Gắn kết vì lợi ích chung

Hội nghị lần thứ 16 cấp bộ trưởng các nước tham gia Sáng kiến Phòng thủ 5+5 vừa diễn ra theo hình thức trực tuyến, tập trung bàn thảo các biện pháp bảo đảm an ninh biên giới trên đất liền và các tuyến hàng hải, cũng như hợp tác chống khủng bố. Thúc đẩy an ninh, ổn định ở Tây Ðịa Trung Hải và vùng Xa-hen của châu Phi là ưu tiên trong hợp tác, vì lợi ích của cả châu Âu và châu Phi.

Hội nghị có sự tham gia của các bộ trưởng từ Pháp, I-ta-li-a, Man-ta, Bồ Ðào Nha, Tây Ban Nha, An-giê-ri, Li-bi, Mô-ri-ta-ni, Ma-rốc và Tuy-ni-di, với sự chủ trì của Bộ trưởng Nội vụ và An ninh Man-ta, nước hiện giữ chức Chủ tịch luân phiên của Sáng kiến Phòng thủ 5+5. Hội nghị diễn ra trong bối cảnh các nước ở hai bờ Ðịa Trung Hải đối mặt thách thức chung, khi sự trỗi dậy của các phần tử cực đoan, xuất phát từ các "điểm nóng" ở Li-bi và khu vực Xa-hen của châu Phi, trở thành mối đe dọa an ninh lớn đối với cả châu Âu và châu Phi. Pháp và nhiều đối tác châu Âu đã triển khai binh sĩ ở Xa-hen, song bạo lực và khủng bố ở đây tiếp tục là nỗi ám ảnh đối với toàn khu vực. Gần đây liên tiếp xảy ra các vụ tiến công khủng bố, bắt cóc ở các nước Ni-giê-ri-a, Ni-giê, Ma-li, Buốc-ki-na Pha-xô, làm cả châu Âu và châu Phi đau đầu.

Nguy cơ bất ổn ở Tây Ðịa Trung Hải chủ yếu xuất phát từ khu vực Bắc Phi và Xa-hen của châu Phi. Cùng chung thách thức trong cuộc chiến chống khủng bố, Liên minh châu Phi (AU) và Liên hiệp châu Âu (EU) đã bày tỏ quan ngại sâu sắc về tình hình an ninh ngày càng xấu đi ở khu vực Xa-hen, đồng thời lên án mạnh mẽ các cuộc tiến công nhằm vào dân thường và lực lượng an ninh của các quốc gia trong khu vực, cũng như các lực lượng quốc tế.

AU và EU khẳng định sự ủng hộ dành cho Lực lượng chung G5 Xa-hen, kêu gọi các bên liên quan và cộng đồng quốc tế cung cấp các nguồn lực cần thiết và nâng cao năng lực cho lực lượng này. Thấu hiểu sự cần thiết giải quyết nguyên nhân gốc rễ và những tác động khiến tình hình Xa-hen xấu đi, hai bên nhất trí về cách tiếp cận toàn diện nhằm xây dựng hòa bình và tái thiết các quốc gia sau xung đột, hỗ trợ các dự án phát triển ở Xa-hen. Các nhà tài trợ quốc tế mới đây đã nhất trí gói viện trợ nhân đạo trị giá 1,7 tỷ USD cho một số nước Xa-hen đang đối mặt khủng hoảng nhân đạo nghiêm trọng.

Hội nghị các nước tham gia Sáng kiến Phòng thủ 5+5 đã thông qua Tuyên bố chung, xác định các trục hợp tác quân sự đa phương để phối hợp hành động nhằm thúc đẩy an ninh và ổn định ở phía Tây Ðịa Trung Hải. Vì chiến lược an ninh và có tính đến sự bất ổn thường xuyên ở khu vực Tây Ðịa Trung Hải và vùng Xa-hen, An-giê-ri cam kết bố trí nguồn nhân lực và vật lực đáng kể, cũng như hợp tác với các nước láng giềng để bảo đảm an ninh các đường biên giới. Quân đội An-giê-ri gần đây đã ngăn chặn kế hoạch của nhánh khủng bố An Kê-đa ở khu vực Bắc Phi (AQIM) hoạt động trở lại sau khi thủ lĩnh của nhóm này bị các lực lượng Pháp tiêu diệt hồi tháng 6 vừa qua ở miền bắc Ma-li, gần biên giới An-giê-ri. An-giê-ri, Tuy-ni-di và Pháp đã phối hợp nhằm truy quét các phần tử khủng bố. Pháp đánh giá cao sự hợp tác chặt chẽ của các nước Bắc Phi trong cuộc chiến chống khủng bố.

Hàng loạt vấn đề về an ninh, người di cư nảy sinh từ tình hình bất ổn và phức tạp ở châu Phi, khiến các nhà lãnh đạo ở cả châu Âu và châu Phi bắt tay chặt chẽ hơn, nhằm phối hợp giải quyết các thách thức chung. Một châu Âu muốn bình yên cần có một châu Phi ổn định. Ðó cũng là lý do mà hai châu lục luôn song hành và ngày càng gắn kết trong nhiều vấn đề và lợi ích.

Mỹ Vân