Gần 2 năm ngồi ghế Chủ tịch UBND TP Hà Nội của ông Chu Ngọc Anh

Ông Chu Ngọc Anh (57 tuổi, quê ở Ba Vì, Hà Nội) với hàng chục năm công tác trong lĩnh vực công nghệ khoa học thuộc Bộ KH&CN. Ông làm Bí thư Ban cán sự đảng, Bộ trưởng KH&CN từ tháng 4/2016 đến tháng 9/2020. Ông thôi chức Bí thư Ban cán sự đảng Bộ KH&CN ngày 18/9/2020 để chuyển công tác sang Thành ủy Hà Nội, giữ chức Phó Bí thư Thành ủy.

Ngày 25/9/2020, HĐND TP Hà Nội đã bầu chức danh Chủ tịch UBND thành phố Hà Nội nhiệm kỳ 2016–2021 đối với ông Chu Ngọc Anh, thay ông Nguyễn Đức Chung.

Tại Đại hội đại biểu lần thứ XVII Đảng bộ TP Hà Nội (10/2020), ông tái đắc cử Phó Bí thư Thành ủy Hà Nội khóa XVII, nhiệm kỳ 2020–2025.

Ông Chu Ngọc Anh nhận nhiệm vụ đứng đầu chính quyền Hà Nội trong bối cảnh bộ máy lãnh đạo UBND thành phố có nhiều biến động. Chủ tịch tiền nhiệm Nguyễn Đức Chung bị khởi tố, tạm giam, bãi nhiệm; đại dịch Covid-19 bùng phát.

Trong quá trình tham gia chống dịch, ông Chu Ngọc Anh đã đưa ra nhiều chỉ đạo, trong đó có cả những phát ngôn gây chú ý.

Từ khi đảm nhiệm chức vụ Chủ tịch UBND TP Hà Nội (25/9), ngày 2/12/2020 là lần đầu tiên ông Chu Ngọc Anh chủ trì cuộc họp Ban Chỉ đạo phòng chống dịch Covid-19 của Hà Nội.

Ảnh: Phạm Hải

Lưu ý việc xuất hiện tình trạng lây nhiễm dịch tại cộng đồng ở TP.HCM, ông Chu Ngọc Anh cho rằng “việc này không đùa được”, phải vào cuộc theo tinh thần vừa phát huy kinh nghiệm đã có, vừa có trách nhiệm phòng, chống dịch bệnh. Nhấn mạnh vai trò người đứng đầu trong phòng, chống Covid-19, ông Chu Ngọc Anh nói "nếu địa bàn Hà Nội mà bung, mà toang, hứa với các đồng chí, tôi chịu trách nhiệm".

Giải thích phát biểu này, ông cho hay “nói như thế để thấy người đứng đầu chính quyền phải rõ trách nhiệm, cảnh giác cao độ, kiểm soát bên ngoài, ngăn chặn bên trong nhưng đồng thời không gây cho nhân dân hoang mang, lo lắng".

"Chúng ta đã làm tốt rồi thì cứ kế thừa và phát huy. Chỉ cần anh em phát huy được tinh thần và ý thức đúng mức thôi, bởi Hà Nội "ngon" lắm. Không có địa phương nào mà tuần nào Ban Chỉ đạo cũng hoạt động, kiểm soát tình hình. Từ 5/11 đến giờ, 5 tổ công tác tập trung cao độ. Anh em không lơ là"- ông Chu Ngọc Anh quán triệt tại cuộc họp nêu trên.

Chiều 9/12/2021, tại kỳ họp thứ ba HĐND TP. Hà Nội khóa XVI, ông Chu Ngọc Anh đã có báo cáo, giải trình, trả lời chất vấn đại biểu về các vấn đề thuộc thẩm quyền của Chủ tịch UBND thành phố Hà Nội. Đáng chú ý, trong khoảng 50 phút đăng đàn chiều hôm đó, Chủ tịch Hà Nội Chu Ngọc Anh đã dành 45 phút để điểm lại, báo cáo tình hình, kết quả mà thủ đô đạt được trước khi trả lời câu hỏi của đại biểu.

4/8 đại biểu nêu chất vấn, tuy nhiên khi ông Chu Ngọc Anh trả lời xong một câu hỏi thì chủ tọa nhắc hết thời gian. Cuối phiên chất vấn, Chủ tịch Hà Nội cho biết, do thời gian có hạn nên không thể đề cập hết mọi vấn đề mà đại biểu quan tâm trực tiếp, sau đó ông được Chủ tịch HĐND TP đề nghị trả lời lại bằng văn bản.

Trong gần 2 năm giữ cương vị Chủ tịch Hà Nội, ông Ngọc Anh đã hoàn thiện những mảnh ghép cuối về quy hoạch thủ đô khi phê duyệt quy hoạch phân khu sông Hồng và sông Đuống, quy hoạch không gian ngầm Hà Nội.

