Gây thiệt hại cho Nhà nước hơn 460 tỷ đồng

Giai đoạn 2 vụ sai phạm tại dự án cao tốc Đà Nẵng - Quảng Ngãi:

Cựu Chủ tịch HĐQT VEC Mai Tuấn Anh (trái) và cựu Tổng Giám đốc VEC Trần Văn Tám khi mới bị bắt. Ảnh: CQCA cung cấp

Khi nghiệm thu, không đo đạc đầy đủ

Dự án này là công trình trọng điểm quốc gia, do Tổng công ty Phát triển đường cao tốc Việt Nam (VEC) làm chủ đầu tư, tổng chiều dài gần 140km. Trong đó, giai đoạn 1 dài 65km từ thành phố (TP) Đà Nẵng tới TP Tam Kỳ, tỉnh Quảng Nam; thông xe tháng 8/2017. Còn giai đoạn 2 dài hơn 74km, từ Tam Kỳ đến TP Quảng Ngãi, tỉnh Quảng Ngãi, thông xe tháng 9/2018. Khi vừa đi vào sử dụng, đường cao tốc trên đã xuất hiện rất nhiều điểm hư hỏng, ảnh hưởng nghiêm trọng tới vận hành khai thác, an toàn giao thông, gây bức xúc trong Nhân dân. Các vi phạm tại giai đoạn 1 dài 65km đã được xử lý với 35 người Việt và 1 người Nhật Bản chịu chế tài hình sự.

Giai đoạn 2 của vụ án, VKSND truy tố 22 bị cáo về các tội “Vi phạm quy định về đầu tư công trình xây dựng gây hậu quả nghiêm trọng”, “Thiếu trách nhiệm gây hậu quả nghiêm trọng”. Trong các bị cáo bị đưa ra xét xử có: Mai Tuấn Anh, cựu Chủ tịch VEC; Trần Văn Tám, cựu Tổng Giám đốc VEC; Nguyễn Mạnh Hùng, Lê Quang Hào, cùng cựu Phó Tổng Giám đốc VEC; Hoàng Việt Hưng và Nguyễn Tiến Thành, cùng là cựu Giám đốc Ban quản lý dự án cao tốc Đà Nẵng - Quảng Ngãi. Trong đó, Nguyễn Mạnh Hùng nhận 7 năm tù, Lê Quang Hào bị phạt 6 năm tù tại phiên tòa xét xử vi phạm ở giai đoạn 1.

VKSND cáo buộc, với giai đoạn 2 cao tốc Đà Nẵng - Quảng Ngãi (dài 74km), dự án sử dụng vốn vay của Ngân hàng Thế giới (WB) và do Tổ chức tư vấn CDM Smith Inc của Mỹ thực hiện giám sát thi công. Phụ trách thi công đều là những tập đoàn lớn của nước ngoài gồm Lotte E&C, Posco E&C (Hàn Quốc); Shandong Luquao Group - Sơn Đông, Jiangsu Provincial - Giang Tô (Trung Quốc). Việc chỉ dẫn kỹ thuật do liên danh các nhà thầu Nippon Koei - Nippon Engineering (Nhật Bản) - Chodai và Thai Engineering (cùng từ Thái Lan) thực hiện khảo sát, lập thiết kế kỹ thuật và dự toán.

Quá trình xây dựng, 22 bị cáo trong vụ án cùng nhiều người khác không tuân thủ quy định từ khâu lựa chọn vật liệu, thiết kế trộn, thi công… Khi nghiệm thu, các bị cáo không đo đạc đầy đủ và có những hạng mục được nghiệm thu dù vắng mặt đại diện Ban quản lý dự án.

81 lần kiểm tra hiện trường nhưng không phát hiện vi phạm?

Cơ quan tố tụng nêu, hành vi của các bị cáo khiến cao tốc Đà Nẵng - Quảng Ngãi không đảm bảo chất lượng nhưng vẫn được đưa vào vận hành và sau đó hư hỏng. Việc này gây thiệt hại cho Nhà nước hơn 460 tỷ đồng tại giai đoạn 2 dài 74km. Ngoài việc đưa ra xét xử đối với 22 bị cáo trong vụ án, cơ quan công an xác định, có 27 đối tượng người nước ngoài đã có hành vi phạm tội liên quan các gói thầu thuộc giai đoạn 2 dự án. Những người này là công dân: Trung Quốc, Hàn Quốc, Anh, Australia, Philipines.

