Giấc mơ dưới mái nhà Gươl

Dân bản chụp ảnh lưu niệm với du khách nước ngoài

Bước qua cánh cổng bản Dỗi, xã Thượng Lộ cũ - nay là xã Khe Tre, con đường quanh co uốn lượn dưới bóng cây xanh mát hiện ra như một lời mời gọi nhẹ nhàng, đưa bước chân du khách về với bản làng bình yên giữa đại ngàn.

Những khu vườn trù phú đang vào mùa quả chín: ổi, dứa, mít, thơm ngọt dưới nắng hè. Chị A Lăng Thị Bé, Giám đốc Hợp tác xã (HTX) Du lịch cộng đồng thác Ka Zan chia sẻ, các vườn ổi, vườn dứa của các hộ dân như ông Trần Văn Lần, ông Lê Văn Hoa đều liên kết với HTX. “Chỉ với 30 nghìn đồng, du khách được vào vườn, tự tay hái ổi, bẻ thơm, thưởng thức hương vị ngọt lành của cây trái tại chỗ hoặc mua mang về”, chị Bé không giấu được niềm vui khi thấy người dân bắt đầu có thêm thu nhập từ du lịch cộng đồng.

Năm 2018, HTX Du lịch cộng đồng thác Ka Zan ra đời. Những ngày đầu, khách ghé thăm bản còn thưa thớt, mỗi năm chỉ vẻn vẹn hơn chục đoàn, một con số khiêm tốn giữa lúc mô hình du lịch cộng đồng đang nở rộ khắp nơi. Nhưng người phụ nữ Cơ Tu, chị A Lăng Thị Bé luôn đau đáu với quê hương, không vì vậy mà chùn bước. Chị miệt mài kết nối bà con, vận động chị em cùng chung tay làm du lịch: Dọn dẹp bản làng, trồng hoa dọc các con đường, sửa sang lại những căn homestay đơn sơ, tham gia các lớp tập huấn kỹ năng giao tiếp và làm dịch vụ… Từng chút từng chút một, bản Dỗi như một làn hương rừng âm thầm lan tỏa, ngày càng níu chân du khách gần xa.

Chị Bé (trái) trao đổi, dặn dò chủ homestay về các hoạt động phục vụ du khách

Chị A Lăng Thị Bé nói rằng, bản Dỗi là nơi lưu giữ những giá trị văn hóa đặc trưng, đậm bản sắc của người Cơ Tu. Từ nghề đan lát, dệt dèng đến những điệu múa, lời ru. Khách đến bản có thể tắm suối Ka Zan, cùng dân bản gặt lúa, hái rau, rồi quây quần bên bếp lửa thưởng thức những món ngon vùng cao.

Khi chung rượu nếp đã cạn, cũng là lúc khách và chủ hòa mình vào những lời ca, điệu múa truyền thống của người Cơ Tu. Trong âm vang của chiêng, của trống, giữa những bước chân nhịp nhàng bên sân nhà Gươl, trong sắc màu thổ cẩm rực rỡ, du khách như lạc bước vào thế giới huyền hoặc mà đắm say và tràn ngập sinh khí đại ngàn.

Chị Hồ Thị Non, Đội trưởng Đội Văn nghệ của thôn Dỗi chia sẻ, mỗi tuần, chị em phụ nữ trong bản lại tạm gác công việc nương rẫy, cùng nhau tụ họp để tập múa, tập hát. Những buổi biểu diễn để đón khách cũng là dịp để người Cơ Tu lưu giữ nét đẹp văn hóa của mình.

Hiện nay, HTX Du lịch cộng đồng thác Ka Zan có 24 thành viên. Bản có 9 homestay, trong đó có 5 homestay đang hoạt động ổn định. Khách đến bản Dỗi từ mùa xuân đến mùa hạ. Qua mùa mưa, dù không có khách ghé về, nhưng bà con dân bản vẫn giữ lửa bằng cách tổ chức dọn dẹp vệ sinh, chăm vườn, chỉnh trang lối đi để chuẩn bị đón khách mùa sau. “Bản làng phải luôn sạch đẹp, khách đến mới thấy lòng vui. Họ yêu bản làng thì sẽ giới thiệu cho nhiều người khác cùng ghé về”, một người dân ở bản Dỗi bộc bạch.

Theo chị A Lăng Thị Bé, từ năm 2023 đến nay, HTX bắt đầu bước vào giai đoạn phát triển mạnh, với khoảng 30 - 35 đoàn khách ghé thăm mỗi năm. Thành quả này là nhờ sự quan tâm của địa phương cũng như sự đồng hành, hỗ trợ của các tổ chức phi chính phủ như Helvetas thông qua chương trình hỗ trợ phát triển du lịch cộng đồng tại bản Dỗi giai đoạn 2022 - 2025.

Nhờ được tham gia các khóa tập huấn, được đi học thực tế các mô hình du lịch cộng đồng ở các tỉnh Quảng Nam, Hà Giang (cũ)… đã giúp bà con thay đổi nhận thức, hiểu sâu hơn về cách làm du lịch gắn với văn hóa bản địa một cách bền vững. “Mình luôn ghi nhớ ba điều cốt lõi từ những chuyến đi ấy. Đó là giữ gìn vệ sinh cảnh quan, đón khách thân thiện, niềm nở và xây dựng tinh thần đoàn kết để cùng nhau phát triển du lịch”, chị A Lăng Thị Bé chia sẻ chân thành.

Tiễn chúng tôi ra đầu bản, nữ Giám đốc HTX Du lịch cộng đồng thác Ka Zan gửi gắm tâm nguyện của những người dân bản Dỗi: Ước mong bản làng luôn rộn rã bước chân, nụ cười của du khách, để cuộc sống của bà con ngày càng khởi sắc, và tiếng chiêng, tiếng trống nơi sân nhà Gươl có dịp được ngân xa.

Hà Anh