Gia nhập Mạng lưới các Thành phố sáng tạo là bước phát triển bền vững của Thủ đô

Phát huy giá trị của văn hóa và sáng tạo

Mạng lưới các Thành phố sáng tạo UNESCO (UCCN) được thành lập năm 2004 nhằm thúc đẩy hợp tác quốc tế giữa các thành phố được vinh danh quốc tế, với việc lấy nguồn lực văn hóa và sáng tạo văn hóa làm nền tảng cho quá trình phát triển đô thị một cách bền vững. Năm 2019, Hà Nội chính thức trở thành thành viên của UCCN với danh hiệu Thành phố sáng tạo trong lĩnh vực thiết kế. Hà Nội là thành phố đầu tiên của Việt Nam gia nhập UCCN và cũng là thành phố đầu tiên ban hành Nghị quyết chuyên đề riêng về phát triển các ngành công nghiệp văn hóa.

Phó Chủ tịch UBND TP Hà Nội Vũ Thu Hà trao tặng quà cho đại biểu đại diện cho các Thành phố sáng tạo của UNESCO

Phát biểu khai mạc hội nghị, Phó Chủ tịch UBND thành phố Hà Nội Vũ Thu Hà khẳng định: “Việc gia nhập Mạng lưới các Thành phố sáng tạo của UNESCO là bước tiến thuận lợi cho Thủ đô trong việc định vị thương hiệu, quảng bá hình ảnh trên mọi lĩnh vực sáng tạo văn hóa, gia nhập nhóm các thành phố toàn cầu đang phát triển theo hướng đổi mới, phù hợp với Chương trình nghị sự 2030 của Liên hợp quốc về phát triển bền vững”.

Sau gần 4 năm thực hiện các sáng kiến để thúc đẩy thiết kế trong các chương trình phát triển văn hóa - kinh tế - xã hội, Hà Nội đã thực hiện được đầy đủ các nội dung, sáng kiến và cam kết với UNESCO khi ứng cử gia nhập mạng lưới với việc tổ chức được 8 hội thảo, tọa đàm quốc tế tham vấn xây dựng cơ chế chính sách phát triển Hà Nội - Thành phố sáng tạo. Đặc biệt là tổ chức Lễ hội Thiết kế sáng tạo Hà Nội hàng năm với các chủ đề “Khơi nguồn sáng tạo” năm 2021, “Sáng tạo và công nghệ” năm 2022, và năm 2023 là “Dòng chảy” với chuỗi hoạt động, sự kiện nhằm tái thiết đô thị, phát huy và sáng tạo văn hóa, tái thiết di sản công nghiệp…

Tăng cường kết nối

Trong khuôn khổ hội nghị, các chuyên gia, đại biểu đã cùng trao đổi, đối thoại về cách mà Mạng lưới các Thành phố sáng tạo khu vực ASEAN+3 có thể tận dụng nguồn lực văn hóa và sáng tạo của mình trong bối cảnh các thành phố đang phải đối mặt với nhiều vấn đề đô thị do tốc độ đô thị hóa nhanh và biến đổi khí hậu.

Bà Phạm Thị Thanh Hường - Trưởng ban Văn hóa, Văn phòng UNESCO tại Hà Nội nhấn mạnh, với việc có thêm 55 thành phố mới tham gia vào UCCN, mạng lưới đã có sự tham gia của 350 thành phố thuộc hơn 100 quốc gia. Khi tham gia vào mạng lưới, các Thành phố sáng tạo đều hướng tới mục tiêu thành lập, phát triển Trung tâm Sáng tạo và đổi mới với việc mở ra thật nhiều không gian sáng tạo.

Việc phát triển mạng lưới các Thành phố sáng tạo đòi hỏi phải dựa trên 3 trụ cột chính: Thiết kế, cộng đồng, sáng tạo, góp phần tạo điều kiện tối đa để các nhà sáng tạo trẻ dễ dàng phát huy tiềm năng, tạo nên nhiều không gian sống tốt cho người dân thành phố, qua đó, nâng cao chất lượng cuộc sống của người dân. Trong đó, chú trọng cải thiện, thu hút sự tham gia của cộng đồng vào các hoạt động văn hóa sáng tạo, đồng thời, quan tâm hỗ trợ các đối tượng yếu thế. Sự chung tay đóng góp của các đối tác, tổ chức, gồm các doanh nghiệp, các tổ chức bảo trợ, người cao tuổi, người khuyết tật… không chỉ mang lại sự phát triển bền vững, mà còn tạo ra các sản phẩm, dịch vụ tốt cho xã hội.

