Gần 750.000 dân phòng, công an xã bán chuyên trách sẽ được tổ chức thành lực lượng mới
Hiện nay, việc bố trí 3 lực lượng gồm bảo vệ dân phố, dân phòng, công an xã bán chuyên trách tham gia bảo vệ an ninh, trật tự ở cơ sở đang có tình trạng không thống nhất. Vì vậy, Bộ Công an đã đề xuất tổ chức 3 lực lương này thành lực lượng mới, đồng thời bố trí nơi làm việc cũng như con dấu riêng.
Đây là nội dung đáng chú ý của Dự án Luật Lực lượng tham gia bảo vệ an ninh, trật tự cơ sở, vừa được Bộ Công an công bố để lấy ý kiến.
Thống nhất 3 lực lượng với tên gọi chung
Theo Bộ Công an, hiện có 3 lực lượng tham gia bảo vệ an ninh trật tự ở cơ sở gồm: Bảo vệ dân phố, dân phòng và công an xã bán chuyên trách.
Tuy nhiên, hiện nay, về bố trí 3 lực lượng trên đang có tình trạng không thống nhất (nhiệm vụ, quyền hạn, trang phục…). Cụ thể, trên một địa bàn cấp xã cùng tồn tại các lực lượng quần chúng với tên gọi khác nhau và đều do Ủy ban nhân dân cấp xã thành lập và cùng thực hiện một nhiệm vụ nên dễ dẫn đến chồng chéo, mâu thuẫn, chồng lấn.
Do đó, theo Bộ Công an đề xuất tổ chức lại các lực lượng này thành lực lượng với tên gọi chung để góp phần kiện toàn, tinh gọn bộ máy, kiện toàn lực lượng.
Bên cạnh đó, theo Bộ Công an, hoạt động của lực lượng tham gia bảo vệ an ninh, trật tự ở cơ sở có tác động trực tiếp đến quyền con người, quyền công dân như tham gia tấn công, trấn áp, truy nã tội phạm, tham gia tuần tra, kiểm soát, tổ chức thực hiện các biện pháp phòng ngừa, đấu tranh chống tội phạm, tệ nạn xã hội, bắt giữ người phạm tội quả tang, đối tượng truy nã, được sử dụng công cụ hỗ trợ… nên rất cần phải có luật riêng quy định về lực lượng này.
Theo số liệu của Bộ Công an, hiện nay, lực lượng bảo vệ dân phố có tổng số 72.456 thành viên; lực lượng dân phòng có 543.095 đội viên còn lực lượng công an xã, thị trấn không phải công an chính quy đã kết thúc nhiệm vụ công an xã và tiếp tục tham gia bảo vệ an ninh, trật tự trên địa bàn là 126.084 người.
Như vậy, tổng số lực lượng bảo vệ an ninh, trật tự cở trên cả nước sẽ khoảng 741.635 người. Mỗi thành viên được hưởng mức bồi dưỡng, hỗ trợ hằng tháng, được hỗ trợ đóng bảo hiểm xã hội, bảo hiểm y tế theo mức do Hội đồng nhân dân cấp tỉnh quyết định.
Được bố trí nơi làm việc, sử dụng con dấu riêng
Theo dự thảo luật mà Bộ Công an công bố, lực lượng bảo vệ an ninh trật tự được bố trí ở thôn, làng, ấp bản, buôn, phum, sóc, đơn vị dân cư tương đương thuộc địa bàn xã, phường, thị trấn. Chính phủ sẽ quy định khung số lượng lực lượng này.
Dự thảo luật cũng quy định, Ủy ban nhân dân cấp xã bố trí địa điểm, nơi làm việc của lực lượng tham gia bảo vệ an ninh, trật tự ở cơ sở đáp ứng yêu cầu thực hiện nhiệm vụ.
Lực lượng bảo vệ an ninh, trật tự ở cơ sở được sử dụng con dấu riêng theo quy định của Bộ trưởng Bộ Công an; được trang bị, sử dụng công cụ hỗ trợ để thực hiện nhiệm vụ.
Lực lượng bảo vệ an ninh, trật tự ở cơ sở cũng sẽ được trang bị hồ sơ, sổ sách và trang thiết bị, phương tiện cần thiết khác để thực hiện nhiệm vụ; đồng thời sử dụng trang phục, huy hiệu, phù hiệu, biển hiệu, giấy chứng nhận theo quy định của Chính phủ.
Về nhiệm vụ quyền hạn, lực lượng này sẽ thực hiên việc nắm tình hình liên quan đến an ninh, trật tự trên địa bàn như: Tình hình hoạt động của bị can, bị cáo, người bị kết án phạt tù đang được tại ngoại, người được hưởng án treo, các hiện tượng tụ tập, gây rối trật tự công cộng, khiếu kiện đông người… và kịp thời báo cáo với cơ quan Công an, Ủy ban nhân dân cấp xã trực tiếp quản lý có biện pháp phòng ngừa, ngăn chặn, xử lý.
Đồng thời, lực lượng bảo vệ trật tự an ninh tại cơ sở cũng có nhiệm vị nắm bắt tình hình biến động về dân cư, những người ở nơi khác đến làm ăn, sinh sống chưa đăng ký thường trú, tạm trú; thông tin về hộ khẩu, nhân khẩu để thông báo cho cơ quan Công an trực tiếp quản lý.
Phối hợp cùng cơ quan Công an tổ chức thực hiện quy định về phòng cháy, chữa cháy, cứu nạn, cứu hộ; tham gia đôn đốc nhân dân trên địa bàn chấp hành quy định của pháp luật về quản lý cư trú, Chứng minh nhân dân, Căn cước công dân, giấy tờ tùy thân khác, chấp hành quy định trong quản lý hoạt động ngành, nghề đầu tư kinh doanh có điều kiện về an ninh, trật tự, về quản lý, sử dụng vũ khí, vật liệu nổ, công cụ hỗ trợ…