Gần 400 triệu USD vốn đầu tư mạo hiểm đổ vào thị trường Việt Nam

Báo cáo cho thấy, sau hơn 10 năm hình thành, hệ sinh thái đã bước vào giai đoạn phát triển sâu rộng, hội nhập mạnh mẽ. Việt Nam hiện có hơn 4.000 startup, 2 kỳ lân và hàng chục doanh nghiệp tiệm cận kỳ lân. Việt Nam trở thành điểm đến đầu tư công nghệ hấp dẫn trong khu vực Đông Nam Á.

Báo cáo đánh giá hệ sinh thái theo mô hình 5P bao gồm thể chế (policy), tiến bộ (progress), tài chính (capital), tuần hoàn (planet) và tri thức (people).

Năm 2025, Việt Nam ghi nhận sự bùng nổ của trí tuệ nhân tạo (AI). Dòng vốn tư nhân đổ vào startup AI năm 2024 đạt 80 triệu USD, tăng gấp tám lần. Báo cáo ghi nhận 170.000 doanh nghiệp đã ứng dụng công nghệ này, tính đến cuối 2025. Cùng với đó là sự nổi lên của ngành bán dẫn, với hơn 50 doanh nghiệp thiết kế vi mạch và 7.000 kỹ sư, gấp đôi sau ba năm. Hạ tầng số tiếp tục cải thiện, vùng phủ 4G đạt 95% còn vùng phủ 5G cũng đang mở rộng.

Dòng vốn đầu tư mạo hiểm cũng phản ánh sự dịch chuyển theo xu hướng mới. Năm 2024, tổng vốn đầu tư mạo hiểm vào Việt Nam đạt 398 triệu USD với 118 thương vụ giao dịch. Ba lĩnh vực tăng trưởng mạnh nhất gồm chuyển đổi số với 84 triệu USD (tăng 562%), nông nghiệp công nghệ với 74 triệu USD (gấp 9 lần năm 2023) và AI với 80 triệu USD (gấp 8 lần năm 2023). Ngược lại, dòng vốn đổ vào fintech sụt giảm 61% do thị trường bão hòa.

Trải nghiệm công nghệ mới tại Trung tâm đổi mới sáng tạo quốc gia.

Năm 2025, công nghệ ứng phó với biến đổi khí hậu nổi lên, với động lực từ mục tiêu Net Zero và kế hoạch vận hành sàn giao dịch tín chỉ carbon năm 2026. Báo cáo cho thấy dòng vốn đầu tư mạo hiểm tại Việt Nam dịch chuyển mạnh sang các startup công nghệ khí hậu, với tỷ trọng gấp đôi mức trung bình toàn cầu.

Báo cáo cũng chỉ ra nghịch lý, khi Việt Nam xếp hạng 44 về Chỉ số đổi mới sáng tạo toàn cầu (GII) nhưng chỉ đứng thứ 70 thế giới về nguồn vốn con người. Theo báo cáo, tình trạng chảy máu chất xám đang xảy ra, với 65% nhân tài công nghệ làm việc ở nước ngoài. Việc thiếu hụt nhân lực R&D và "mentor" chuyên nghiệp cũng là rào cản khiến Việt Nam khó phát triển công nghệ lõi. Mặc dù vậy, các chính sách hỗ trợ phụ nữ, học sinh, sinh viên khởi nghiệp được kỳ vọng giúp cải thiện tình hình.

Báo cáo toàn cảnh hệ sinh thái khởi nghiệp sáng tạo Việt Nam năm 2025 được đánh giá có hàm lượng dữ liệu cao hơn so với năm trước, phản ánh sự chuyển hướng của chính sách từ hỗ trợ đại trà sang tập trung nguồn lực cho phát triển chiều sâu.

Một trong những điểm nhấn là kế hoạch thành lập Quỹ đầu tư mạo hiểm quốc gia với vốn nhà nước ban đầu khoảng 20 triệu USD, hướng tới tối thiểu 100 triệu USD.

Ông Lương Văn Thường, Trưởng phòng Khởi nghiệp sáng tạo (Cục Khởi nghiệp và Doanh nghiệp công nghệ - Bộ Khoa học và Công nghệ) cho biết, Việt Nam kỳ vọng đến năm 2030 sẽ có thêm 3-4 kỳ lân, tập trung vào 11 công nghệ chiến lược, trong đó ba lĩnh vực ưu tiên là trí tuệ nhân tạo, bán dẫn và công nghệ xanh.

Năm 2025, Bộ Ngoại giao và Bộ Tài chính triển khai nhiều chương trình hợp tác và chính sách hỗ trợ, trong đó có Hội nghị thượng đỉnh P4G, cuộc thi Economist Up, Nghị định 198/2025/NĐ-CP về phát triển kinh tế tư nhân, Nghị định số 97/2025/NĐ-CP về cơ chế ưu đãi khởi nghiệp sáng tạo tại Trung tâm Đổi mới sáng tạo Quốc gia.

Tú Ân