Bên dòng Đa Nhim xanh mát

Vùng nông thôn Đơn Dương, với những ngôi nhà khang trang và những khu sản xuất nông nghiệp công nghệ cao thấp thoáng trong sương sớm.

Thời gian khó đã lùi xa, ngày nay mầu xanh của những cánh đồng rau, hoa công nghệ cao, cùng nền kinh tế xanh đang tạo nên bức tranh sống động cho huyện nông thôn mới đầu tiên tại khu vực Tây Nguyên.

Không còn hộ nghèo

Huyện Đơn Dương có tổng diện tích hơn 611 km², gồm 2 thị trấn và 7 xã; dân số hơn 111.000 người, trong đó đồng bào dân tộc thiểu số hơn 31%. Phần lớn cư dân ở đây sinh sống bằng nghề sản xuất nông nghiệp. Trong những năm qua, các cấp ủy đảng và chính quyền huyện Đơn Dương đã cụ thể hóa các chủ trương của Đảng và chính sách, pháp luật của Nhà nước về giảm nghèo nhanh và bền vững. Huyện đã chủ động sáng tạo trong việc tuyên truyền, chỉ đạo, vận động người dân tham gia, đồng thời bố trí ngân sách, kinh phí thực hiện giảm nghèo, điều chỉnh chính sách theo hướng có lợi hơn cho người dân nghèo.

Bên cạnh đó, triển khai thực hiện Chương trình mục tiêu quốc gia giảm nghèo bền vững, trên cơ sở điều kiện phát triển kinh tế - xã hội và khả năng cân đối nguồn lực, huyện đã triển khai nhiều chính sách hỗ trợ giảm nghèo đặc thù.

Đồng chí Trần Hùng Dũng, Phó Chủ tịch Ủy ban nhân dân huyện Đơn Dương cho biết, huyện đã triển khai nhiều chính sách hỗ trợ an sinh xã hội như miễn, giảm học phí cho tất cả học sinh thuộc các hộ nghèo, cấp thẻ bảo hiểm y tế cho người nghèo và người cao tuổi; các hộ nghèo, cận nghèo có nhu cầu về vốn để sản xuất, kinh doanh được tạo điều kiện vay vốn tại Ngân hàng Chính sách xã hội…

Huyện cũng đã hoàn thành kế hoạch xây dựng nhà ở cho hộ nghèo và hỗ trợ tiền điện cho hộ nghèo. Những chính sách này đã giúp cải thiện đời sống của người dân, nhất là đồng bào dân tộc thiểu số, nhờ đó tỷ lệ hộ nghèo đồng bào dân tộc thiểu số giảm mỗi năm 4-5%. Đặc biệt, đến cuối năm 2024, huyện Đơn Dương không còn hộ nghèo, chỉ còn 144 hộ cận nghèo, chiếm tỷ lệ 0,59%; trong đó, hộ cận nghèo là người dân tộc thiểu số còn 99 hộ.

Ông K’Bril, trưởng thôn Kambutte, xã Tu Tra, huyện Đơn Dương khảng khái: “Thôn mình, huyện mình đã xóa hết hộ nghèo. Đời sống nhân dân bây giờ khấm khá lắm, nhà cửa khang trang, sản xuất nông nghiệp đã có máy móc, điều khiển thông minh; nhiều nhà sắm ô-tô, máy cày; đường nhựa, đường bê-tông đến chân ruộng”.

Chuyện xóa nghèo ở Đơn Dương được xem là kỳ tích, điển hình như thôn Kambutte. Toàn thôn có 192 hộ, trong đó chỉ có sáu hộ người Kinh, nhưng Kambutte đã “xóa” hết hộ nghèo cách nay 5 năm.