Các đại biểu đại diện cho các Thành phố sáng tạo Singapore, Kobe (Nhật); Kuching (Malaysia); Bangkok, Chiềng Mai, Sukhothai, Phetchaburi (Thái Lan); Bang dung (Indonesia)… đã chia sẻ các bài học về cả thành công và thách thức trong quá trình phát huy hiệu quả giá trị của Thành phố sáng tạo. Các ý kiến thảo luận đều thống nhất đề cao giá trị của sự kết nối, học hỏi, hợp tác giữa các thành phố, vận dụng sáng tạo trong lĩnh vực thiết kế sáng tạo, nghệ thuật thị giác, thời trang, âm nhạc, bảo tồn và phát huy giá trị di sản... vào từng nơi, tùy thuộc đặc điểm, nguồn lực của từng địa phương.

Thúc đẩy giá trị, khẳng định vị thế của Thủ đô

Chia sẻ cùng các đại biểu, Giám đốc Sở Văn hóa và Thể thao Hà Nội Đỗ Đình Hồng nhấn mạnh, điểm nhấn ấn tượng giúp Hà Nội hiện thực, cụ thể hóa các cam kết khi gia nhập Mạng lưới các Thành phố sáng tạo của UNESCO chính là việc nhiều cơ chế, chính sách, kế hoạch đã được thành phố ban hành để thúc đẩy xây dựng Thành phố sáng tạo, tiêu biểu là Nghị quyết số 09-NQ/TU ngày 22-2-2022 của Thành ủy về “Phát triển công nghiệp văn hóa trên địa bàn Thủ đô giai đoạn 2021-2025, định hướng đến năm 2030, tầm nhìn đến năm 2045”.

Đây được coi là bước đột phá trong phát triển văn hóa Thủ đô, nhằm bảo đảm hài hòa giữa bảo tồn và phát triển văn hóa, góp phần quan trọng thúc đẩy tăng trưởng kinh tế - xã hội của thành phố. Hà Nội cũng đã ban hành Kế hoạch số 102/KH-UBND ngày 1-4-2022 về Triển khai các sáng kiến tham gia Mạng lưới các Thành phố sáng tạo của UNESCO đến năm 2025, Nghị quyết số 23/2022/NQ-HĐND ngày 08-12-2022 của HĐND TP quy định chế độ đãi ngộ, hỗ trợ đối với “Nghệ sĩ nhân dân”, “Nghệ sĩ ưu tú”, các nghệ nhân, câu lạc bộ tiêu biểu trong lĩnh vực di sản văn hóa phi vật thể của thành phố Hà Nội.

Bên cạnh đó, Hà Nội cũng có nhiều sáng kiến trong việc phát huy hiệu quả các không gian đi bộ công cộng, góp phần tại nhiều không gian sáng tạo văn hóa, nghề thủ công trên địa bàn thành phố. Hà Nội đã tổ chức hàng loạt Lễ hội văn hóa, Lễ hội Thiết kế sáng tạo, các sự kiện; tích cực tổ chức và tham gia nhiều hội nghị, diễn đàn cũng như các hoạt động kết nối với các thành phố trong Mạng lưới Thành phố sáng tạo của UNESCO.

Khẳng định thành công nhất của hội nghị Diễn đàn Mạng lưới các Thành phố sáng tạo là Hà Nội đã nhận được những chia sẻ hết sức chi tiết, tâm huyết của các chuyên gia đến từ Mạng lưới các Thành phố sáng tạo của UNESCO trong khu vực về các sáng kiến và kinh nghiệm trong tổ chức các hoạt động xây dựng Thành phố sáng tạo, Giám đốc Sở Văn hóa và Thể thao Hà Nội Đỗ Đình Hồng bày tỏ mong muốn trong thời gian tới sẽ có thêm nhiều cơ hội, nhiều dự án hợp tác hơn giữa Hà Nội và các Thành phố sáng tạo trong mạng lưới, góp phần thúc đẩy giá trị của Thành phố sáng tạo, khẳng định vị thế của Thủ đô Hà Nội.