Gia Lai: Người dân vùng biên ngóng trông nguồn nước thủy lợi Ia Mơ

Tại kỳ họp chuyên đề thứ 25 (ngày 1-3), HĐND tỉnh Gia Lai ban hành nghị quyết quyết định chủ trương chuyển mục đích sử dụng rừng 4,57 ha để xây dựng dự án hệ thống kênh nhánh công trình thủy lợi Ia Mơ, huyện Chư Prông. Quyết định hứa hẹn mang lại nhiều đổi thay cho người dân vùng biên giới.

Ông Hoàng Bình Yên, Phó trưởng Ban quản lý dự án thủy lợi Ia Mơ (thuộc Ban Quản lý Đầu tư Xây dựng thủy lợi 8, Bộ Nông nghiệp và Môi trường), bày tỏ: “Đây là một tín hiệu mừng cho bà con vùng biên giới Chư Prông, sớm có nước phát triển kinh tế, trồng lúa nước từ 2-3 vụ/năm. Lâu nay do vướng đất rừng nên công trình vẫn chưa phát huy tối đa năng lực”.

Hiệu quả từ cánh đồng 2 vụ

Những ngày đầu tháng 3-2025, trên nhiều cánh đồng ở biên giới xã Ia Mơ (huyện Chư Prông, Gia Lai) đầy ắp tiếng cười của bà con thu hoạch lúa vụ Đông Xuân. Ít ai ngờ, những cánh đồng đất đai nứt nẻ vào mỗi mùa khô nay tràn ngập màu vàng của lúa, kênh mương bê tông nước chảy ngập tràn.

Ông Rmah Hinh vui mừng với vụ lúa nước thứ hai trong năm bội thu. Ảnh: LK

Vác từng bao lúa chất lên xe công nông, mồ hôi đầm đìa, ông Rmah Hinh (45 tuổi, làng Klã, xã Ia Mơ) không giấu được niềm vui. Ông cười bảo: “Mùa này nhà tôi trồng 3 sào lúa nước, thu được 29 bao lúa. Năm nay không còn lo đói nữa".

Theo ông Hinh, trước đây, mùa khô đất này chỉ bỏ hoang do không có nước. Hàng năm, bà con làm được một vụ lúa nhờ nước trời, năng suất không cao. Từ khi có kênh thủy lợi ra tới cánh đồng làng Klã, nhiều hộ dân đã biết trồng lúa 2 vụ.

Để sớm chuẩn bị đất cho vụ mùa mới, gia đình ông Hinh đã thuê máy gặt liên hiệp thay vì làm bằng tay, điều mà trước đây người dân nơi đây chưa từng nghĩ đến. Hiện gia đình ông Hinh vẫn còn là hộ nghèo, đang nuôi 3 con nhỏ.

“Có nước thủy lợi bà con rất mừng, nhưng vẫn còn rất nhiều khu vực trên địa bàn xã vẫn chưa có kênh dẫn nước đến nơi. Người dân chúng tôi mong Nhà nước sớm mở thêm kênh dẫn nước ra đồng. Gia đình tôi còn 7 sào đất ở cánh đồng Suối Cát mùa này bỏ hoang do chưa có nước” - ông Hinh nói.

Chị Siu Thoai phấn khởi vụ lúa cho năng suất cao.

Chia sẻ niềm vui vụ mùa, chị Siu Thoai (24 tuổi, làng Klã, xã Ia Mơ) nói: “Vụ này nhà mình trồng 5 sào lúa nước nên không còn lo thiếu gạo ăn khi mùa mưa tới. Nhờ có nguồn nước tưới, gần 2 năm nay nhà mình đã thoát nghèo, đã biết trồng lúa 2 vụ trong năm”.

Có nước đủ, dân sớm thoát nghèo

Ông Yên chia sẻ: “Thấy bà con trồng được lúa 2 vụ/năm tôi rất mừng. Người dân nơi đây chăm chỉ nhưng do thiếu nước nên đời sống vẫn nhiều khó khăn”.

Theo ông Yên, công trình hồ thủy lợi Ia Mơ mới chỉ đáp ứng nhu cầu nước tưới cho hơn 5.275 ha ở huyện Chư Prông, Gia Lai và 4.000 ha ở huyện Ea Súp, Đắk Lắk. Riêng tại xã Ia Mơ (dưới chân đập thủy lợi Ia Mơ) mới có 1.325 ha đất nông nghiệp tiếp cận được nguồn nước.

Kênh dẫn nước chính tây - Thủy lợi Ia Mơ dừng lại trước cửa rừng. Vị trí này sẽ được tiếp tục xây dựng kênh nhánh dẫn nước xuyên rừng đến cánh đồng cho người dân.

Theo ông Yên, do vướng chuyển đổi hơn 4.700 ha rừng nên dự án chưa phát huy tối đa năng lực tưới tiêu. Vừa qua, Ban 8 đã có kiến nghị và được UBND tỉnh tiếp thu, trình HĐND tỉnh Gia Lai thông qua nghị quyết chuyển đổi 4,57 ha rừng để thực hiện kênh nhánh xuyên rừng, dẫn nước đến các cánh đồng ở xã Ia Mơ.

“Tới đây, Ban 8 sẽ sớm báo cáo Bộ Nông nghiệp và Môi trường phê duyệt dự án xây dựng 10 tuyến kênh nhánh dẫn nước dài hơn 30 km, vốn khoảng 209 tỉ đồng. Dự kiến sẽ khởi công vào quý III-2025 và hoàn thành cuối năm 2026, đảm bảo vùng tưới 2.105 ha” - ông Yên nói.

Theo ông Nguyễn Tuấn Anh, Chủ tịch UBND xã Ia Mơ, nhờ có công trình thủy lợi Ia Mơ mà đời sống của người dân nơi đây đã thay đổi rất nhiều.

"Toàn xã có hơn 3.000 người dân tộc thiểu số, trước đây tỉ lệ hộ nghèo chiếm 60%, nay còn khoảng 25%. Quan trọng nhất là người dân đã biết trồng lúa nước 2-3 vụ/năm thay vì chỉ 1 vụ vào mùa mưa” - ông Tuấn Anh thông tin.

Cũng theo ông Tuấn Anh, chính quyền địa phương và người dân rất mong muốn hệ thống kênh dẫn nước của dự án thủy lợi Ia Mơ sớm hoàn thiện, đảm bảo nước tưới cho nông nghiệp.

Công trình đập thủy lợi Ia Mơ có trữ lượng nước gần 180 triệu m3.

Xã có 260 ha trồng được lúa 2 vụ/năm, trong khi diện tích tự nhiên trên 43 ngàn ha. 6 thôn, làng trên địa bàn có nhiều cánh đồng vẫn chưa có kênh dẫn nước đến nơi.

“Khi có nước đầy đủ người dân chắc chắn sẽ chủ động phát triển mô hình kinh tế đa canh, góp phần tích cực xóa đói giảm nghèo” - ông Tuấn Anh nói.

LÊ KIẾN