Gia tộc Rothschild đỡ đầu các chính khách thế nào?

Gerson Breslauer vừa là chủ ngân hàng tư nhân của Bismarck - thủ tướng đầu tiên của Đế quốc Đức, vừa là một chủ ngân hàng của công chúng Đức. Ông đã thu được những thành quả to lớn bằng tài năng và sự kiên nhẫn của mình. Gia tộc Rothschild là một hình mẫu và minh hữu bí mật của ông, nhưng thực tế ông là người đi theo con đường của riêng mình và khẳng định giá trị của chính mình.

Bismarck đến Frankfurt năm 1851 và nhanh chóng thu hút được sự chú ý của Amschel Rothschild - người đứng đầu của gia tộc Rothschild ở Frankfurt. Amschel là anh cả trong số năm anh em nhà Rothschild và vào thời điểm đó, ông đã gần 80 tuổi.

Bismarck hết sức ấn tượng với Amschel ngay lần đầu gặp mặt. Khi trở về nhà, ông thường xuyên bắt chước khẩu âm của Rothschild lúc trò chuyện với vợ mình, ông còn dùng ngữ pháp của người Do Thái để biểu đạt tiếng Đức. Ông ấn tượng mạnh mẽ đối với sự giàu có và quyền thế của gia tộc Rothschild, đồng thời cũng rất vui mừng khi được kết thân với gia tộc Rothschild.

Tranh mô tả khu trưng bày bộ sưu tập hiện vật quý của gia tộc Rothschild. Ảnh: CNN.

Kể từ đó, chỉ cần gia tộc Rothschild có lời mời, ông sẽ vui vẻ nhận lời. Ông từng miêu tả về Amschel: “Ông ấy là một người Do Thái già với hàng tấn vàng bạc và rất nhiều đĩa và dao nĩa bằng vàng. Amschel không có con nên cho dù giàu có đến đâu cũng chẳng có người kế thừa. Ông ấy chẳng khác gì người đàn ông nghèo ở trong một cung điện xa xỉ. Có vô số người xung quanh đang cố sức lừa gạt và mưu đoạt tài thừa hưởng gia sản của ông, nhưng thực ra họ chẳng hề thật lòng yêu thương và biết ơn ông ấy.”

Bismarck rất siêng năng, ham học hỏi và cực kỳ khao khát quyền lực cũng như kiến thức. Dã tâm và tham vọng chính trị của ông nhanh chóng nhận được sự ưu ái của anh em Amschel và Carlmann Mayer. Gia tộc Rothschild đặc biệt thích bồi dưỡng những nhân vật tiềm năng trong lĩnh vực chính trị. Họ thường tự xưng mình là Bá Nhạc, người rất giỏi tìm kiếm Thiên lý mã của Trung Quốc.

Xuyên suốt lịch sử châu Âu, gia tộc Roche đã lựa chọn và bồi dưỡng nhiều ngôi sao chính trị. Rothschild tin chắc rằng Bismarck sẽ là một mã cổ phiếu tiềm năng xứng đáng để đầu tư. Ngoài Bismarck, gia tộc Rothschild cũng lựa chọn cả Benjamin Disraeli, người trở thành thủ tướng Anh sau này.

Bên cạnh đó trong danh sách là chàng rể tài mạo song toàn: Bá tước Rothbury. Khi còn trẻ thì Rothbury từng đặt ra ba nguyện vọng lớn trong đời mình đó là: Chiến thắng trong cuộc đua ngựa Derby Race, lấy một người vợ siêu giàu và trở thành thủ tướng Anh. Cuối cùng, ông đã hoàn thành cả ba mục tiêu nói trên. Ngoài ra, gia tộc Rothschild còn phát hiện và bồi dưỡng Churchill - vị thủ tướng nổi tiếng bậc nhất trong lịch sử nước Anh. Đó đều là những nhân vật do gia tộc Rothschild phát hiện, bồi dưỡng một cách chu đáo và trở thành những chính trị gia tài ba, có ảnh hưởng đáng kể đến lịch sử của thế giới.