Nói về bí quyết “xóa” hộ nghèo ở Đơn Dương, đồng chí Trần Hùng Dũng cho rằng, yếu tố quyết định là chủ trương, chính sách hợp lòng dân, phù hợp điều kiện thực tiễn. Cùng với huy động các nguồn lực cho công tác giảm nghèo nhanh, bền vững thì việc chủ động sáng tạo trong tuyên truyền để người dân thấu hiểu, đồng thuận, tự thân chủ động vượt khó vươn lên cùng việc khai thác, sử dụng tiềm năng hợp lý, cụ thể hóa chỉ tiêu giao chính quyền cơ sở thực hiện… là những yếu tố quan trọng làm nên thành công.

Xanh trên những cánh đồng

Nhận thấy tiềm năng phát triển nông nghiệp, những năm qua, huyện Đơn Dương đã tập trung phát triển nông nghiệp công nghệ cao, với nhiều mô hình sản xuất hiện đại. Ông Bùi Ngọc Cung, với thâm niên hơn 30 năm bám nghề nông trên vùng rau Đơn Dương, giờ cảm thấy nhàn nhã khi ứng dụng IoT (vạn vật kết nối internet) trên trang trại hơn 2 ha của gia đình. Hái quả ớt ngọt đãi khách, ông bảo, trước đây làm nông nghiệp dãi dầu lắm. Đất đai mỡ màu là vậy, nhưng sản xuất chỉ đủ ăn. Giờ thì nông nghiệp công nghệ cao, chương trình xây dựng nông thôn mới đã thổi làn gió mới cho vùng đất này. Bên dòng Đa Nhim phù sa đắp bồi, nông dân huyện Đơn Dương tự tin đưa sản phẩm nông nghiệp của mình ra thị trường khu vực và quốc tế.

Nông nghiệp là một trong những trụ cột quan trọng trong phát triển kinh tế-xã hội tại Đơn Dương. Bởi vậy, trong quá trình xây dựng huyện nông thôn mới kiểu mẫu, Đơn Dương bắt đầu từ giá trị cốt lõi là phát triển nông nghiệp công nghệ cao phù hợp với xu thế. Trong đó, ưu tiên chính là tập trung quy hoạch các vùng sản xuất, lựa chọn sản phẩm có lợi thế, đầu tư nông nghiệp công nghệ cao, liên kết chuỗi giá trị, thu hút doanh nghiệp đầu tư nông nghiệp thông minh... nhằm tạo ra sản phẩm chất lượng, thân thiện với môi trường sinh thái.

Hiện, toàn huyện có hai vùng sản xuất nông nghiệp công nghệ cao với diện tích hơn 284 ha, đang đăng ký phát triển thêm bốn vùng với hơn 430 ha; một vùng chăn nuôi bò sữa ứng dụng công nghệ cao; 27 sản phẩm OCOP… Theo đồng chí Trần Hùng Dũng, động lực mới cho phát triển kinh tế nông nghiệp chính là đổi mới chính sách, tiếp đến là đổi mới khoa học-công nghệ để tạo ra giá trị. Đồng thời, tiếp tục phát triển hạ tầng số, logistics, hệ thống thú y, bảo vệ thực vật… đang là bước đi chiến lược của Đơn Dương.

Vùng quê thuần nông, cửa ngõ phía đông tỉnh Lâm Đồng đang vươn mình để đạt kiểu mẫu về nông nghiệp công nghệ cao. Đơn Dương đã thay đổi tư duy kinh tế nông nghiệp và tăng thêm những giá trị cho chương trình xây dựng nông thôn mới kiểu mẫu. Nông nghiệp ở Đơn Dương bây giờ là tạo ra giá trị gia tăng chứ không dừng lại ở sản lượng.

