Giá trị của trung thực và danh dự

Thầy trò Kim Sang-sik dự họp báo và thể hiện quyết tâm giành chiến thắng trong trận đấu trước tuyển Nepal. Nguồn: AFF

Trong sự chờ đợi cơ hội ấy, cả tuyển Việt Nam và Nepal dường như cùng có điểm chung là hướng về tuyển Malaysia và phán quyết rõ ràng của Ban tổ chức giải đấu về những hành vi được cho là cố tình gian lận về quy định nhập tịch cầu thủ để tham gia giải. Đây cũng là điều mà báo chí trong và ngoài nước đã có nhiều phản ánh trong những ngày vừa qua.

Vấn đề đặt ra của cả đội tuyển Việt Nam và Nepal không chỉ là kết quả của trận đấu tối nay mà điều dư luận đang quan tâm nhiều hơn là sẽ xử lý thế nào với tuyển Malaysia - đội bóng đang dẫn đầu bảng, nhưng lại có những dấu hiệu cho là gian lận, mà vụ việc gần như đã rõ sau những phanh phui của báo chí. Tuy nhiên, họ vẫn còn trong cuộc chơi, ít nhất là đến tháng 3-2026!

Khởi nguồn căn nguyên sự việc

Tháng 6-2025, tuyển Malaysia thắng đậm Việt Nam 4-0 tại vòng loại Asian Cup 2027. Nhưng niềm vui ấy nhanh chóng bị lu mờ bởi scandal nhập tịch trái phép 7 cầu thủ nước ngoài. FIFA xác nhận FAM đã giả mạo giấy tờ để hợp thức hóa các cầu thủ gốc Tây Ban Nha, Argentina, Brazil và Hà Lan… FAM bị cáo buộc vi phạm nghiêm trọng “liêm chính thể thao”.

Ngày 25-9, Ủy ban Kỷ luật FIFA tuyên bố phạt nặng FAM và treo giò 7 cầu thủ nhập tịch gồm Facundo Garcés, Imanol Machuca, Héctor Hevel, Gabriel Palmero, Rodrigo Holgado, João Figueiredo và Jon Irazabal.

Nguyên nhân là FAM đăng ký cầu thủ cho đội tuyển quốc gia mà không xác minh đầy đủ mối liên hệ hợp pháp với Malaysia, đặc biệt liên quan đến tình trạng cư trú và giấy tờ gốc.

7 cầu thủ có liên quan bê bối gian lận trong hồ sơ nhập tịch của tuyển Malaysia. Nguồn: Asean Football

Theo báo cáo dài 19 trang của FIFA, các cầu thủ này không đáp ứng tiêu chí quốc tịch thi đấu theo Điều 5, Quy định FIFA về tư cách cầu thủ. Một số trường hợp thậm chí chưa đủ thời gian cư trú hợp pháp, trong khi hồ sơ đăng ký vẫn được FAM gửi lên Liên đoàn Bóng đá châu Á mà không qua đối chiếu độc lập với Cục Đăng ký quốc gia Malaysia.

Theo Tổng thư ký Liên đoàn bóng đá châu Á Datuk Seri Windsor Paul, AFC giữ lập trường trung lập cho đến khi có kết quả kháng cáo cuối cùng theo quy định của FAM.

Theo quy định, FAM có thể kháng cáo lên Ủy ban Phúc thẩm FIFA và cuối cùng là Tòa án Trọng tài Thể thao (CAS). Quyết định của CAS là cơ sở để AFC đưa ra án phạt chính thức cho Liên đoàn Bóng đá châu Á. Trong thời gian kháng cáo, tuyển Malaysia sẽ không được sử dụng 7 cầu thủ nhập tịch bị cấm nhưng vẫn được phép thi đấu ở vòng loại Asian Cup 2027.

Điều đó có nghĩa: Đội tuyển Malaysia lẽ ra có thể bị xử thua 0-3 ở các trận đấu có những cầu thủ nhập tịch gian lận, trong đó có trận thắng tuyển VN 4-0 hồi tháng 6 vừa qua, thì đến giờ điều này vẫn chưa phán quyết, đồng nghĩa tuyển Malaysia vẫn tiếp tục cuộc chơi trong giải Asian Cup 2027.

Vụ bê bối nhập tịch và lời cảnh tỉnh về “trung thực” trong thể thao

Mới đây, Báo Pháp luật & Xã hội đã nhắc lại vụ bê bối nhập tịch cầu thủ đang khiến FAM rơi vào khủng hoảng lớn nhất trong lịch sử: Năm 2016, Liên đoàn Bóng đá châu Á (AFC) ra quyết định trục xuất Timor-Leste khỏi vòng loại Asian Cup 2023 sau khi phát hiện 12 cầu thủ gốc Brazil thi đấu trái phép cho đội tuyển nước này trong giai đoạn 2011-2015. Các cầu thủ bị phát hiện sử dụng giấy tờ giả, còn Liên đoàn Bóng đá Timor-Leste bị cáo buộc “thiếu trung thực và vi phạm nghiêm trọng quy định của FIFA”.

Hiện tại, bê bối của tuyển Malaysia tại Asian Cup khiến dư luận gợi lại vụ việc trên. Dù chưa có kết luận cuối cùng, hệ lụy về danh dự quốc gia là không tránh khỏi. Trong bối cảnh U23 Malaysia sa sút, FAM bị cho là đã chọn cách nhập tịch ồ ạt để "chạy theo thành tích".

Khi chiến thắng được đặt lên trên tất cả, trung thực và fair-play bị bỏ quên. Thành tích trở thành mục tiêu duy nhất khiến các nhà quản lý bỏ qua việc đào tạo nội địa, phát triển cầu thủ trẻ và đạo đức nghề nghiệp.

Trận đấu tối nay giữa Việt Nam và Nepal rất quan trọng. Dù Nepal yếu thế hơn, họ đã chính thức gửi đơn kiện Malaysia gian lận. Người hâm mộ và đội tuyển Việt Nam vẫn chờ đợi Ban tổ chức xử lý rõ ràng vụ việc, bởi nếu Malaysia bị xử thua, cơ hội đi tiếp của Việt Nam sẽ rộng mở hơn.

Chiến thắng chỉ có giá trị khi đến từ trung thực và nỗ lực. Gian lận có thể mang về danh hiệu tạm thời, nhưng sẽ trở thành vết nhơ trong lịch sử. Người hâm mộ có thể tha thứ cho thất bại, nhưng không bao giờ chấp nhận sự giả dối.

Thể thao không chỉ là cuộc đua thể lực hay chiến thuật, mà là nơi khẳng định giá trị của trung thực và danh dự.

Lê Thảo