Gấu Bắc cực xuất xứ từ Ireland?
Một nghiên cứu gen đã chỉ ra khoảng 50.000 năm trước, gấu Bắc cực đã tách ra khỏi tổ tiên gấu xám Ireland. Phát hiện này lật đổ những giả thuyết gần như chắc chắn các nhà khoa học vẫn ghi về loài gấu này đồng thời gợi ra hi vọng mới cho tương lai của gấu Bắc cực khi khí hậu Trái Đất đang ấm lên.
Các nhà khoa học vốn cho rằng loài gấu trắng khổng lồ tiến hóa ít nhất từ 110.000 năm trước, nguồn gốc xuất xứ dường như từ bờ biển Siberia.
Nghiên cứu gen đã chứng minh tổ tiên của gấu Bắc cực chính là loài gấu cổ đại Ireland đã tuyệt chủng khoảng 9000 năm trước và chúng từng lai tạo nhiều lần trong quá khứ. Ảnh: Befairweightloss.
Tuy nhiên, theo kết quả nghiên cứu mới này, không chỉ gấu Bắc cực xuất xứ từ gấu xám Ireland mà chúng đã tiến hành giao phối lai với loài gấu xám khác rất nhiều lần sau khi chúng phân tách. Hành vi lai tạo diễn ra thường xuyên trong những thời kì khí hậu lạnh đi hay ấm lên khiến hai loài này sống chung với nhau trong quá khứ.
Lai tạo đã tạo ra những gen mới cho gấu Bắc cực. Gen mới tiếp đó có lẽ lại giúp chúng tồn tại được trong điều kiện môi trường luôn thay đổi như vậy. Hiện nay, khi khí hậu đang ấm lên đẩy các loài gấu Bắc cực và gấu xám gần nhau trở lại, có lẽ tương lai của loài gấu đang bị đe dọa này tỏ ra đáng hi vọng.
“Miễn là môi trường sống còn được duy trì, sẽ có cơ hội cho gấu Bắc cực tồn tại”, nhà sinh vật học tại Đại học Pennylvania Stat, trưởng nhóm nghiên cứu Beth Shapiro cho biết trên Discovery .
Ban đầu, Shapiro muốn nghiên cứu việc khí hậu thay đổi trong suốt thời kì sông băng cuối cùng đã ảnh hưởng đến môi trường sống và đa dạng của gấu Bắc cực như thế nào. Để làm vậy, bà và đồng nghiệp đã phân tích các mẫu xét nghiệm huyết thống Mitochondrial DNA, vốn chỉ được truyền từ mẹ sang con cái.
Họ xem xét 242 dòng cả gấu xám lẫn gấu Bắc cực. Dữ liệu của họ lấy đến thời kì 120.000 năm trước cùng toàn bộ phạm vi địa lý của loài này. Họ cũng phân tích AND hút từ xương gấu tìm thấy ở các địa điểm hang động ở Ireland, nơi nhiều loài vật đã trú ngụ trong thời kì băng tan.
Kết quả được công bố ngày 7/7 trên tạp chí Current Biology chỉ ra sự thật đáng kinh ngạc, những con gấu Bắc cực là hậu duệ trực tiếp của cộng đồng gấu xám Ireland tuyệt chủng khoảng 9000 năm trước.
Hơn nữa, khoảng thời kì giữa 50.000 năm đến 20.000 năm trước, điều kiện môi trường đã khiến gấu Bắc cực và gấu xám xích lại gần nhau. Khi chúng giao phối, gấu Bắc cực đã lấy được những gen trội từ gấu xám.
Nghiên cứu này gợi ý phương pháp tư duy mới về tiến hóa, Andrew Derocher, một nhà sinh thái học chuyên nghiên cứu về loài gấu Đại học Alberta cho biết. Cơ chế tiến hóa không chỉ giống như các nhánh cây từ một thân cây, mà các loài tiến hóa còn liên tục bện lấy nhau rồi tách khỏi nhau giống như dây nho.
Quan trọng hơn, từ kết quả nghiên cứu ta thấy tương lai của loài gấu Bắc cực vẫn còn chưa rõ. Một mặt, nghiên cứu giúp chứng minh gấu Bắc cực đã có thể tồn tại qua các thời kì thay đổi khí hậu trước đây, Michael Hofreiter, người nghiên cứu gen dân số tại Đại học York lập luận.
Mặt khác, gấu Bắc cực hiện đại ngày nay phải đối mặt với những đe dọa khác các loài gấu Bắc cực cổ đại như săn bắn, khai thác dầu mỏ và môi trường sống của chúng bị con người phá hủy, ông Derocher nhấn mạnh thêm.
Nhà sinh thái học này còn cho rằng hiểu biết của chúng ta về loài gấu này hóa ra vẫn chưa đủ. Rõ ràng bức tranh tiến hóa của loài gấu đã sáng rõ khi những hóa thạch mới được tìm thấy và bằng chứng DNA chỉ ra. “Tôi cho rằng chúng ta chắc sẽ viết lại lịch sử nhiều lần nữa”, Derocher nói.
