Giá trị văn hóa là nguồn lực nội sinh giúp Quảng Ninh phát triển nhanh, bền vững

Người dân xã Lương Minh, Quảng Ninh trồng rừng gỗ lớn phát triển kinh tế gia đình. (Ảnh: Mạnh Trường)

Theo Nghị quyết 11-NQ/TU ngày 9/3/2018 về xây dựng và phát triển văn hóa, con người Quảng Ninh, văn hóa vừa là mục tiêu, vừa là nền tảng tinh thần, là động lực phát triển kinh tế-xã hội. Nghị quyết Đại hội XV của Đảng bộ tỉnh Quảng Ninh cũng xác định, xây dựng nền văn hóa giàu bản sắc gắn với thu hẹp khoảng cách giàu nghèo, chênh lệch vùng miền là khâu đột phá giai đoạn 2020-2030.

Đến ngày 30/10/2023, Ban Chấp hành Đảng bộ tỉnh tiếp tục ban hành Nghị quyết số 17-NQ/TU về xây dựng và phát huy giá trị văn hóa, sức mạnh con người Quảng Ninh trở thành nguồn lực nội sinh, động lực cho phát triển nhanh, bền vững.

Những Nghị quyết nói trên cho thấy, bên cạnh phát triển kinh tế, vùng Đất mỏ tập trung giữ gìn giá trị cốt lõi của văn hóa, khơi dậy và lan tỏa các giá trị văn hóa để trở thành nguồn lực nội sinh, góp phần thúc đẩy phát triển kinh tế-xã hội nhanh và bền vững.

Con người là sức mạnh nội sinh

Quảng Ninh là vùng đất có bề dày lịch sử, cùng nhiều danh thắng, di tích, lễ hội. Hiện tại, Quảng Ninh có 637 di tích lịch sử, văn hóa được kiểm kê và hơn 2.800 di sản văn hóa phi vật thể được ghi nhận.

Tỉnh cũng sở hữu đầy đủ các tài nguyên vô hạn và hữu hạn; là nơi mang trong mình những giá trị riêng biệt, có nguồn tài nguyên thiên nhiên phong phú, với Di sản-Kỳ quan thiên nhiên thế giới Vịnh Hạ Long và Khu di tích danh thắng Yên Tử nằm trong quần thể Di sản văn hóa thế giới Yên Tử-Vĩnh Nghiêm-Côn Sơn, Kiếp Bạc.

Bên cạnh đó, Quảng Ninh còn là cái nôi của giai cấp công nhân Việt Nam với di sản vô giá “Kỷ luật -Đồng tâm”. Con người nơi đây hội tụ, giao thoa trong sự thống nhất đa dạng của nền văn minh sông Hồng. Văn hóa Quảng Ninh là sự kết hợp hài hòa giữa những tinh hoa truyền thống được chắt lọc từ nhiều vùng miền trong cả nước và văn hóa hiện đại ra đời trong cuộc sống công nghiệp.

Với những tiềm năng như vậy, nhiều năm qua, tỉnh đã cụ thể nhiệm vụ phát triển văn hóa, con người Quảng Ninh thành các quy hoạch, đề án, chuyên đề chi tiết cả về ý nghĩa thực tiễn, vai trò thực hiện, mục tiêu, sản phẩm...

Đơn cử như phong trào “Toàn dân đoàn kết xây dựng đời sống văn hóa” phát triển sâu rộng, phản ánh sinh động thực tiễn đời sống, góp phần bồi đắp giá trị văn hóa truyền thống các vùng miền, dân tộc trên địa bàn tỉnh; 100% các khu dân cư đã xây dựng hương ước, quy ước phù hợp với tình hình mới.

Để mọi người dân trên địa bàn tỉnh đều được hưởng thành quả tăng trưởng bao trùm, Quảng Ninh có nhiều quyết sách quan trọng nhằm nâng cao chất lượng đời sống nhân dân. Giai đoạn 2021-2025, tổng chi an sinh xã hội toàn tỉnh đạt 4.278 tỷ đồng, tập trung vào các chính sách về việc làm, đất ở, đất sản xuất, nước sinh hoạt, đào tạo nghề, giáo dục, y tế, giảm nghèo...

Tỉnh đã xóa 100% nhà tạm, nhà ở dột nát mới phát sinh trên địa bàn từ năm 2023, đi đầu trong hỗ trợ nhà ở cho người có công với cách mạng và thân nhân liệt sĩ.

Quảng Ninh về đích trước 3 năm Chương trình mục tiêu quốc gia giảm nghèo bền vững giai đoạn 2021-2025 và không còn hộ nghèo, cận nghèo theo chuẩn nghèo của tỉnh (cao gấp 1,4 lần chuẩn nghèo của Trung ương về tiêu chí thu nhập). Đời sống nhân dân không ngừng được cải thiện, nhất là ở vùng nông thôn, miền núi, biên giới, hải đảo.

Song song với đó, tỉnh cũng quan tâm đặc biệt tới việc nâng cao chất lượng chăm sóc sức khỏe nhân dân thông qua việc phát triển mạng lưới khám, chữa bệnh và hệ thống cấp cứu, đi đầu triển khai các kỹ thuật cao, chuyên sâu tuyến Trung ương.

Các chỉ tiêu y tế đều cao hơn so với cả nước, đạt chỉ tiêu đề ra. Bên cạnh đó, hàng trăm tỷ đồng từ ngân sách tỉnh được phân bổ để tăng cường cơ sở vật chất, mua sắm thiết bị dạy học cho ngành giáo dục; hỗ trợ học phí cho trẻ em mầm non, học sinh phổ thông, học viên giáo dục thường xuyên trên toàn địa bàn.

