Giá đỗ, trái cây ngâm hóa chất, xyanua có thể mua online, trách nhiệm thuộc về ai?
Chủ nhiệm Ủy ban Công tác đại biểu lấy ví dụ việc giá đỗ ngâm tẩm trong hóa chất. Tất nhiên vấn đề này do là cơ quan quản lý thị trường, ý thức của người sản xuất..., nhưng tại sao người sản xuất, nuôi trồng giá đỗ lại mua được hóa chất một cách dễ dàng?
Sáng 4/6, Ủy ban Thường vụ Quốc hội (UBTVQH) cho ý kiến về việc tiếp thu, giải trình, chỉnh lý dự thảo Luật Hóa chất (sửa đổi).
Đề nghị giao 1 đầu mối quản lý sản xuất, kinh doanh hóa chất cần kiểm soát đặc biệt
Báo cáo do Chủ nhiệm Ủy ban Khoa học, Công nghệ và Môi trường (KH,CN&MT) Lê Quang Huy trình bày cho biết, thời gian qua, việc sử dụng một số hóa chất sai mục đích gây ra hậu quả nghiêm trọng đối với sức khỏe con người, trật tự an toàn xã hội, gây bức xúc trong cử tri, nhân dân, nhất là các hoạt động như mua, bán, sử dụng các hợp chất của xyanua sai mục đích và sử dụng khí nitơ ôxít (N2O - khí cười) vào mục tiêu giải trí…
Chủ nhiệm Ủy ban KH.CN&MT Lê Quang Huy.
Do vậy, để tăng cường quản lý hóa chất độc hại, kiểm soát rủi ro mất an toàn, an ninh từ hóa chất, dự thảo luật đã sửa đổi, bổ sung một số quy định so với Luật Hóa chất năm 2007. Trong đó, sửa đổi, bổ sung quy định quản lý hóa chất trong toàn bộ vòng đời, từ khi hóa chất được tạo ra hoặc đưa vào Việt Nam với mức độ chặt chẽ bảo đảm đồng bộ phù hợp với từng danh mục hóa chất; bổ sung quy định biện pháp kiểm tra đối với hoạt động nhập khẩu hóa chất cần kiểm soát đặc biệt, dịch vụ tồn trữ hóa chất cần kiểm soát đặc biệt...
"Hiện nay, một loại hóa chất có thể được sử dụng trong nhiều lĩnh vực khác nhau, do nhiều bộ cùng quản lý; điều này dễ dẫn tới tình trạng doanh nghiệp khai báo không trung thực mục đích sử dụng để lựa chọn cơ chế thông thoáng hơn", ông nêu thực tế.
Vì vậy, Thường trực Ủy ban KH,CN&MT đề nghị Chính phủ chỉ đạo nghiên cứu phương án và phân công hợp lý nhiệm vụ quản lý nhà nước giữa các bộ liên quan theo hướng giao 1 đầu mối quản lý hoạt động sản xuất, kinh doanh đối với hóa chất cần kiểm soát đặc biệt; các bộ khác quản lý hoạt động sử dụng hóa chất theo lĩnh vực; đồng thời, cần quan tâm tăng cường năng lực quản lý nhà nước đối với hoạt động hóa chất, nâng cao hiệu lực, hiệu quả trong tổ chức thực hiện luật này và pháp luật khác có liên quan (thương mại, thanh kiểm tra, xử lý vi phạm hành chính…).
Quy định chặt chẽ việc mua bán, vận chuyển, nhập khẩu hóa chất không rõ nguồn gốc
Chủ nhiệm Ủy ban Công tác đại biểu Nguyễn Thanh Hải.
Tại phiên họp, Chủ nhiệm Ủy ban Công tác đại biểu Nguyễn Thanh Hải đề cập tình trạng hoạt động quản lý hóa chất vẫn còn lỏng lẻo, hóa chất xả thải ra môi trường, hóa chất trong thực phẩm bày bán tràn lan... Nguyên nhân một phần do đầu mối quản lý chưa chặt chẽ, chưa làm tốt phân công, quản lý trong lĩnh vực này. Bà đề nghị dự thảo luật sửa đổi phải quy định rõ hơn nữa việc phân công đầu mối quản lý, xác định cơ quan chịu trách nhiệm chủ trì, cơ quan phối hợp.
