Gặp nông dân biến đất đồi hoang sơ thành trang trại tiền tỷ
Ngược lên miền núi phía Đông tỉnh Đắk Lắk hạ tuần tháng 9/2025, chúng tôi đã nghe nhiều người nhắc đến tỷ phú nông dân Tô Đình Kền (SN 1958, trú ở thôn Tân Lập, xã Đức Bình) - một trong những điển hình nỗ lực biến đồi rừng hoang sơ thành trang trại nông nghiệp với các mô hình trồng cây trái, cây lấy gỗ nằm trong danh mộc có giá trị kinh tế cao.
Tiếp chuyện PV Báo CAND, ông Tô Đình Kền bồi hồi nhớ lại, năm 1982, sau khi tốt nghiệp Trường Đại học Kinh tế, Kế hoạch - nay là Đại học Kinh tế Quốc dân, ông được phân công về một đơn vị trực thuộc Tổng Công ty xây dựng thủy điện Sông Đà - nay là Tổng Công ty Sông Đà. Sau hành trình gần 15 năm trải nghiệm với nghề tại các công trình xây dựng Thủy điện Hòa Bình, Thủy điện Vĩnh Sơn, duyên nghiệp đưa ông về vùng đất Sông Hinh, tỉnh Phú Yên năm 1996 khi nơi này đang thi công công trình Thủy điện Sông Hinh, sau đó hợp nhất thành Thủy điện Vĩnh Sơn - Sông Hinh.
“Tôi sinh trưởng trong gia đình nông dân ở vùng quê Triệu Sơn, tỉnh Thanh Hóa, nên khi đặt chân đến Sông Hinh, tôi mê mẩn trước tiềm năng đất đai và khí hậu dịu mát nơi này. Nhiều đồi rừng trải dài và mở rộng với cây bụi hoang dại chưa được khai thác để sản xuất nông - lâm nghiệp. Ý tưởng mở trang trại kinh tế nông - lâm kết hợp chăn nuôi đã thôi thúc tôi tìm kiếm, mua lại nhiều thửa đất ở nơi này từ năm 1999 bằng nguốn vốn vay mượn từ nhiều người thân và một phần dành dụm được” - ông Kền kể.

Nông dân Tô Đình Kền (bên phải) trò chuyện với phóng viên Báo CAND bên những cây mít trồng phân tán.
Hồi ấy, trên địa bàn xã Đức Bình Đông, huyện Sông Hinh (Phú Yên) - nay là xã Đức Bình (Đắk Lắk) có nhiều đồi núi hoang sơ, rậm rạp; sốt rét rừng vẫn còn là nỗi ám ảnh của nhiều người; giao thông cách trở; đời sống thường nhật của người dân còn lắm khó khăn, nên nhiều người không tin một mình ông Kền có thể tạo nên trang trại bề thế như bây giờ. Vậy mà, người đàn ông có tầm vóc bình thường, nước da màu bánh mật, bước chân rắn khỏe đã từ chối nhiều lời mời của một số cơ quan hành chính, doanh nghiệp ở phố biển Tuy Hòa, để bám trụ kiên trì trên vùng đất Đức Bình, tự thiết kế quy hoạch rồi thuê nhân công, xe cơ giới san ủi, cải tạo gò đồi, đất đai để trồng cây ăn quả, cây lấy gỗ và đào ao nuôi cá. Với phương án “vết dầu loang”, những năm sau đó ông Kền tiếp tục mua thêm những khu đất liền kề để đầu tư mở rộng trang trại đến nay đã có hơn 21ha.
Do diện tích rộng lớn nên ông Kền phải điều khiển xe máy chở phóng viên đi dạo… trang trại qua từng khu vực chuyên canh cây ổi, mít, sầu riêng, bưởi da xanh, mãng cầu, sapoche... Một trong những chi tiết đáng ghi nhận là hầu hết các tuyến đường đi lại bên trong trang trại đều được đầu tư xây lắp bê tông, tạo thuận lợi trong vận chuyển phân bón, trái cây bằng xe công nông, xe máy.
Đứng bên vườn ổi trĩu quả, ông Kền cho biết, để có được trang trại này, ông đã phải trải qua rất nhiều gian truân vất vả, trong đó có sự hỗ trợ nguồn vốn vay mượn từ người thân và ngân hàng. Đến nay các khoản nợ bên ngoài đã được ông Kền chi trả hết nhờ các nguồn thu từ trang trại, còn lại là khoản vay thường xuyên từ Chi nhánh Agribank Sông Hinh để đầu tư sản xuất hàng năm luôn đảm bảo an toàn.
Kể về vườn cây ăn trái của mình, ông Kền cho biết bên trong trang trại của ông hiện có 1.000 cây bưởi, 1.500 cây ổi, 200 cây mít, 150 cây mãng cầu Thái, 150 cây dừa, 200 cây sầu riêng, 100 cây sapoche từ 5 đến 10 tuổi. Tất cả đều đã cho trái với nguồn thu nhập mỗi năm hàng trăm triệu đồng. Còn tài sản lớn nhất đươc tính bằng tiền tỷ là hơn 400 cây mai cao tuổi cùng với 750 cây giáng hương, hơn 700 cây cà te có hơn hai chục năm tuổi. Đây là những cây gỗ trong danh mộc thuộc nhóm I và II, trồng phân tán ở trang trại và đã được đăng ký với Hạt Kiểm lâm huyện Sông Hinh (Phú Yên) - nay là Hạt Kiểm lâm khu vực Tây Hòa (Đắk Lắk). Với độ tuổi ấy đã có thể khai thác gỗ thu về tiền tỷ nhưng ông Kền chưa tính đến chuyện đốn hạ sớm, vì theo ông để có một cây gỗ rừng sinh tồn hơn hai chục năm đã khó, nên cần dành thêm tầm chục năm nữa thì cây gỗ sẽ to lớn hơn, giá trị kinh tế cao hơn nhiều so với bây giờ.
Khi nghe nhiều người gọi mình là “nông dân tỷ phú”, ông Kền chỉ cười và bảo: “Đừng nên gọi tôi là tỷ phú, vì đến giờ này tiền tỷ vẫn còn nằm trong hàng ngàn cây gỗ chưa khai thác”. Có một điều ít ai biết được nông dân Tô Đình Kền đang ấp ủ một dự án mới ngay trong trang trại của mình. Đó là xây dựng điểm đến du lịch canh nông - một loại hình du lịch mà du khách được tham gia các hoạt động sản xuất nông nghiệp, trải nghiệm đời sống nông thôn…
Chia sẻ với PV Báo CAND, không riêng ông Nguyễn Bá Quang, Chủ tịch UBND xã Đức Bình, mà ông Lê Hoàng Anh, Giám đốc Chi nhánh Agribank Sông Hinh đồng bày tỏ sự đồng tình và sẽ tạo mọi điều kiện thuận lợi để nông dân Tô Đình Kền thực hiện dự án du lịch canh nông, tạo nên một điểm đến độc đáo về văn hóa, thiên nhiên, nông nghiệp và đời sống nông thôn cho du khách.