Gia tăng căng thẳng giữa Israel - Lebanon

Các chiến binh của phong trào Hezbollah. Ảnh: AP

Theo giới quan sát Trung Đông, thời gian qua, có những chính sách ngoại giao công khai và bí mật đã được thực hiện nhằm ngăn chặn việc xảy ra xung đột Israel - Lebanon. Dẫu vậy, một điều thu hút sự quan tâm của dư luận là những lời đe dọa sử dụng vũ lực của thủ lĩnh phong trào Hồi giáo Hezbollah Hassan Nasrallah nhằm ngăn Israel đơn phương khai thác khí đốt.

Cụ thể, phản ứng trước kế hoạch của Israel về vận hành mỏ khí đốt Karish ở rìa của Vùng đặc quyền kinh tế Lebanon sự kiến vào đầu tháng 9/2022, ngày 13/7, lần đầu tiên thủ lĩnh Nasrallah đe dọa chiến tranh với Israel. Kể từ đó, những lời đe dọa tiếp diễn nhiều lần và “cuộc chiến tâm lý” lên đến đỉnh điểm vào ngày 10/8, khi thủ lĩnh Nasrallah kêu gọi những người ủng hộ phong trào này sẵn sàng cho bất kỳ tình huống xâm phạm nguồn tài nguyên của mình.

Giới chuyên gia chính trị Lebanon cho hay, khai thác khí đốt ở Đông Địa Trung Hải đang trở thành một vấn đề toàn cầu, đặc biệt là trong bối cảnh đối đầu giữa Nga và các nước phương Tây. Khí đốt ở Đông Địa Trung Hải, bao gồm cả khí đốt từ Lebanon hiện là một yếu tố quan trọng dẫn đến cuộc đối đầu toàn cầu. Nếu khai thác đủ lượng khí đốt ở Đông Địa Trung Hải để thay thế một phần khí đốt của Nga thì có thể sẽ thay đổi các cán cân quốc tế.

Trong luồng dư luận chỉ trích Hezbollah, nhiều luận điểm cho rằng, những tác động tiêu cực đang tiềm tàng với Lebanon và thủ lĩnh nhóm Hezbollah cần tìm cách cứu đất nước, dân tộc khỏi chiến tranh thay vì để xảy ra cuộc chiến hủy diệt. Ở chiều dư luận ngược lại, nhiều người cho rằng, cách tiếp cận của ông Nasrallah có thể phục vụ lợi ích của Lebanon ở mọi cấp độ. Nếu Lebanon không có các khả năng răn đe mạnh mẽ hơn, thì sẽ khó làm cho Israel nối lại quá trình đàm phán gián tiếp vốn đã bị đình chỉ kể từ tháng 10/2021. Các hành động trên thực địa, nhất là việc bắn rơi máy bay không người lái ở khu vực Karish gần đây cho thấy, Hezbollah nghiêm túc và quyết tâm cao, sẵn sàng tấn công các mục tiêu Israel.

Truyền thông quốc tế dẫn các nguồn tin an ninh Trung Đông cho hay, Hezbollah vừa qua đã đặt lực lượng ở Lebanon và Syria trong tình trạng báo động cao, đồng thời tái triển khai, huy động một số đơn vị ở các mặt trận khác, kêu gọi người Lebanon ở nước ngoài hồi hương, bí mật diễn tập, củng cố mạng lưới viễn thông…, tất cả sẵn sàng cho một cuộc chiến với Israel. Đây được xem là đợt huy động lớn nhất kể từ cuộc chiến tranh vào năm 2006.

Ở bên kia chiến tuyến, Israel cũng được cho là đang tiến hành các bước chuẩn bị cho chiến tranh, đặt lực lượng ở biên giới với Lebanon trong tình trạng báo động cao; triển khai hệ thống phòng thủ tên lửa trong khu vực nguy cơ xung đột. Hải quân Israel cũng đã tăng cường sự hiện diện của mình xung quanh mỏ khí đốt Karish.

Dù các động thái cho thấy nguy cơ bùng nổ chiến tranh Israel - Lebanon đang ngày càng lên cao trào, song giới chuyên gia an ninh quốc tế cho rằng, việc hai bên cùng “chạy đua” khả năng vũ lực là một yếu tố khiến chiến tranh khó xảy ra. Bởi về nguyên lý chung, khi khả năng răn đe của cả hai bên đều tăng lên thì khả năng chiến tranh sẽ giảm xuống. Điều này đã được minh chứng trong hàng loạt diễn biến tương tự của lịch sử thế giới.

Nhiều học giả an ninh quốc tế cùng quan điểm và cho rằng, trong bối cảnh hiện nay, nếu chiến tranh Israel - Lebanon xảy ra, phương Tây sẽ thiệt hại rất nặng nề, bởi bất ổn sẽ khiến nỗ lực khai thác khí đốt trở nên rắc rối, thậm chí là bất khả thi. Trong khi đó, cuộc khủng hoảng năng lượng đang ngày càng phủ bóng đen lên tương lai của khu vực và có thể nhanh chóng bao trùm toàn cầu, nếu các cường quốc không có biện pháp đủ hiệu quả.

Thanh Trúc