Chủ nhiệm Ủy ban Công tác đại biểu lấy ví dụ việc giá đỗ ngâm tẩm trong hóa chất. Tất nhiên vấn đề này do là cơ quan quản lý thị trường, ý thức của người sản xuất..., nhưng tại sao người sản xuất, nuôi trồng giá đỗ lại mua được hóa chất một cách dễ dàng? Hay Chủ nhiệm Ủy ban Quốc phòng, An ninh và Đối ngoại Lê Tấn Tới từng nêu các vụ đầu độc bằng xyanua, tại sao lại mua được dễ dàng như vậy, thậm chí có thể mua online?
"Việc này xảy ra, đầu mối là Bộ Công Thương, hay Bộ Y tế, hay Bộ Nông nghiệp và Môi trường chịu trách nhiệm?", bà băn khoăn và cho rằng, tại phiên họp hôm qua, Chủ tịch Quốc hội cũng đã phát biểu mạnh mẽ về tiêu chuẩn hàng hóa và nêu phải có cơ quan chịu trách nhiệm.
Chủ tịch Quốc hội Trần Thanh Mẫn.
Liên quan thực phẩm ngâm tẩm hóa chất, Chủ nhiệm Ủy ban Công tác đại biểu Nguyễn Thanh Hải dẫn trường hợp có những quả táo mua trong cửa hàng đắt tiền, để trên bàn mấy tháng không hỏng. Trong khi, trước đây về quê hái hoa quả, một hai ngày nẫu, ruồi nhặng bám luôn. "Bây giờ hoa quả đã được ngâm tẩm, ruồi nhặng cũng không thèm đậu. Vậy trách nhiệm ở đâu? Cơ quan thẩm tra bằng chuyên môn của mình, xem nên bổ sung quy định như thế nào", bà đề nghị.
Chủ nhiệm Ủy ban Công tác đại biểu cũng cho rằng, việc trao trách nhiệm cho bộ nào cũng là trao thẩm quyền cho bộ đó để điều hành và yêu cầu, kiến nghị các bộ ngành khác trong việc xử lý; và chế tài với các bộ, ngành khác nếu không thực hiện. Đồng thời, quá trình xây dựng luật phải rà soát với các luật khác, như luật về tiêu chuẩn và quy chuẩn kỹ thuật, luật về bảo vệ môi trường, luật vệ sinh an toàn thực phẩm..., đảm bảo chặt chẽ, không có sự chồng chéo, trùng lặp hay có khe hở...
Phó Chủ tịch Quốc hội Lê Minh Hoan điều hành nội dung thảo luận.
Chủ tịch Quốc hội Trần Thanh Mẫn đề nghị Cơ quan soạn thảo và Cơ quan thẩm tra tiếp tục rà soát, chỉnh lý dự thảo luật cho gọn, rõ, quy định theo tư duy đổi mới xây dựng pháp luật hiện nay. Thường nói đến hóa chất, người ta nghĩ đến các chất độc hại, chất phụ gia, những nơi sản xuất hóa chất, cả người nông dân trồng lúa, hay trồng cây hoa trái, rau... đều sử dụng hóa chất. Do vậy, Chủ tịch Quốc hội lưu ý, cần quy định chặt chẽ hơn về mua bán, vận chuyển, nhập khẩu hóa chất không rõ nguồn gốc.
"Cùng với đó, các biện pháp phòng ngừa, ứng phó sự cố hóa chất - điều này rất quan trọng đối với công tác quản lý nhà nước, bộ quản lý hay giao địa phương quản lý, cần phải quy định rõ". Ngoài ra, cần đơn giản hóa thủ tục hành chính, đánh giá tác động các thủ tục như cấp chứng chỉ, tư vấn hóa chất để không gây khó khăn cho doanh nghiệp...