Đáng chú ý, từ nguồn tiết kiệm chi thường xuyên, tỉnh đã bố trí hơn 1.000 tỷ đồng vốn đầu tư công để xây dựng 17 trường học chất lượng cao tại các địa phương, tạo điều kiện để học sinh được học tập trong môi trường hiện đại, đồng bộ, đáp ứng yêu cầu đổi mới giáo dục.

Trên cơ sở kiên định với quan điểm "con người là sức mạnh nội sinh của sự phát triển", hình ảnh của những công trình văn hóa hiện đại, hình ảnh của Quảng Ninh đổi mới và cả con người Quảng Ninh hào sảng, hòa đồng, mến khách đã và đang lan tỏa khắp thế giới thông qua các sự kiện văn hóa, thể thao, giải trí mang tầm quốc tế.

Quảng Ninh tập trung phát triển một số sản phẩm văn hóa chủ lực có trọng tâm, trọng điểm, gắn với bảo tồn và phát huy vai trò của các di sản. (Nguồn: Vietnamnet)

Xây dựng hình ảnh con người hào sảng, hòa đồng

Bám sát định hướng trong Nghị quyết Đại hội XVI của Đảng bộ tỉnh nhiệm kỳ 2025-2030, các sở, ngành, địa phương đang tập trung triển khai một cách sáng tạo, hiệu quả nghị quyết gắn với các kết luận, nghị quyết của Trung ương, của tỉnh về phát triển văn hóa, con người, nhằm khơi thông nguồn lực, thực hiện các đột phá trong phát triển kinh tế-xã hội địa phương.

Đặc biệt, Nghị quyết 17-NQ/TU của Tỉnh ủy về xây dựng và phát huy giá trị văn hóa, sức mạnh con người Quảng Ninh trở thành nguồn lực nội sinh, động lực cho phát triển nhanh, bền vững đang được các cấp, ngành, đơn vị chú trọng thực hiện gắn với xây dựng nền văn hóa giàu bản sắc Quảng Ninh, thu hẹp nhanh khoảng cách chênh lệch vùng miền trong tỉnh.

Bên cạnh công tác duy tu, bảo tồn các giá trị văn hóa lịch sử của tỉnh, từ đầu năm 2025 đến nay, tỉnh đã triển khai lập hồ sơ khoa học xếp hạng Di tích quốc gia đặc biệt cho 2 di tích đền An Biên và di tích đền Xã Tắc; cử 8 đoàn VĐV tham gia các giải thể thao quốc gia, tham dự 6 giải thể thao quốc gia đoạt 35 huy chương...

Tỉnh đang tập trung phát triển công nghiệp văn hóa, dịch vụ văn hóa đáp ứng ngày càng tốt hơn nhu cầu hưởng thụ văn hóa của nhân dân.

Trong đó, tập trung phát triển một số sản phẩm văn hóa chủ lực có trọng tâm, trọng điểm, gắn với bảo tồn và phát huy vai trò của các di sản, di tích văn hóa truyền thống để từng bước xây dựng Quảng Ninh trở thành trung tâm văn hóa nghệ thuật cấp vùng.

Trong đó, chú trọng các trọng tâm ở khu vực vịnh Hạ Long, Quần thể Di tích và danh thắng Yên Tử-Vĩnh Nghiêm-Côn Sơn, Kiếp Bạc, từng bước khẳng định vị thế điểm đến hấp dẫn hàng đầu về du lịch di sản, văn hóa khu vực châu Á và thế giới.

Đồng thời, triển khai tổ chức thực hiện Đề án phát triển Quảng Ninh trở thành trung tâm du lịch kết nối khu vực và thế giới đến năm 2030, tầm nhìn đến năm 2045; Đề án phát triển thí điểm kinh tế ban đêm tại một số địa bàn trọng điểm về du lịch…

Tỉnh tiếp tục dành nguồn lực để tổ chức, đăng cai tổ chức các sự kiện văn hóa, giải trí, giải thi đấu thể thao cấp tỉnh, cấp quốc gia và quốc tế góp phần phát triển du lịch, dịch vụ, quảng bá văn hóa…

Dự thảo Báo cáo chính trị Đại hội XVI của tỉnh Quảng Ninh nêu rõ mục tiêu đến 2030: GRDP bình quân đầu người trên 20.000 USD, tỷ lệ lao động qua đào tạo trên 90%, tuổi thọ trung bình trên 77 tuổi, chỉ số HDI vào nhóm 5 tỉnh, thành phố đứng đầu cả nước.

Để thực hiện mục tiêu này, Quảng Ninh chú trọng các giải pháp trọng tâm như: Bảo tồn và phát huy di sản văn hóa, rút ngắn khoảng cách giàu nghèo, nâng cao chất lượng giáo dục, chăm sóc sức khỏe, phát triển văn hóa-thể thao, xã hội hóa dịch vụ, triển khai các công nghệ mới.

Tỉnh đặt mục tiêu trở thành trung tâm văn hóa-nghệ thuật cấp vùng, du lịch di sản hàng đầu châu Á và thế giới, đồng thời phát triển hệ thống an sinh xã hội đa dạng, hiện đại, đảm bảo mọi người dân đều được tiếp cận các dịch vụ cơ bản.

Quảng Ninh đã và đang xây dựng hình ảnh con người hào sảng, hòa đồng, mến khách, quảng bá văn hóa, di sản và con người đến quốc tế, từ đó, giúp địa phương phát triển bền vững, nâng cao đời sống nhân dân, hướng tới một vùng đất giàu đẹp, văn minh, hiện đại.

Việt An