Gần 40% sông băng trên thế giới đã biến mất vì biến đổi khí hậu

Các nhà nghiên cứu ước tính rằng các sông băng cuối cùng sẽ mất 39% khối lượng so với năm 2020, một xu hướng không thể đảo ngược bất kể điều gì xảy ra tiếp theo và xu hướng này có khả năng sẽ góp phần làm mực nước biển toàn cầu dâng cao thêm 113 mm.

Nghiên cứu được đăng trên tạp chí Science cho biết tổn thất sẽ tăng lên 76% nếu thế giới tiếp tục theo đuổi các chính sách khí hậu hiện tại khi nhân loại có khả năng sẽ không giữ được mức nóng lên toàn cầu dưới 1,5 độ C.

Mặc dù nghiên cứu đưa ra một tiên lượng ảm đạm cho các sông băng trên thế giới, nhưng các tác giả của nghiên cứu đang cố gắng "truyền tải thông điệp hy vọng", Lilian Schuster - nhà nghiên cứu tại Đại học Innsbruck ở Áo, người đồng dẫn đầu nghiên cứu cho biết.

"Với nghiên cứu này, chúng tôi muốn chứng minh rằng với mỗi 10 độ C nhiệt độ giảm được, chúng ta có thể bảo tồn được băng của các sông băng" - bà nói với CNN.

Gần 200 quốc gia đã cam kết hợp tác trong Thỏa thuận Paris năm 2015 để hạn chế tình trạng nóng lên toàn cầu. Các quốc gia cam kết giữ mức nóng lên toàn cầu dưới 2 độ C so với mức trước thời kỳ công nghiệp và nếu có thể, dưới mực 1,5 độ C. Mỗi quốc gia có trách nhiệm xây dựng kế hoạch riêng để đạt được các mục tiêu đó.

Khách du lịch tham quan một sông băng ở Na Uy - Ảnh: AP

Nhưng nhiệt độ vẫn tiếp tục tăng. Thế giới hiện đang trên đà nóng lên tới 2,9 độ C vào năm 2100. Và cứ mỗi 0,1 độ C tăng lên giữa mức nóng lên từ 1,5 đến 3 độ C thì sẽ mất làm thêm 2% khối lượng sông băng toàn cầu, theo như nghiên cứu dự đoán.

“Chúng tôi không phải là nhà hoạt động, đây là khoa học đang nói” - Harry Zekollari, một nhà nghiên cứu tại Vrije Universiteit Brussel ở Bỉ và ETH Zürich ở Thụy Sĩ, người đồng dẫn đầu nghiên cứu cho biết.

“Đôi khi, những nhận xét mà chúng tôi nhận được là ‘bạn đang gây hoang mang và khiến mọi người sợ hãi. Như tôi nói với họ rằng tôi đang cố gắng đưa ra những gì mà các con số máy tính của chúng tôi đưa ra” – Zekollarichia sẻ.

Nghiên cứu “mang tính bước ngoặt” này là “một trong những công trình dự báo sông băng quan trọng nhất đã được thực hiện trong thập kỷ này” - Kirkham, người không tham gia nhóm nghiên cứu nhưng đã trình bày bài báo tại một hội nghị của Liên hợp quốc cho biết.

Kirkham cho biết cho đến khi có bài báo này, các nghiên cứu dự báo trước đây đã kết thúc dự đoán của họ vào năm 2100 — năm thường được sử dụng trong các nhóm chính sách để đo lường tác động tiềm tàng của cuộc khủng hoảng khí hậu. Nhưng các sông băng có thể mất nhiều năm, thậm chí nhiều thế kỷ để ổn định sau khi khí hậu thay đổi, nghĩa là tác động thực sự của nhiệt độ tăng cũng có thể bị che giấu trong nhiều năm.

Sông băng Gangotri ở Ấn Độ - Ảnh: Getty

Để nghiên cứu hiện tượng này, nghiên cứu này đã sử dụng tám mô hình sông băng có từ trước và chạy các mô phỏng kéo dài qua nhiều thế kỷ, dự đoán cách mỗi sông băng sẽ thay đổi trong khung thời gian đó.

Việc sử dụng nhiều mô hình như vậy đã tạo ra nhiều kết quả khác nhau. Ví dụ, nhóm nghiên cứu đã phát hiện rằng các sông băng cuối cùng sẽ mất 39% khối lượng nếu nhiệt độ hiện tại vẫn tiếp tục là kết quả trung bình trong một tập dữ liệu dao động từ 15% đến 55%.

Nhưng mặc dù phạm vi kết quả là "khá lớn", chúng "đều cho thấy cùng một xu hướng" - Guðfinna Aðalgeirsdóttir, một giáo sư tại Đại học Iceland, người không tham gia vào nghiên cứu cho biết.

"Thông điệp rất rõ ràng. Tất cả các mô hình đều cho thấy cùng một điều, rằng khi nhiệt độ tăng lên, chúng ta sẽ mất càng nhiều khối lượng sông băng" - bà Aðalgeirsdóttir nhận định với CNN.

Nghiên cứu phát hiện ra rằng những tác động này cũng khác nhau tùy theo khu vực, tùy thuộc vào mức độ tiếp xúc của từng sông băng với biến đổi khí hậu.

Các sông băng ở phía tây Canada và Mỹ, đông bắc Canada, Scandinavia và khu vực Bắc Cực thuộc Nga nằm trong số những nơi có nguy cơ đặc biệt cao.

Anh Duy