Giải bài toán phát triển bảo hiểm xã hội tự nguyện khi tăng mức đóng tối thiểu
Từ ngày 1/1/2022, mức đóng bảo hiểm xã hội (BHXH) tự nguyện tối thiểu đã được điều chỉnh tăng hơn gấp đôi, điều này khiến nhiều người đang tham gia và có ý định tham gia BHXH tự nguyện băn khoăn, lo lắng. Đồng thời, cũng đặt ra cho ngành BHXH tỉnh nhiều thách thức để có thể tiếp tục duy trì và mở rộng tỷ lệ người tham gia BHXH tự nguyện trên địa bàn tỉnh.
Đại lý thu BXHX, BHYT xã Thái Hòa (Lập Thạch) tư vấn các mức tham gia BHXH tự nguyện cho người dân
Trong bối cảnh dịch Covid-19 diễn biến phức tạp, kéo dài, tác động sâu rộng, toàn diện tới mọi mặt đời sống kinh tế-xã hội, ảnh hưởng đến hoạt động sản xuất, kinh doanh của nhiều doanh nghiệp và việc làm, thu nhập của người lao động, với nhiều giải pháp đồng bộ, ngành BHXH tỉnh đã vượt qua khó khăn, thách thức, hoàn thành vượt chỉ tiêu được giao về phát triển đối tượng tham gia BHXH.
Đến cuối năm 2021, trên địa bàn tỉnh có 247 nghìn người tham gia BHXH, chiếm 37,9% lực lượng lao động. Trong đó, số người tham gia BHXH tự nguyện tiếp tục tăng trưởng tích cực với gần 20.700 người tham gia, tăng 7.776 người (37,1%) so với năm 2020; đạt 102,4% so với kế hoạch BHXH Việt Năm giao.
Theo quy định của Luật BHXH, mức đóng BHXH tự nguyện hằng tháng bằng 22% mức thu nhập tháng do người tham gia BHXH tự nguyện lựa chọn. Mức thu nhập tháng do người tham gia BHXH tự nguyện lựa chọn thấp nhất bằng mức chuẩn hộ nghèo của khu vực nông thôn theo quy định của Thủ tướng Chính phủ và cao nhất bằng 20 lần mức lương cơ sở tại thời điểm đóng.
Từ ngày 1/1/2022, theo quy định chuẩn nghèo đa chiều giai đoạn 2021-2025 theo Nghị định số 07 của Chính phủ, mức chuẩn nghèo của khu vực nông thôn tăng từ 700 nghìn đồng lên 1,5 triệu đồng/tháng. Theo đó, mức đóng BHXH tự nguyện thấp nhất là 330 nghìn đồng/tháng, tăng 176.000 đồng/tháng so với mức đóng BHXH tự nguyện của năm 2021.
Đối với mức đóng tối đa, đến nay, do chưa thực hiện cải cách tiền lương nên lương cơ sở năm 2022 vẫn là 1,49 triệu đồng/tháng, vì thế, mức đóng BHXH tự nguyện tối đa là 29,8 triệu đồng/tháng.
Sự điều chỉnh trong mức đóng tối thiểu khi tham gia BHXH tự nguyện đã khiến nhiều người băn khoăn, lo lắng. Chị Vũ Thị Yến ở xã Thanh Vân, huyện Tam Dương chia sẻ: “Tôi bắt đầu tham gia BHXH tự nguyện từ cuối năm 2020. Gia đình tôi không phải là quá khá giả, thu nhập hằng ngày chỉ gọi là đủ chi tiêu cuộc sống, nhưng tôi vẫn cố gắng để tham gia BHXH tự nguyện với mong muốn được hưởng lương hưu khi về già. Tuy nhiên, mới đây, đại lý BHXH tự nguyện có thông báo về việc điều chỉnh tăng mức đóng khiến tôi rất băn khoăn, không biết có nên tiếp tục tham gia hay không…”.
Chia sẻ về những khó khăn đối với công tác phát triển BHXH tự nguyện trong tình hình mới, Giám đốc BHXH huyện Lập Thạch Lương Duy Tình cho biết: “Khi chúng tôi thông báo tăng mức đóng BHXH tự nguyện tối thiểu, một số người dân đang tham gia BHXH tự nguyện, nhất là những người mới tham gia được một thời gian ngắn đã bày tỏ sự băn khoăn và có ý định không tiếp tục tham gia. Bên cạnh đó, việc phát triển đối tượng mới cũng khó khăn hơn, bởi mức đóng tăng trong bối cảnh dịch Covid-19 kéo dài, ảnh hưởng tới việc làm, thu nhập của người lao động…”.
