Giá trị thời đại của Cách mạng Tháng Tám và Quốc khánh 2-9
Cách mạng Tháng Tám năm 1945 đánh dấu bước ngoặt lịch sử trọng đại trong quá trình dựng nước và giữ nước của dân tộc, chấm dứt ách thống trị hơn 80 năm của thực dân Pháp, lật đổ phát xít Nhật và chế độ phong kiến.
Sự kiện mang tầm vóc thời đại
Ngày 28-8, UBND thành phố Huế phối hợp với Hội Khoa học Lịch sử (KHLS) Việt Nam và Hội Khoa học Lịch sử thành phố Huế tổ chức Hội thảo khoa học quốc gia với chủ đề: “80 năm Cách mạng Tháng Tám và Quốc khánh 2-9 (1945-2025) - Ý nghĩa lịch sử và giá trị thời đại”.
Quang cảnh hội thảo. Ảnh: Anh Tuấn
Tham dự hội thảo có đồng chí Nguyễn Khoa Điềm, nguyên Ủy viên Bộ Chính trị, nguyên Bí thư Trung ương Đảng, nguyên Trưởng ban Tư tưởng - Văn hóa Trung ương; đồng chí Nguyễn Chí Tài, Phó Chủ tịch UBND thành phố Huế; PGS.TS Trần Đức Cường, Chủ tịch Hội KHLS Việt Nam cùng nhiều nhà khoa học, nhà nghiên cứu lịch sử đến từ các đơn vị, địa phương.
Phát biểu khai mạc hội thảo, đồng chí Nguyễn Chí Tài, Phó Chủ tịch UBND thành phố Huế nhấn mạnh, Cách mạng Tháng Tám năm 1945 là sự kiện mang tầm vóc thời đại, là thắng lợi của đường lối cách mạng đúng đắn, sự lãnh đạo sáng suốt, tầm nhìn chiến lược, là đỉnh cao của ý chí quật cường, sức mạnh đoàn kết toàn dân, mà Huế vinh dự, tự hào là nơi đã đóng góp một phần quan trọng vào thắng lợi chung của Cách mạng Tháng Tám trên toàn quốc.
TS Phan Tiến Dũng, Chủ tịch Hội KHLS thành phố Huế cho biết, cách đây 80 năm, dưới sự lãnh đạo của Đảng Cộng sản Việt Nam và Chủ tịch Hồ Chí Minh, toàn thể dân tộc Việt Nam nhất tề vùng lên Tổng khởi nghĩa giành chính quyền trong cả nước, làm nên thắng lợi vĩ đại của Cách mạng Tháng Tám năm 1945.
“Ngày 2-9-1945, Chủ tịch Hồ Chí Minh đọc Tuyên ngôn độc lập, khai sinh ra nước Việt Nam Dân chủ Cộng hòa (nay là nước Cộng hòa xã hội chủ nghĩa Việt Nam) - nhà nước dân chủ nhân dân đầu tiên ở Đông Nam Á. Tuyên ngôn độc lập không chỉ là tuyên bố về sự ra đời của một quốc gia có chủ quyền mà còn là tuyên ngôn nhân quyền của Nhà nước Việt Nam, trong đó thừa nhận các quyền cơ bản của con người” - TS Phan Tiến Dũng nhấn mạnh.
Cách mạng Tháng Tám năm 1945 đánh dấu bước ngoặt lịch sử trọng đại trong quá trình dựng nước và giữ nước của dân tộc, chấm dứt ách thống trị hơn 80 năm của thực dân Pháp, lật đổ phát xít Nhật và chế độ phong kiến tồn tại hàng nghìn năm. Từ đây, Việt Nam bước vào kỷ nguyên độc lập dân tộc gắn liền với con đường đi lên chủ nghĩa xã hội.
Tầm vóc thời đại và ý nghĩa quốc tế sâu sắc
Theo PGS.TS Đinh Quang Hải, nguyên Viện trưởng Viện Sử học, Cách mạng Tháng Tám năm 1945 không chỉ có giá trị và ý nghĩa lịch sử đối với cách mạng Việt Nam, mà còn có ý nghĩa quốc tế rất to lớn. Cách mạng Tháng Tám năm 1945 là một sự kiện trọng đại của phong trào đấu tranh giải phóng dân tộc trên thế giới trong thế kỷ XX, đã phá tan một khâu yếu nhất, quan trọng nhất của hệ thống thuộc địa của chủ nghĩa thực dân, qua đó góp phần thúc đẩy sự tan rã nhanh chóng của hệ thống thuộc địa, mở đầu cho quá trình sụp đổ hoàn toàn của chủ nghĩa thực dân cũ trên phạm vi toàn thế giới.
Để đi đến thắng lợi vĩ đại của cuộc Cách mạng Tháng Tám và thành lập nước Việt Nam Dân chủ Cộng hòa là kết quả của quá trình đổ máu, hy sinh, phải đấu tranh với quyết tâm “thà hy sinh tất cả, chứ nhất định không chịu mất nước, nhất định không chịu làm nô lệ”.
Chính vì vậy, những diễn biến để đi tới thành công của cuộc Cách mạng Tháng Tám năm 1945 không chỉ giới hạn trong khoảng thời gian chưa đầy nửa tháng, mà có ngọn nguồn sâu xa từ truyền thống lịch sử dân tộc và trong tiến trình cách mạng giải phóng dân tộc của nhân dân Việt Nam dưới sự lãnh đạo sáng suốt của Đảng và Chủ tịch Hồ Chí Minh, đồng thời có mối quan hệ mật thiết với tính chất của thời đại.
Theo PGS.TS Trần Đức Cường, Chủ tịch Hội KHLS Việt Nam, các bài viết đã phản ánh một cách trung thực, phong phú về cuộc Cách mạng Tháng Tám năm 1945 trên đất nước Việt Nam. Những nét độc đáo trong Cách mạng Tháng Tám năm 1945 ở thành phố Huế, kinh đô của triều đình nhà Nguyễn cũng được một số tác giả tập trung trình bày và phân tích, trong đó nêu rõ nét những đặc sắc của cuộc khởi nghĩa.
Đặc điểm ở Huế giành chính quyền là sự kết hợp hai hình thức: Từ trên xuống và từ dưới lên; Cách mạng Tháng Tám ở Huế góp phần quan trọng đánh dấu việc “chuyển giao quyền lực” một cách êm thấm, tăng tính chính danh cho chế độ mới - chế độ dân chủ cộng hòa mới được thành lập.
Tại hội thảo, các đại biểu tập trung thảo luận các vấn đề về sự chỉ đạo đúng đắn, sáng suốt của Đảng và lãnh tụ Nguyễn Ái Quốc - Hồ Chí Minh trong thời kỳ vận động giải phóng dân tộc và Tổng khởi nghĩa Tháng Tám năm 1945; chủ trương và các hành động thiết thực của Đảng mở rộng Mặt trận Dân tộc thống nhất và vai trò của khối đại đoàn kết dân tộc trong Cách mạng Tháng Tám năm 1945; nghệ thuật vận dụng bài học về “Thời cơ” trong Cách mạng Tháng Tám năm 1945; vai trò của các lực lượng vũ trang, các tầng lớp nhân dân từ công nhân, nông dân đến tiểu tư sản, học sinh, trí thức trong các nguyên nhân thắng lợi của Cách mạng Tháng Tám năm 1945...