Thấy được thế mạnh của vùng đất quê hương, anh Phan Thanh Nhân, kỹ sư IT đang làm việc trong một công ty ở Thành phố Hồ Chí Minh có thu nhập tốt, đã quyết định trở về quê nhà lập nghiệp và gây dựng nên thương hiệu Avocado Farm, điểm du lịch canh nông đầu tiên của xứ rau, miền cây trái Đơn Dương. Thời gian qua, nhiều doanh nghiệp tìm đến Đơn Dương để đầu tư, phát triển nông nghiệp công nghệ cao, như: doanh nghiệp FDI chuyên canh hoa cao cấp Dalat Hasfarm, YSA Orchid Farm với hoa lan công nghệ cao, công ty Dalahouse với sản phẩm bột rau, củ sấy lạnh xuất khẩu…

Huyện nông thôn mới kiểu mẫu

Theo đồ án quy hoạch, Đơn Dương là cửa ngõ phía đông, vùng phát triển kinh tế động lực của tỉnh Lâm Đồng, đáp ứng nhu cầu phát triển vùng đô thị hiện đại. Năm 2015, Đơn Dương trở thành huyện nông thôn mới đầu tiên tại Tây Nguyên. Thời điểm này, thu nhập bình quân đầu người của huyện đạt 48 triệu đồng/năm, tỷ lệ hộ nghèo 2,2%. Đến năm 2019, Đơn Dương được Trung ương chọn là một trong bốn huyện của cả nước thí điểm xây dựng mô hình huyện nông thôn mới kiểu mẫu về nông nghiệp ứng dụng công nghệ cao theo hướng thông minh, giai đoạn 2019-2025. Đến nay, tất cả các xã của huyện đã đạt chuẩn nông thôn mới kiểu mẫu, mục tiêu đến cuối năm 2025 đạt chuẩn nông thôn mới nâng cao.

Đồng chí Nguyễn Văn Hữu, Chủ tịch Ủy ban nhân dân huyện Đơn Dương cho biết: “Chúng tôi đã xây dựng chương trình hành động thực hiện nghị quyết của Huyện ủy. Trong đó, chỉ đạo đẩy mạnh công tác cải cách hành chính, tạo môi trường đầu tư thông thoáng để thu hút đầu tư… Và điều cốt lõi là xây dựng những vùng quê thanh bình, khang trang; đời sống nhân dân được nâng cao”.

Qua đánh giá, đến hết năm 2024, kết quả thực hiện nhóm tiêu chí huyện nông thôn mới kiểu mẫu Đơn Dương đạt 22/28 chỉ tiêu, các chỉ tiêu còn lại cơ bản tiệm cận đạt. Cùng với tập trung phát triển các vùng sản xuất nông nghiệp công nghệ cao, vùng chăn nuôi bò sữa ứng dụng công nghệ cao, huyện đang đẩy mạnh phát triển chuỗi liên kết trong sản xuất nông nghiệp.

Hiện, toàn huyện có 40 chuỗi liên kết, trong đó có 35 chuỗi liên kết trồng trọt với 886 hộ, diện tích 1.464 ha, sản lượng hơn 57.700 tấn; 5 chuỗi liên kết chăn nuôi với 579 hộ/ trang trại, sản lượng khoảng 170 tấn/ngày. Hơn 30% số lượng nông sản được tiêu thụ qua chuỗi liên kết; tất cả các hộ chăn nuôi được ký kết hợp đồng tiêu thụ sữa tươi nguyên liệu. Toàn huyện có 19 tổ hợp tác và 31 hợp tác xã hoạt động trên lĩnh vực nông nghiệp. “Đơn Dương tiếp tục triển khai các nền tảng công nghệ số quốc gia, xây dựng bản đồ số nông nghiệp, nông thôn và thúc đẩy kinh tế số trong phát triển kinh tế nông thôn, hướng tới phát triển bền vững nhằm nâng cao chất lượng cuộc sống nhân dân”, đồng chí Nguyễn Văn Hữu cho biết.

Đứng trên đồi cao, Quốc lộ 27 uốn lượn, chạy dọc theo dòng Đa Nhim xanh mát, những vườn rau xanh, sắc màu của vườn cà chua mùa trĩu quả, những mái nhà kính nhấp nhô như sóng… Với những nỗ lực và chiến lược hợp lý trong quá trình phát triển, Đơn Dương đang từng bước khẳng định vị thế trên bản đồ phát triển kinh tế-xã hội của tỉnh Lâm Đồng.

Bài và ảnh: MAI DIỄM