Tăng mức đóng BHXH tự nguyện tối thiểu là bài toán khó đặt ra cho ngành BHXH nói chung và BHXH Vĩnh Phúc nói riêng trong công tác duy trì và phát triển đối tượng tham gia BHXH tự nguyện.
Xác định được điều đó, ngay từ cuối năm 2021, khi có quy định mới về việc tăng mức đóng tối thiểu, BHXH tỉnh đã tập trung tuyên truyền để người dân sớm nắm được các quy định của Nhà nước về việc tăng mức đóng tối thiểu, mức điều chỉnh và hiểu rõ quyền lợi được hưởng sau này khi mức đóng tăng lên.
Đồng thời, chỉ đạo BHXH các huyện, thành phố tranh thủ sự quan tâm, chỉ đạo của các cấp ủy Đảng, chính quyền trong công tác phát triển BHXH tự nguyện; phối hợp chặt chẽ với các đơn vị, địa phương nhằm đa dạng, linh hoạt các hình thức tuyên truyền sao cho hiệu quả, phù hợp với từng đối tượng; hướng dẫn người tham gia BHHX tự nguyện có thể đóng mỗi tháng một lần thay vì đóng theo quý, theo năm để giảm bớt gánh nặng tài chính…
Đại diện BHXH tỉnh cho biết: Mức đóng - hưởng của BHXH tự nguyện tỷ lệ thuận với nhau, có nghĩa là đóng càng cao thì sau này người dân sẽ được hưởng lương hưu hằng tháng càng cao. Do đó, chúng tôi tập trung tuyên truyền để người dân hiểu được tăng mức đóng tối thiểu thì người dân sẽ có được những lợi ích gì về sau này.
Bên cạnh đó, cùng với việc điều chỉnh tăng mức đóng tối thiểu, mức hỗ trợ của Nhà nước, của tỉnh đối với người tham gia BHXH tự nguyện cũng tăng lên. Theo quy định của Nhà nước, người tham gia BHXH tự nguyện sẽ được hỗ trợ 30% nếu thuộc diện hộ nghèo; 25% nếu thuộc hộ cận nghèo; 10% đối với các đối tượng khác.
Bên cạnh đó, theo Nghị quyết số 03 của HĐND tỉnh về “Quy định chính sách hỗ trợ người tham gia BHXH tự nguyện trên địa bàn tỉnh giai đoạn 2020-2025”, ngoài chính sách hỗ trợ của Nhà nước, ngân sách tỉnh sẽ hỗ trợ thêm cho người tham gia BHXH tự nguyện trên địa bàn 30% mức phí đối với người thuộc hộ nghèo; 25% đối với người thuộc hộ cận nghèo; 10% đối với các đối tượng khác.
Như vậy, mức hỗ trợ tham gia BHXH tự nguyện đối với người thuộc diện hộ nghèo trên địa bàn tỉnh sẽ tăng từ 92,4 nghìn đồng lên 198 nghìn đồng/tháng; người thuộc hộ cận nghèo tăng từ 77 nghìn đồng lên 165 nghìn đồng/tháng; các đối tượng khác tăng từ 30,8 nghìn đồng lên 60 nghìn đồng/tháng.
Để vượt qua những khó khăn, thách thức đặt ra trong giai đoạn mới, đảm bảo hoàn thành chỉ tiêu phát triển BHXH tự nguyện được giao trong năm 2022, góp phần mở rộng bao phủ BHXH trên địa bàn tỉnh, ngành BHXH tỉnh tiếp tục đẩy mạnh các hình thức tuyên truyền về chính sách BHXH tự nguyện.
Đồng thời, tăng cường kiện toàn, bồi dưỡng, nâng cao kỹ năng nghiệp vụ phát triển đối tượng BHXH tự nguyện cho hệ thống đại lý thu; giao chỉ tiêu phát triển đối tượng tham gia BHXH tự nguyện cho từng đại lý thu và mỗi cán bộ, công chức, viên chức trong ngành; tiếp tục kêu gọi sự đóng góp, chung tay của các ngành, các cấp, doanh nghiệp, mạnh thường quân trong việc tặng sổ BHXH tự nguyện cho người dân có hoàn cảnh khó khăn.
Tăng cường ứng dụng công nghệ thông tin, đơn giản hóa các thủ tục hành chính, rút ngắn thời gian giải quyết thủ tục… phục vụ ngày càng tốt hơn người tham gia BHXH tự nguyện.
