Gameshow đang 'giải trí hóa' nghệ sĩ?

1. Gameshow truyền hình bùng nổ như nấm sau mưa, rầm rộ cả về nội dung và số lượng, cuốn theo một số lượng không nhỏ nghệ sĩ, người nổi tiếng vào những cuộc chơi này. Khi gameshow tràn ngập các kênh sóng truyền hình cũng là lúc các nghệ sĩ Việt nô nức chiếm sóng. Không khó để nhận ra những gương mặt nghệ sĩ đã và đang “phủ sóng” các gameshow truyền hình như Trấn Thành, Trường Giang, Lâm Vỹ Dạ, Ngô Kiến Huy, Hương Giang, Lê Dương Bảo Lâm, Thúy Ngân, Ninh Dương Lan Ngọc…

Gameshow đang là bàn đạp cho nhiều nghệ sĩ nhanh nổi tiếng.

Không ít người trong số họ chọn tham gia gameshow như một cách để khán giả nhớ mặt thuộc tên. Lê Dương Bảo Lâm là một trường hợp như thế. Tốt nghiệp trường Sân khấu Điện ảnh TP Hồ Chí Minh nhưng không có lợi thế về ngoại hình, sự nghiệp của Lê Dương Bảo Lâm khá lận đận nên có thời điểm anh từng làm diễn viên xiếc múa lửa ở các sân khấu hội chợ để kiếm sống. Nhưng giờ đây, Lê Dương Bảo Lâm lại là gương mặt quá quen thuộc trên sóng truyền hình tới mức có cảm giác cứ mở tivi là gặp… Lê Dương Bảo Lâm.

Nhờ gameshow mà đời anh “lên hương” quả thật không sai. Không được dụng võ ở sự nghiệp diễn xuất “chính ngạch”, anh miệt mài tìm kiếm cơ hội tại các cuộc thi như “Người bí ẩn”, “Thách thức danh hài”, “Cười xuyên Việt”… chưa kể các tham gia làm nhân vật trải nghiệm, đóng tiểu phẩm ngắn ở khá nhiều chương trình truyền hình khác. Nhờ chiếm sóng liên tục, đặc biệt là danh hiệu quán quân “Cười xuyên Việt” năm 2015, Lê Dương Bảo Lâm trở nên nổi tiếng. Anh tham gia “Ơn giời cậu đây rồi”, “Hai ngày một đêm”, “Hành trình rực rỡ”… Khán giả bình dân ở nhiều tỉnh thành cả nước biết đến anh thông qua biệt danh tự nhận “Le Min Ho Đồng Nai”...

Lê Huỳnh Thúy Ngân cũng có độ phủ sóng truyền hình không kém Lê Dương Bảo Lâm. Bắt đầu bước chân vào showbiz từ một cuộc thi nhan sắc dẫu không được giải, Thúy Ngân được biết tới với vai trò người mẫu, diễn viên. Chỉ từ năm 2020 đến nay, cô liên tục chiếm sóng truyền hình trong hàng loạt gameshow như “Running Man”, “7 nụ cười xuân”, “Chị em chúng mình”, “Hai ngày 1 đêm”, “Hành trình rực rỡ”… Cho đến nay, thành tựu của Thúy Ngân ở lĩnh vực phim ảnh, người mẫu vẫn quá ít ỏi nên nên danh hiệu “người đẹp gameshow” dành cho cô không thể chính xác hơn. Danh sách những người nổi tiếng nhờ gameshow trong showbiz Việt còn phải kể tới như Lâm Vỹ Dạ, Hari Won, Diệu Nhi, Vũ Hà…

Hình ảnh trò chơi ở chương trình “Hai ngày 1 đêm”.