Sai phạm liên quan đến vụ Việt Á

Theo kết luận của Ủy ban kiểm tra Trung ương tại kỳ họp cuối tháng 3, vi phạm của ông Chu Ngọc Anh đều liên đến vụ việc tại Công ty Cổ phần Công nghệ Việt Á (Công ty Việt Á).

Vụ công ty Việt Á "thổi giá” bộ kit/test có những diễn biến mà dư luận rất quan tâm trong gần một năm qua.

Ông Chu Ngọc Anh, khi đó giữ chức Bộ trưởng KH&CN, là người phê duyệt đề tài khoa học - công nghệ cấp quốc gia “Nghiên cứu, chế tạo bộ sinh phẩm RT-PCR và real-time RT-PCR phát hiện chủng virus Corona mới 2019 (2019-nCoV)”.

Vào tháng 12/2021, Cổng thông tin Bộ KH&CN đã đăng tải báo cáo chi tiết liên quan đến bộ kit xét nghiệm Covid-19 do Học viện Quân y phối hợp với Công ty Việt Á nghiên cứu sản xuất. Đề tài nghiên cứu cấp quốc gia này có thời gian thực hiện theo hợp đồng đã ký kết từ tháng 2/2020 đến tháng 7/2021; thời gian thực tế thực hiện từ tháng 2/2020 đến tháng 10/2021 (sau khi được gia hạn).

Báo cáo cũng ghi rõ, tổ chức chủ trì nhiệm vụ này là Học viện Quân y, do PGS.TS Hồ Anh Sơn làm Chủ nhiệm nhiệm vụ (đã bị khởi tố). Ngoài ra, tham gia thực hiện nhiệm vụ còn có 16 thành viên khác thuộc nhóm nghiên cứu, trong đó có 4 thành viên thuộc Công ty Việt Á, trong đó có ông Phan Quốc Việt, Chủ tịch HĐQT kiêm TGĐ công ty Việt Á - người đã bị khởi tố hình sự. Tổng kinh phí chi từ ngân sách cho nhiệm vụ này là 18,98 tỷ đồng.

Theo Bộ KH&CN, bộ kit test có hàm lượng khoa học, cũng như tính ứng dụng thực tiễn cao, thể hiện bằng những chứng nhận, bao gồm Quyết định cấp phép lưu hành của Bộ Y tế, Giấy chứng nhận kiểm nghiệm trang thiết bị y tế chẩn đoán in-vitro.

Ngày 20/10/2020, Tổ chức Y tế thế giới WHO cũng công bố báo cáo công khai về đánh giá sử dụng khẩn cấp của tổ chức này khi thẩm định bộ xét nghiệm Covid-19 của Việt Á. Trong báo cáo này, WHO ghi rõ kết quả sau khi kiểm định bộ kit này là "không được chấp thuận" vì chưa đạt được một số tiêu chuẩn.

Bộ Công an cho biết, có căn cứ xác định dấu hiệu sai phạm trong việc quản lý, nghiên cứu, chuyển giao đề tài khoa học về sản phẩm kit xét nghiệm Covid-19 tại Bộ KH&CN và trong việc cấp phép đăng ký lưu hành, việc hiệp thương giá sản phẩm kit xét nghiệm Covid-19 với Công ty Việt Á tại Bộ Y tế.

Cũng theo Bộ Công an, tháng 4/2020, Công ty Việt Á được Bộ Y tế cấp phép đăng ký lưu hành cho sản phẩm Kit xét nghiệm Covid-19. Đến nay, Công ty Việt Á đã cung ứng kit xét nghiệm Covid cho Trung tâm kiểm soát bệnh tật và các cơ sở y tế khác của 62 tỉnh, thành trên cả nước với doanh thu khoảng gần 4.000 tỷ đồng.

Để thu lợi nhuận bất chính và chi tiền ngoài hợp đồng, Phan Quốc Việt và các đối tượng của Công ty Việt Á đã nâng khống giá thiết bị, chi phí nguyên vật liệu đầu vào đưa vào thuyết minh cơ cấu giá xác định giá bán là 470.000 đồng/kit; thỏa thuận và chi tiền phần trăm hợp đồng cho lãnh đạo bệnh viện, CDC các tỉnh, thành phố trong quá trình cung cấp sản phẩm.

Trong các vụ án liên quan Việt Á, Cơ quan điều tra Bộ Công an và công an các địa phương đã khởi tố hơn 40 người, trong đó có lãnh đạo, cán bộ nhiều CDC và Sở Y tế. Cơ quan điều tra Bộ Quốc Phòng cũng khởi tố một vụ án khác, bắt hai sỹ quan.

Thành Nam