Những thói quen nào đang đẩy người trẻ thành nhóm nguy cơ cao đột quỵ?

Thức khuya, làm việc quá sức hay căng thẳng thường xuyên vốn được xem là bình thường trong xã hội hiện đại. Nhưng đằng sau những thói quen này là nguy cơ âm thầm của nhiều vấn đề sức khoẻ.

Biến cố sức khỏe ở tuổi 37

Sau một buổi tiệc, anh Trung N. (37 tuổi, nhân viên văn phòng ở Cần Thơ), xuất hiện nôn ói, nói ngọng và yếu nửa người. Gia đình đưa anh đi cấp cứu. Kết quả thăm khám ghi nhận đột quỵ nhồi máu não, bệnh nhân được can thiệp lấy huyết khối theo chỉ định. Nhờ đến sớm trong khung thời gian điều trị tối ưu, tình trạng hiện ổn định và anh đang phục hồi vận động.

Thức khuya, căng thẳng kéo dài có thể dẫn đến nhiều mối nguy cho sức khỏe.Ảnh: Freepik.

Theo người nhà, anh N. có thói quen thức khuya, ít vận động và hay uống rượu bia trong các buổi tiếp khách. Những yếu tố này có thể làm tăng nguy cơ đột quỵ, ngay cả ở người không có bệnh nền.

Bác sĩ cấp cứu bệnh nhân đột quỵ tại bệnh viện. Ảnh: HM.

Thực tế này không phải cá biệt. Báo cáo mới nhất của Tổ chức Đột quỵ Thế giới (WSO) cho thấy nhóm tuổi 15-49 chiếm gần 15% tổng số ca đột quỵ toàn cầu, tương đương khoảng 1,76 triệu trường hợp mỗi năm. Tại Mỹ, Trung tâm Kiểm soát và Phòng ngừa Dịch bệnh ghi nhận tỷ lệ người 18-44 tuổi từng bị đột quỵ tăng hơn 14% trong một thập kỷ.

Ở Việt Nam, mỗi năm có khoảng 200.000 ca đột quỵ mới, gần một nửa để lại di chứng nặng hoặc tử vong. Riêng tại Bệnh viện Hoàn Mỹ Cửu Long, số bệnh nhân nội trú vì đột quỵ tăng từ khoảng 1.600 ca năm 2021 lên gần 2.000 ca năm 2024, trong đó gần 1/3 dưới 50 tuổi.

“Thủ phạm” có thể ẩn trong lối sống hiện đại

Bác sĩ chuyên khoa II Nguyễn Hữu Thái, Trưởng khoa Nội Tim mạch - Can thiệp nội mạch, Bệnh viện Hoàn Mỹ Cửu Long, cho biết một số bệnh nhân trẻ không có bệnh nền rõ ràng vẫn có thể đột quỵ. “Không ít người coi việc thức khuya, bỏ bữa, uống rượu bia để xã giao hay ngồi hàng giờ trước máy tính là chuyện bình thường. Lối sống này nếu kéo dài sẽ âm thầm tạo áp lực lên hệ mạch máu và não bộ,” bác sĩ Thái nói.

Ít vận động, uống rượu bia và hút thuốc lá là yếu tố nguy cơ có thể điều chỉnh. Ảnh: Freepik.

Một báo cáo đăng trên Tạp chí y khoa Stroke (Hiệp hội Tim mạch Mỹ - AHA) cho thấy khoảng 30-40% ca nhồi máu não được xếp vào loại “đột quỵ vô căn”, không thể xác định nguyên nhân cụ thể. Trong nhóm này, việc kiểm soát yếu tố nguy cơ từ lối sống, huyết áp và rối loạn chuyển hóa đóng vai trò quan trọng để ngăn tái phát.

Một nghiên cứu khác công bố năm 2025 cũng trên Stroke ghi nhận gần 60% bệnh nhân đột quỵ trẻ có mức độ hoạt động thể chất thấp - yếu tố nguy cơ có thể điều chỉnh được. Kết quả này củng cố cảnh báo rằng lối sống ít vận động, đặc trưng của xã hội hiện đại, đang trở thành “thủ phạm thầm lặng” góp phần vào xu hướng trẻ hóa đột quỵ.

Đừng để cơ thể cảnh báo quá muộn

Các chuyên gia nhấn mạnh hơn 80% ca đột quỵ có thể phòng ngừa nếu phát hiện sớm yếu tố nguy cơ. Việc kiểm tra định kỳ sẽ giúp phát hiện bất thường mạch máu tiềm ẩn, từ đó can thiệp kịp thời trước khi biến cố xảy ra. “Ngay cả người trẻ khỏe mạnh cũng có thể mang bất thường mà không hay biết. Tầm soát định kỳ là cách đơn giản nhất để bảo vệ bản thân và gia đình”, bác sĩ Thái khuyến cáo.

Hệ thống máy MSCT 256 lát cắt hiện đại tại Bệnh viện Hoàn Mỹ Cửu Long. Ảnh: HM.

Tại đồng bằng sông Cửu Long, Bệnh viện Hoàn Mỹ Cửu Long là một trong số ít đơn vị được WSO trao chứng nhận tiêu chuẩn chất lượng vàng trong điều trị đột quỵ, ghi nhận nỗ lực đáp ứng các tiêu chí quốc tế về quy trình cấp cứu đột quỵ cấp, đào tạo nhân lực, trang thiết bị chẩn đoán và phối hợp liên khoa. Đơn vị cũng trang bị đầy đủ hệ thống thiết bị hiện đại như MRI 3.0 Tesla, MSCT 256 lát cắt, DSA 2 bình diện cùng nhiều kỹ thuật can thiệp chuyên sâu, giúp chẩn đoán sớm và điều trị đột quỵ hiệu quả.

Bệnh viện Hoàn Mỹ Cửu Long đạt chứng nhận tiêu chuẩn chất lượng vàng trong điều trị đột quỵ. Ảnh: HM.

Song song với cấp cứu, bệnh viện triển khai gói tầm soát nguy cơ đột quỵ gồm khám thần kinh, xét nghiệm máu, điện tim và chụp hình ảnh não bộ. Quy trình được thiết kế nhanh chóng, nhẹ nhàng và phù hợp nhiều đối tượng. Hiện bệnh viện áp dụng ưu đãi: Giảm 500.000 đồng khi đăng ký trực tiếp; giảm 20% cho nhóm 1-2 người đăng ký online và 30% cho nhóm từ 3 người trở lên.

Theo các nghiên cứu quốc tế, mỗi 15 phút điều trị sớm hơn giúp giảm khoảng 4% nguy cơ tử vong và tăng khả năng hồi phục sau đột quỵ. Vì vậy, việc chủ động tầm soát và nhận biết sớm bất thường trong cơ thể có thể quyết định kết quả sống còn khi đột quỵ xảy ra.

Lan An