Bị cuốn vào “cơn lốc” gameshow không chỉ ở những người khát khao nhanh nổi tiếng mà còn ở nhiều nghệ sĩ có tên tuổi, có thành tựu trong nghệ thuật. Thực tế đã có không ít nghệ sĩ đã không cưỡng được sức hút để rồi lơ là sở trường, theo sở đoản. Trường Giang là một ví dụ. Với lối diễn tự nhiên, duyên dáng, Trường Giang không chỉ nổi tiếng trên sân khấu hài mà còn khẳng định tài năng ở điện ảnh sau một loạt những vai diễn ấn tượng trong các phim như “Taxi, em tên gì”, “Siêu sao siêu ngố”, “49 ngày”, “Lật mặt”…Tuy nhiên, vài năm trở lại đây, từ khi đắt sô MC truyền hình và tham gia các gameshow, Trường Giang vắng bóng hẳn ở lĩnh vực sân khấu và điện ảnh. Khán giả gặp anh ở một loạt chương trình truyền hình như “Running Man”, “2 ngày 1 đêm”, “Hành trình rực rỡ”, “Cuối tuần vui vẻ”… Những khán giả trót mê Trường Giang ở vai trò diễn viên hẳn cũng có nhiều hụt hẫng…

Tương tự, Ngô Kiến Huy vốn xuất thân từ ca sĩ nhưng lâu nay, khán giả ít bắt gặp anh ở vai trò này mà thay vào đó là sự xuất hiện liên tục với vai trò MC nhiều chương trình truyền hình. Hay Trương Thế Vinh vốn được đánh giá cao trong nghề diễn với lợi thế về ngoại hình, diễn xuất nhưng khán giả lại gặp anh ở gameshow truyền hình nhiều hơn. Đáng tiếc hơn cả là Ninh Dương Lan Ngọc, được mệnh danh là “ngọc nữ của làng điện ảnh” nhưng sau những dự án phim đình đám, gần đây Lan Ngọc có vẻ lơ là với phim ảnh. Ngược lại, mật độ tham gia gameshow của cô ngày càng nhiều thêm và mới đây nhất là sự hiện diện trong gameshow “Chị đẹp đạp gió rẽ sóng”. Lâm Vỹ Dạ vốn là diễn viên hài tài năng nhưng rồi khán giả cũng bắt gặp cô ở truyền hình nhiều hơn sân khấu…

2. Khách quan mà nói, việc nghệ sĩ tham gia gameshow cũng góp phần để họ tới gần công chúng hơn. Thông qua cách ứng xử, phát ngôn, phần nào con người thật của nghệ sĩ được bộc lộ khiến khán giả thích thú. Còn với bản thân nghệ sĩ, việc tham gia gameshow mang lại lợi ích gì? Đầu tiên là nhanh chóng được khán giả biết tên, nhớ mặt. Sự quen mặt với khán giả lâu dần sẽ đồng nghĩa với sự nổi tiếng.

Trường Giang và Lê Dương Bảo Lâm là hai gương mặt quen thuộc trên các gameshow truyền hình.

Thế nên, nhiều người quan niệm, việc xuất hiện liên tục trên truyền hình là chiêu quảng bá hình ảnh cá nhân hiệu quả nhất hiện nay. Yếu tố thứ 2 khá quan trọng đó là tham gia gameshow mang về thu nhập khá tốt cho nghệ sĩ. Nhất là với những gameshow có sức hút lớn, nhiều nhãn hàng tài trợ. Trung bình, với mức cátsê từ 5 triệu đến 20 triệu đồng/tập với những gameshow quay ở phim trường, từ vài trăm triệu tới cả tỉ đồng cho vai trò giám khảo hoặc dự án dài… thì thực sự là sức hấp dẫn khó cưỡng với các nghệ sĩ.

Trên diễn đàn, có khán giả thẳng thắn chỉ ra nguyên nhân khiến các nghệ sĩ chăm chạy sô gameshow: “Nghệ sĩ tích cực tham gia gameshow vì có thể thu nhập thấp hơn một chút so với lao động nghệ thuật nhưng nhàn nhã. Chỉ cần lên hình nhăn nhó, cười nói toe toét… Và nếu có gặp lỗi, dễ được bỏ qua vì chỉ là trò giải trí”.

