Giải mã công thức ép cân của vận động viên

Ép cân lấy lợi thế

Ít ngày trước khi sự kiện Lion Championship 13 diễn ra, một võ sĩ đã chia sẻ về quá trình ép cân. Theo thông tin từ câu lạc bộ bảo trợ cho võ sĩ nói trên, họ đã giúp anh giảm tới 5kg trong vòng 1 ngày. Đây là thông tin có thể gây bất ngờ với độc giả đại chúng, nhưng lại quá quen thuộc với những người trong cuộc.

Makhachev có thể ép xuống 20kg để thi đấu tại UFC.

Trong các môn thể thao thi đấu theo hạng, VĐV đã quen với việc ép cân trước ngày tranh tài. Không chỉ Việt Nam, các VĐV quốc tế cũng ép cân để thi đấu. Việc này giúp họ có nhiều lợi thế trong thi đấu đối kháng, đặc biệt là với khuôn khổ các giải đấu thể thao chuyên nghiệp.

"Với thể thao thành tích cao, VĐV thường phải thi đấu nhiều trận trong nhiều ngày. Điều đó khiến VĐV phải ép xuống một mức cân nặng duy trì. Tuy nhiên, thể thao chuyên nghiệp lại khác. Sự kiện chỉ diễn ra trong 1 buổi, nên VĐV có thể ép cân sâu hơn nhiều", một HLV chia sẻ.

VĐV thể thao chuyên nghiệp có thể ép xuống 5-8kg so với thể trạng thông thường. Khi ép cân, VĐV sẽ tận dụng được lợi thế về chiều cao nếu thi đấu với những đối thủ ở cùng hạng cân. Một lợi thế khác, được xem là bí quyết của thể thao chuyên nghiệp, là VĐV có thể đôn cân ngay sau khi ép.

Islam Makhachev được xem là một trong những võ sĩ MMA giỏi nhất thế giới hiện nay. Nhà vô địch UFC thường thi đấu ở hạng cân 71kg, nhưng ít ai biết, Makhachev có cân nặng thông thường quanh ngưỡng 90kg. Anh thường ép xuống khoảng 20kg, sau đó đôn lại về mức cân cũ trong vòng 1 ngày.

Việc đôn cân trở lại ngay sau khi ép sẽ giúp Makhachev có lợi thế về cân nặng khi đấu với những đối thủ khác. Bởi, đó cũng là lúc những võ sĩ có cùng cân nặng khi kiểm tra, nhưng lại chênh lệch nhau rất nhiều khi thi đấu. Quãng thời gian 36 tiếng là đủ để VĐV đôn cân, lấy lại sức khỏe.

Khác biệt trong việc đôn cân sau khi ép được nhìn thấy rõ ở những trận đấu của Lion Championship. Trong mùa đầu tiên, không ít khán giả đã thắc mắc về việc, tại sao nhiều võ sĩ thi đấu cùng hạng cân nhưng có vóc dáng chênh lệch nhau hoàn toàn. Lý do bởi có một số võ sĩ thi đấu với thể trạng bình thường, số khác ép cân rồi đôn lại.

"Chuyện VĐV ép cân rồi đôn lên sau khi ép vốn không phải điều lạ ở đấu trường quốc tế. Nhưng tại Việt Nam, một số người có thể thấy bất thường. Theo thời gian, các VĐV, cũng như HLV theo đuổi sân chơi thể thao chuyên nghiệp sẽ phải làm quen với điều này", một HLV nhận định thêm.

Ép cân như thế nào?

Trong giới VĐV thể thao thành tích cao, cách đơn giản nhất để họ ép cân là giảm bớt lượng mỡ thừa trong cơ thể. Điều này được thực hiện thông qua việc tập luyện và ra mồ hôi. Để đẩy nhanh tốc độ ra mồ hôi, VĐV có thể mặc thêm những đồ chuyên dụng giúp cơ thể nóng lên, thoát nước nhiều hơn.

Bên cạnh việc tập luyện cường độ cao để ra mồ hôi và xuống cân, VĐV còn phải duy trì chế độ ăn uống kỷ luật. Những bữa ăn giàu tinh bột hay chất béo là điều bị tuyệt đối nghiêm cấm. Trong trường hợp đó, họ chỉ ăn một chút để tránh cảm giác đói. Ngoài ra, họ phải hạn chế uống nước.

"Tùy cơ địa mỗi người, có những VĐV rất dễ xuống cân bằng việc tập và ra mồ hôi. Ngược lại, nhiều VĐV có thể gặp khó, bởi tập mãi mà không xuống dù chỉ 1 lạng. Điều này càng khó hơn trong những ngày mưa, hoặc thời tiết thay đổi, khi thể trạng cũng biến động", một VĐV chia sẻ.

Ác mộng với những VĐV ép cân là việc sức đề kháng cơ thể giảm sút, qua đó khiến họ dễ ốm. Thật bất ngờ khi biết những VĐV vốn cường tráng, khỏe mạnh lại thường xuyên mắc bệnh thường gặp. Và khi bị ốm, VĐV thậm chí còn không thể dùng thuốc để điều trị bệnh như những người khác.

Lý do khiến VĐV không thể dùng thuốc là bởi, các loại dược phẩm thường có hoạt chất bị xem là doping. Trong hoàn cảnh đó, ngay cả việc dùng thuốc theo chỉ định của bác sĩ cũng không thể đảm bảo "né" doping thành công. Cách tốt nhất để chữa bệnh chỉ là duy trì tập luyện và súc miệng nước muối.

Trong quá khứ, một phương pháp được khá nhiều VĐV sử dụng để ép cân là uống thuốc lợi tiểu. Việc thoát nước thông qua bài tiết được xem là "dễ" hơn. Nhưng trong những năm gần đây, hoạt chất lợi tiểu bị xem là doping và bị cấm. Ngoài ra, loại thuốc này cũng ảnh hưởng chức năng thận.

Với những VĐV thể thao chuyên nghiệp, công thức ép cân của họ sẽ khác giới thể thao thành tích cao. Lý do bởi nhiều VĐV chỉ cần ép cân xuống trong thời gian ngắn, sau đó lập tức đôn trở lại. Khi ấy, họ sẽ dùng đến những phương pháp ép cân khác để VĐV có thể giảm 5-7kg trong thời gian ngắn.

Một phương pháp ép cân phổ biến với nhiều VĐV thể thao chuyên nghiệp là tắm hơi. Bản chất của việc này là thoát nước qua đường mồ hôi, nhưng với cường độ cao hơn việc tập luyện thông thường. Ngoài ra, VĐV cũng phải có sức khỏe rất tốt mới có thể ngồi lâu trong phòng tắm hơi.

Trong những năm gần đây, việc ép cân sâu vẫn diễn ra phổ biến bất chấp hậu quả. Một số nghiên cứu gần đây cho thấy, việc ép cân có thể ảnh hưởng đến chức năng tim mạch, nội tạng hoặc hệ thần kinh. Nhưng với giá trị đem lại cho VĐV, việc ép cân sâu vẫn diễn ra.

An Khánh