Giá đồng leo thang kỷ lục: Vì sao?

Từ đầu năm đến nay, giá đồng đã tăng khoảng 35%, hướng tới mức tăng mạnh nhất kể từ năm 2009. Nguyên nhân chính là sự va chạm giữa nhu cầu tăng nhanh và nguồn cung ngày càng eo hẹp, đặc biệt là ngoài thị trường Mỹ.

Đồng là vật liệu không thể thay thế trong hệ thống điện nhờ khả năng dẫn điện vượt trội. Nó đóng vai trò then chốt trong lưới điện, trung tâm dữ liệu AI, xe điện và hạ tầng cho quá trình chuyển đổi năng lượng. Khi các nền kinh tế đẩy mạnh đầu tư vào AI và năng lượng sạch, nhu cầu đồng theo đó tăng vọt.

Trong phiên cuối tuần, giá đồng đã chạm 11.952 USD/tấn, chỉ còn cách ngưỡng tâm lý 12.000 USD một khoảng rất ngắn.

AI và trung tâm dữ liệu đang tác động mạnh đến nhu cầu đồng

Các trung tâm dữ liệu phục vụ AI tiêu thụ lượng điện khổng lồ, kéo theo nhu cầu lớn về dây dẫn và hạ tầng truyền tải – nơi đồng là vật liệu cốt lõi. Theo các chuyên gia, đây là một trong những động lực tăng trưởng quan trọng nhất của thị trường đồng hiện nay.

Ông Daan de Jonge, chuyên gia của Benchmark Mineral Intelligence, cho rằng nhà đầu tư muốn tiếp cận “rổ lợi ích AI” không chỉ mua cổ phiếu công nghệ mà còn tìm đến các tài sản vật chất phục vụ trực tiếp cho trung tâm dữ liệu, trong đó có đồng. Các quỹ ETF liên quan đến đồng vì thế cũng ngày càng thu hút dòng tiền.

Xu hướng này cho thấy đồng đang dần được nhìn nhận không chỉ là kim loại công nghiệp, mà còn là “tài sản chiến lược” gắn liền với kỷ nguyên AI.

Theo khảo sát mới nhất của Reuters, thị trường đồng toàn cầu được dự báo thiếu hụt khoảng 124.000 tấn trong năm nay và 150.000 tấn vào năm tới. Các sự cố khai thác và việc cắt giảm sản lượng đã làm trầm trọng thêm tình trạng này.

Một ví dụ điển hình là tai nạn tại mỏ Grasberg khổng lồ của Freeport McMoRan ở Indonesia hồi tháng 9. Bên cạnh đó, nhiều tập đoàn khai khoáng như Glencore đã hạ triển vọng sản lượng cho năm 2026, củng cố nhận định rằng nguồn cung sẽ tiếp tục căng thẳng trong trung hạn.

Chính câu chuyện “nguồn cung thắt chặt” này đang tạo nền tảng vững chắc cho tâm lý lạc quan trên thị trường.

Chuyển dịch năng lượng toàn cầu góp phần đẩy giá đồng tăng

Hàng tỷ USD đang được đầu tư trên toàn cầu để hiện đại hóa và mở rộng lưới điện, nhằm đáp ứng nhu cầu từ năng lượng tái tạo và điện khí hóa. Các công nghệ như điện gió, điện mặt trời hay xe điện đều đòi hỏi lượng đồng lớn hơn nhiều so với hạ tầng truyền thống.

Ngân hàng Macquarie dự báo nhu cầu đồng toàn cầu đạt 27 triệu tấn trong năm nay, tăng 2,7% so với 2024. Riêng Trung Quốc – quốc gia tiêu thụ kim loại lớn nhất thế giới – được kỳ vọng ghi nhận mức tăng 3,7%. Nhu cầu ngoài Trung Quốc dự kiến tăng thêm 3% trong năm tới.

Theo Macquarie, sự kết hợp giữa câu chuyện chuyển dịch năng lượng và bối cảnh vĩ mô đang tiếp sức mạnh mẽ cho xu hướng tăng giá của đồng.

Dòng chảy tồn kho và yếu tố Mỹ đang làm thị trường “nóng” hơn

Tổng lượng đồng lưu trữ tại các kho giao dịch lớn như LME, Comex và Sàn Thượng Hải đã tăng 54% từ đầu năm, lên hơn 661.000 tấn. Tuy nhiên, phần lớn lượng đồng này đang đổ dồn về Mỹ.

Tồn kho tại Comex hiện ở mức kỷ lục 405.782 tấn, chiếm tới 61% tổng tồn kho toàn cầu, so với chỉ 20% vào đầu năm. Nguyên nhân là giá đồng tại Mỹ cao hơn do các kế hoạch áp thuế nhập khẩu dưới thời Tổng thống Donald Trump, khiến thương nhân đẩy mạnh vận chuyển đồng sang Mỹ để tận dụng chênh lệch giá.

Dù đồng tinh luyện tạm thời được miễn thuế nhập khẩu 50% từ tháng 8, chính sách thuế của Mỹ vẫn đang được rà soát, làm gia tăng thêm sự bất định và sức nóng cho thị trường.

Thu Trang (Theo Kitco)