Công bằng mà nói, những nghệ sĩ thường xuyên được mời ở các vị trí như người chơi hay người dẫn chương trình thường có các ưu thế như hoạt ngôn, hài hước và xử lý tình huống nhanh nhạy trên sân khấu nên. Không phải ai cũng đủ tỉnh táo để “biết đủ” trước sức hút của gameshow khi mang về đủ lợi ích như vậy.

Thế nhưng băn khoăn việc dành quá nhiều thời gian, công sức cho các gameshow thì tâm trí đâu dành cho lao động nghệ thuật? Nghệ sĩ thông minh, yêu nghề và tôn trọng công chúng sẽ biết tiết chế sự xuất hiện để đi đường dài với nghệ thuật. Bởi bản chất của nghệ thuật là sự sáng tạo, mới lạ. Điều cuối cùng, chỉ có thể được khán giả yêu mến, giới chuyên môn ghi nhận bằng những sản phẩm nghệ thuật đích thực.

Xuất hiện dày đặc trên truyền hình nhưng Lê Dương Bảo Lâm chưa có đóng góp đáng kể nào cho nghệ thuật ngoài những vai diễn chạy qua màn ảnh hay những tiểu phẩm hài có phần lố lăng, kệch cỡm? Hay tài năng nổi trội của Thúy Ngân là gì vẫn khó có câu trả lời. Và không ít nghệ sĩ, vốn là niềm hy vọng của khán giả lại đang “bán mặt” cho truyền hình quá nhiều, vốn liếng tài năng bung ra sử dụng hết nên ngày càng nhàm chán.

Nghệ sĩ tham gia quá nhiều gameshow cũng lợi bất cập hại.

Nhìn ở góc độ nghệ sĩ biểu diễn, NSƯT Thành Lộc từng góp ý: “Khi một nghệ sĩ góp mặt trong chương trình truyền hình, ít nhiều sẽ phải phô diễn những gì thuộc về con người thật. Rồi khi bước vào thế giới nhân vật trong một tác phẩm nghệ thuật, lúc đó công chúng sẽ hết tin vào sự hóa thân của người diễn viên. Nói gì thì nói, giữa nghệ sĩ và công chúng phải có một khoảng cách an toàn. Nhiều nghệ sĩ trẻ bây giờ tham gia quá nhiều gameshow và phô diễn hết con người thật trên đó. Đó là cái dại của họ”.

Khán giả rất công tâm và thẳng thắn trước tình trạng nghệ sĩ chạy sô chơi gameshow. Không khó để bắt gặp những ý kiến như “Ca sĩ mà tham gia gameshow về ca hát thì ổn còn nghệ sĩ diễn viên mà toàn thấy chơi gameshow không thấy tham gia vở kịch hay bộ phim nào thì có nên gọi là nghệ sĩ không? Ví dụ như Trường Giang và Bảo Lâm mấy năm nay chỉ thấy chơi gameshow”. Hay, “Dành cả thanh xuân để chơi gameshow cũng gọi là nghệ sĩ thì không công bằng với những người lao động nghệ thuật nghiêm túc. Họ chỉ nên được gọi là gameshower mới đúng”…

Rõ ràng, nghệ sĩ là người làm nghệ thuật, còn gameshow đâu phải nghệ thuật mà là giải trí, quảng cáo, thậm chí kinh doanh. Tham gia gameshow hết thời gian, công sức trong khi lĩnh vực nghệ thuật rất cần sự đầu tư trau dồi chuyên môn. Để có được một vai diễn ấn tượng nghệ sĩ phải học tập, trải nghiệm, nghiền ngẫm cũng như có 1 bản hit không dễ, ca sĩ phải đầu tư trên nhiều phương diện. Quả là, nếu không khéo lựa chọn, không biết “giữ mặt” thì các gameshow sẽ khiến các nghệ sĩ trở nên nhàm chán, quen mặt, thậm chí bị “giải trí hóa” trong mắt khán giả. Đó là một điều vô cùng đáng tiếc.

Vân Phong