Mặc dù Nathan Rothschild từng tuyên bố ông đã “kiểm soát quyền phân phối tiền tệ của Vương quốc Anh”, nhưng giới quý tộc châu Âu cũ vẫn có tâm lý khinh miệt đối với giới “quý tộc mới nổi” như Rothschild và các chủ ngân hàng Do Thái khác. Tuy nhiên, trong tình huống như vậy, họ buộc phải khuất phục trước quyền lực của đồng tiền. Bismarck cũng có một tâm thái tương tự như thế, vừa lợi dụng vừa coi thường các chủ ngân hàng Do Thái.

Lần đầu tiên đến Frankfurt, Bismarck như được hưởng tuần trăng mật nồng ấm với gia tộc Rothschild. Tuy nhiên, rất nhanh sau đó, hai bên xảy ra tranh cãi dữ dội. Nguyên nhân xuất phát từ việc Áo - với tư cách là quốc gia đứng đầu Liên minh Đức - thường xuyên tỏ thái độ độc tài và không tôn trọng chính phủ Phổ. Trong khi đó Bismarck là một người nhạy cảm và mạnh mẽ đến mức cực đoan.

Với tư cách là một nhà ngoại giao, ông chỉ có thể tuân theo ý chí chính trị của Berlin, nhưng lại thường xuyên nổi trận lôi đình trước sự kiêu ngạo và các vấn đề của Áo.

Thêm nữa, gia tộc Rothschild có nhiệm vụ tương đối quan trọng là duy trì mối quan hệ mật thiết với Vương triều Habsburg ở Áo. Năm 1852, giữa Áo và Phổ xảy ra xung đột liên quan đến vấn đề của Liên bang Đức; dù ở mức độ không quá nghiêm trọng. Vào thời điểm đó, Liên bang Đức có một hạm đội nhỏ nhưng do thiếu nguồn vốn nên khó có thể tiếp tục duy trì. Họ cần một khoản tiền để trả lương cho các thủy thủ. Áo không thèm để ý đến sự kiên quyết phản đối của Phổ, trực tiếp yêu cầu gia tộc Rothschild cung cấp khoản vay trị giá 60.000 guilders Hà Lan.

Xét từ một khía cạnh nào đó, gia tộc Rothschild không hề muốn tài trợ cho hạm đội này, nhưng cuối cùng họ vẫn đồng ý tuân theo mệnh lệnh của Vương triều Habsburg. Chuyện này đã khiến Bismarck cực kỳ tức giận, dẫn đến cuộc tranh cãi kịch liệt giữa ông và Amschel.

Trong quá trình “so găng” giữa hai chính phủ Phổ và Áo, dù thuộc hàng giàu có nhất nhưng gia tộc Rothschild cũng rất khó tránh khỏi việc rơi vào cảnh chú chuột trong ống khói, tiến thoái lưỡng nan. Từ trong tâm trí, giai cấp quý tộc cầm quyền phong kiến này vẫn coi dân Do Thái là một nhóm người phụ thuộc và thấp kém. Xét từ tình hình lịch sử thời đó, tiền bạc cũng không thể giải quyết vấn đề địa vị chính trị thấp kém của người Do Thái.

Sau cuộc tranh cãi lớn, cơn giận của Bismarck vẫn chưa hoàn toàn lắng xuống. Cho rằng gia tộc Rothschild gần gũi với Áo hơn và không coi trọng Phổ, ông bắt đầu từ chối lời mời của gia tộc Rothschild, đồng thời vận động chính phủ Phổ cho ra mắt Ngân hàng Besman - đối thủ cạnh tranh mới của gia tộc Rothschild - và sử dụng ngân hàng này làm ngân hàng chính thức của chính phủ Phổ.

Không may, Bộ Tài chính Phổ không bốc đồng như Bismarck và quyết định không thay thế gia tộc Rothschild. Nguyên nhân chủ yếu là không ai có thể thay thế được địa vị của gia tộc này. Chính phủ Phổ biết rằng khi họ thực sự cần tiền thì chỉ có gia tộc Rothschild mới có thể cung cấp sự trợ giúp mang tính quyết định. Tranh cãi qua đi, đại sứ Áo rời Frankfurt trong cơn nóng giận và Bismarck tin rằng mình đã thắng trong trận chiến này.

Trong quá trình đụng độ với gia tộc Rothschild, Bismarck cũng đã đong đếm được tiềm lực của đối thủ.

Song Hong Bing/Bách Việt Books-NXB Lao Động