Do đó, cơ quan chức năng đã gửi yêu cầu tương trợ tư pháp đến cơ quan có thẩm quyền của các quốc gia nêu trên nhưng đến nay chưa có kết quả. Vì thế 27 người nước ngoài được tách hồ sơ, xử lý sau.

Trong vụ án này, Bộ Giao thông vận tải được xác định là “Người quyết định đầu tư” và quản lý công trình. Đơn vị này từng 81 lần kiểm tra hiện trường nhưng không phát hiện vi phạm. Cơ quan điều tra cho rằng, không có căn cứ xử lý hình sự với các cá nhân liên quan ở Bộ Giao thông nên chỉ đề nghị xử lý theo quy định.

Dự án đường cao tốc Đà Nẵng - Quảng Ngãi có tổng chiều dài toàn tuyến là hơn 139 km, từ TP Đà Nẵng đến TP Quảng Ngãi, tỉnh Quảng Ngãi, được khởi công ngày 19/5/2013, đến ngày 1/8/2017 hoàn thành thông xe, đưa vào khai thác sử dụng giai đoạn I - 65km từ TP Đà Nẵng đến TP Tam Kỳ, ngày 2/9/2018 hoàn thành thông xe, đưa vào khai thác sử dụng giai đoạn II - 74,2 km từ TP Tam Kỳ - TP Quảng Ngãi.

Phiên tòa dự kiến diễn ra từ ngày 29-30/9, Thẩm phán Nguyễn Thanh Nhã làm chủ tọa phiên tòa.

Tại giai đoạn 1 của dự án, ngày 6/12/2021, TAND TP Hà Nội đã tuyên án đối với 36 bị cáo. Theo đó, các bị cáo thuộc VEC gồm: Bị cáo Nguyễn Mạnh Hùng, cựu Phó Tổng Giám đốc chịu trách nhiệm cùng đồng phạm với số tiền hơn 442 tỷ đồng, phạt 7 năm tù; Lê Quang Hào, cựu Phó Tổng Giám đốc 6 năm tù.

Các bị cáo thuộc ban quản lý dự án, gồm: Bị cáo Hoàng Việt Hưng, Giám đốc, 8 năm 6 tháng tù; Bị cáo Nguyễn Tiến Thành, Phó Giám đốc ban quản lý dự án đường cao tốc Đà Nẵng - Quảng Ngãi, Giám đốc các gói thầu số 4, số 5 - 4 năm 6 tháng tù; Đỗ Ngọc Ân, Phó Giám đốc Ban Quản lý dự án, Giám đốc các gói thầu số 4, 5, 6 và 7 - 4 năm tù; Bị cáo Lê Nhiều, Phó Giám đốc Ban quản lý dự án đường cao tốc Đà Nẵng - Quảng Ngãi, Giám đốc các gói thầu số 1, số 2 và số 3B 4 năm 6 tháng tù; Bị cáo Hà Văn Bình, Giám đốc các gói thầu số 6 và số 7 - 5 năm tù. Các bị cáo khác bị phạt từ 24 tháng tù treo đến 5 năm tù.

Sau phiên sơ thẩm, 19 bị cáo kháng cáo. HĐXX phúc thẩm đã tuyên chấp nhận một phần kháng cáo của 5 bị cáo đã nộp tiền khắc phục hậu quả, đồng ý giảm nhẹ hình phạt cho những người này. Cụ thể, bị cáo Vũ Như Khuê: 4 năm 3 tháng tù (sơ thẩm tuyên 5 năm tù); Cao Hừng Đông và Nguyễn Mạnh Cường (sơ thẩm cùng 4 năm tù) 3 năm 3 tháng tù. Bị cáo Đỗ Tấn Nam (sơ thẩm 3 năm 6 tháng tù) 3 năm tù và Nguyễn Hồng Phước (sơ thẩm 3 năm tù) 30 tháng tù.

Bảo Lâm