúng ta vẫn tiếp diễn. Chúng ta cần tiếp tục nỗ lực đối phó với virus Corona với quyết tâm cao và chúng ta cần phải soạn thảo gói kích thích trị giá hàng chục nghìn tỷ yên vào cuối năm nay".

Về chính sách kinh tế, ông Kishida đã đưa ra ý tưởng thoát khỏi chủ nghĩa tân tự do - cốt lõi của hệ tư tưởng LDP từ những năm 2000 - và tập trung nhiều hơn vào việc giảm chênh lệch thu nhập.

Kishida cho biết ông có kế hoạch mở rộng hỗ trợ chi tiêu hộ gia đình cho giáo dục và nhà ở, đồng thời đề xuất một gói kích thích kinh tế trị giá "hàng chục nghìn tỷ yên".

“Bất bình đẳng đã mở rộng hơn nữa vì COVID-19”, Kishida phát biểu trong một cuộc phỏng vấn vào đầu tháng này. "Tại các công ty, các cổ đông có nên tận dụng tất cả thành quả tăng trưởng của họ không? Chúng cần được phân phối một cách hợp lý", ông nói, việc bổ sung "bồi thường và nâng cao thu nhập của người lao động" nên được ưu tiên hàng đầu.

Nhà kinh tế học Masamichi Adachi, làm việc tại hãng chứng khoán UBS Securities ở Tokyo, cho rằng các chính sách kinh tế của ông Kishida nhìn chung sẽ duy trì “nguyên trạng”.

Về chính sách đối ngoại, ông Kishida nhiều khả năng sẽ tiếp tục chiến lược "Ấn Độ - Thái Bình Dương tự do và rộng mở" của Abe, đồng thời bày tỏ "báo động sâu sắc" trước sự quyết liệt của Trung Quốc trên mặt trận ngoại giao và kinh tế.

Ông cũng nhấn mạnh sự cần thiết việc thiết lập khả năng tấn công các căn cứ tên lửa của đối phương để ngăn chặn bất kỳ cuộc tấn công nào sắp xảy ra.

Vấn đề chính sách quan trọng nhất của thủ tướng sắp tới sẽ là cuộc chiến liên tục chống lại đại dịch COVID-19. Kishida cho biết ông đặt mục tiêu tiêm chủng đầy đủ cho những người muốn tiêm chủng vào cuối tháng 11, đồng thời thúc đẩy phát triển vắc xin COVID-19 dạng uống vào cuối năm nay.

Ông đã đề xuất thành lập một cơ quan quản lý khủng hoảng y tế của chính phủ để ứng phó với các cuộc khủng hoảng sức khỏe cộng đồng và một hệ thống y tế chống chọi với khủng hoảng tốt hơn. Nhưng giáo sư Kamikubo của đại học Ritsumeikan cũng dự kiến sẽ không có thay đổi đáng kể.

Kamikubo nói: “Sự ra đời của một nhà lãnh đạo ‘nguyên trạng’ cho thấy LDP thiếu tính cấp bách để thay đổi. Trọng tâm thực sự ở đây là cách ông ấy thành lập nội các và người mà ông ấy bổ nhiệm vào vai trò nào”.

“Đưa sự đa dạng vào nội các của ông ấy sẽ là chìa khóa để giành chiến thắng trong cuộc tổng tuyển cử sắp tới”, giáo sư Kamikubo nói thêm.

Phan Nguyên