Già hóa dân số, mô hình bệnh tật kép... khiến nhu cầu phục hồi chức năng tăng

Ngày 25/12 tại Hà Nội, Cục quản lý Khám, chữa bệnh (Bộ Y tế) phối hợp với Tổ chức Y tế thế giới tại Việt Nam tổ chức Hội thảo xây dựng kế hoạch hành động thực hiện Quyết định số 569/QĐ-TTg ngày 24/5/2023 của Thủ tướng Chính phủ phê duyệt chương trình phát triển hệ thống phục hồi chức năng (PHCN) giai đoạn 2023-2030, tầm nhìn 2050.

PHCN là một trong 4 trụ cột chuyên môn của dịch vụ y tế

TS Vương Ánh Dương - Phó Cục trưởng Cục Quản lý Khám chữa bệnh cho biết, PHCN là một trong 4 trụ cột chuyên môn của dịch vụ y tế.

TS Vương Ánh Dương - Phó Cục trưởng Cục Quản lý Khám chữa bệnh cho biết, PHCN là một trong 4 trụ cột chuyên môn của dịch vụ y tế, bao gồm: Nâng cao sức khỏe; dự phòng; điều trị; PHCN và chăm sóc giảm nhẹ.

Hiện tổ chức mạng lưới PHCN củng cố và phát triển từ trung ương đến địa phương: 2 bệnh viện/trung tâm PHCN tuyến trung ương; 38 bệnh viện PHCN tuyến tỉnh và 25 bệnh viện PHCN thuộc các Bộ ngành, trong đó bệnh viện thuộc Bộ LĐTBXH chiếm phần lớn; 550 khoa PHCN thuộc bệnh viện đa khoa, chuyên khoa tuyến trung ương, tỉnh, huyện. có trên 9.000/11.000 xã phân công cán bộ theo dõi công tác phục hồi chức năng; khoảng 25% số xã cung cấp dịch vụ PHCN tại xã và PHCN dựa vào cộng đồng.

Năng lực chuyên môn kỹ thuật ngày càng phát triển và nâng cao. Dịch vụ PHCN được cung cấp ở tất cả các tuyến chăm sóc sức khỏe; Hiện tại Bộ Y tế và Sở Y tế đã cấp chứng chỉ hành nghề PHCN cho 2.431 cá nhân, trong số này có 1.721 kỹ thuật viên.

Số liệu từ hệ thống đào tạo chính quy cho thấy có khoảng 7.200 người được đào tạo về PHCN, trong đó vật lý trị liệu (khoảng 6.500 người); Hoạt động trị liệu (khoảng 50 người); Ngôn ngữ trị liệu (khoảng 180 người) và khoảng 500 người làmlàm dụng cụ cho người khuyết tật

Tuy nhiên, ngành PHCN cũng gặp nhiều khó khăn: cơ sở vật chất đa số còn chật hẹp, thiếu các trang thiết bị hiện đại, nhiều cơ sở PHCN chưa tiếp cận với người khuyết tật: chưa có lối đi cho người đi xe lăn, chưa có phiên dịch ngôn ngữ ký hiệu; nhân lực PHCN còn thấp so với thế giới 0,25 cán bộ PHCN/10.000 dân, trong khi Tổ chức y tế khuyến cáo là 0,5-1 cán bộ PHCN/10.000 dân...

Cần bảo đảm cho người khuyết tật và người có nhu cầu được tiếp cận sớm dịch vụ PHCN có chất lượng, toàn diện, liên tục và công bằng.

Bảo đảm cho người khuyết tật, người có nhu cầu được tiếp cận sớm dịch vụ PHCN

GS.TS Trần Trọng Hải- Chủ tịch Hội PHCN Việt Nam cho biết, nhu cầu về PHCN ngày càng gia tăng do mô hình bệnh tật kép và đang chuyển đổi từ mô hình các bệnh truyền nhiễm là chính sang mô hình các bệnh mãn tính, bệnh không lây và chấn thương ngày càng gia tăng. Cùng với đó là tình trạng gia tăng đáng lo ngại về tai nạn thương tích.

Không chỉ thế, Việt Nam là một trong những quốc gia có tốc độ già hóa dân số nhanh ở châu Á. Tỷ lệ người cao tuổi chiếm 11,9% (2019). Đồng thời, những tiến bộ trong ứng dụng khoa học công nghệ, phát triển kỹ thuật Y học giúp phát hiện sớm, cứu sống nhiều bệnh nhân hơn nên số lượng cần PHCN cũng sẽ nhiều hơn.

Theo Tổ chức Y tế thế giới, trên thế giới tại thời điểm năm 2019, cứ ba người thì có một người gặp phải tình trạng sức khỏe cần PHCN.

Do đó, Kế hoạch triển khai Kế hoạch hành động phải bảo đảm cho người khuyết tật và người có nhu cầu được tiếp cận sớm dịch vụ PHCN có chất lượng, toàn diện, liên tục và công bằng, góp phần vào sự nghiệp chăm sóc, bảo vệ, nâng cao sức khỏe nhân dân, đảm bảo an sinh xã hội.

Tại Hội thảo các đại biểu đã thảo luận các mục tiêu cụ thể đến năm 2030 là: Tăng cường phòng ngừa khuyết tật bẩm sinh và sơ sinh, phát hiện sớm, can thiệp sớm nhu cầu PHCN, giảm tỷ lệ khuyết tật trong cộng đồng: Trên 90% trẻ em từ sơ sinh đến 6 tuổi được sàng lọc phát hiện sớm, can thiệp sớm khuyết tật; trên 90% các tỉnh, thành phố triển khai mô hình phục hồi chức năng dựa vào cộng đồng…;

Nhu cầu phục hồi chức năng ngày càng tăng.

Duy trì và củng cố, kiện toàn và phát triển hệ thống mạng lưới các cơ sở PHCN: với mục tiêu 90% cơ sở PHCN bao gồm: bệnh viện, trung tâm, khoa được duy trì, củng cố, kiện toàn và đầu tư phát triển; Nâng cao chất lượng dịch vụ kỹ thuật PHCN; Trên 90% bệnh viện PHCN đạt mức chất lượng từ khá trở lên theo tiêu chí đánh giá của BYT;

100% các bệnh viện, trung tâm Chỉnh hình - PHCN, đơn vị cung cấp dịch vụ phục hồi chức năng thuộc Bộ LĐTBXH và các Bộ, ngành phấn đấu đạt chỉ tiêu phát triển chuyên môn kỹ thuật, dụng cụ chỉnh hình, phục hồi chức năng theo quy hoạch, kế hoạch được cấp có thẩm quyền phê duyệt; Phát triển nguồn nhân lực, với mục tiêu đạt tỷ lệ tối thiểu là 0,5 cán bộ PHCN/10.000 dân.

Lê Hảo - Thái Bình